Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Saris en Omtzigt over de berichten "‘En wij dan?’ vragen duizenden UWV-cliënten zich af nu ze buiten de grote hersteloperatie vallen". En “'Zwaarst getroffen UWV-gedupeerden worden door minister niet geholpen', en dat mag volgens juristen niet”
Vragen van de leden Saris en Omtzigt (beiden Nieuw Sociaal Contract) aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de problemen bij het UWV (ingezonden 8 januari 2025).
Antwoord van Minister Van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 30 januari
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1154.
Vraag 1
Heeft u kennisgenomen van de reactie van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
(UWV) op de berichtgeving van EenVandaag en het AD?1
Antwoord 1
Ja, ik heb hiervan kennisgenomen.
Vraag 2
Kunt u ervoor zorgen dat er een lijst komt van alle rapporten die de interne auditdienst
van het UWV de afgelopen tien jaar heeft opgesteld en dat die openbaar gemaakt worden,
hetzij door toezending aan de Kamer, hetzij door publicatie op het internet?
Antwoord 2
De Auditdienst UWV stelt kwartaal- en vanaf 2022 tertaalrapportages op, die een samenvatting
bieden van de belangrijkste activiteiten en bevindingen van de Auditdienst. Deze bieden
het gewenste overzicht. De bewaartermijn is zeven jaar. U ontvangt deze rapportages
over de periode 2018 t/m 2024 (bijlage 2.1 t/m 2.24). De laatste tertaalrapportage
van 2024 is nog niet definitief vastgesteld. Deze kan ik u later doen toekomen. In
de rapportage zijn op juridische grond een aantal passages weggelakt. Dit betreft
namen (of foto’s) van UWV-medewerkers, namen van leveranciers en bedrijfsgevoelige
passages over IT-zaken in het kader van informatiebeveiliging. Indien gewenst kan
ik de rapporten waarin minder zaken zijn weggelakt vertrouwelijk met u delen.
Vraag 3
Kunt u ervoor zorgen dat alle rapporten van de auditdienst Rijk van de afgelopen tien
jaar over het UWV op een gezamenlijke plek beschikbaar zijn? Kunt u een lijst van
die rapporten bij deze vragen voegen?
Antwoord 3
Sinds 2015 stuurt de Minister van Financiën ieder half jaar per departement een overzicht
met de titels van uitgebrachte rapporten en publiceert dit op rijksoverheid.nl2. Vanaf 2019 is op verzoek van uw Kamer deze lijst voorzien met een korte toelichting
en een link naar het betreffende rapport, zoals door het betreffende departement actief
openbaar gemaakt op rijksoverheid.nl. Voor het Ministerie van SZW is dit «ADR-rapporten
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid | Rijksoverheid | Rijksoverheid.nl3. De overzichten met titels met rapporten van de 2e helft 2024 zijn nog niet gepubliceerd
en volgen medio februari.
Er zijn rapporten die niet actief openbaar zijn gemaakt en derhalve niet op deze plek
beschikbaar zijn, vanwege de volgende redenen:
– Voor rapporten die door de ADR zijn uitgebracht vanaf 1 juli 2016, geldt dat deze
actief door de betrokken vakminister na vaststelling openbaar worden gemaakt, tenzij
op grond van WOB/WOO één of meerdere weigeringsgronden van toepassing zijn.
– Voor deel- en interimrapporten was het onder de WOB niet gebruikelijk om deze actief
openbaar te maken. Onder de WOO is dat wel het geval. Bevindingen uit de betreffende
deelrapporten, interimrapportages en managementletters hebben hun beslag gekregen
in de eindrapportages, die via de genoemde websites te vinden zijn.
Een lijst van de openbare rapporten over UWV is als bijlage 3 bijgevoegd. In de lijst
zijn ook de rapporten opgenomen van andere ministeries dan het Ministerie van SZW.
Vraag 4
Zijn er zaken in de rapporten van de interne auditdiensten die nu bekend worden en
niet aan het kabinet zijn meegedeeld? Zo ja, welke zijn dat dan?
Antwoord 4
De rapporten van de interne auditdienst van UWV zien vaak in een hoge mate van detail
op een veelheid van onderwerpen in de uitvoering en verantwoording van regelgeving
alsmede de bedrijfsvoering. De interne auditdienst verricht zijn werk primair ten
behoeve van het interne leerproces binnen UWV. Het is van groot belang dat de rapporten
van een auditdienst maar ook andere signalen op waarde worden geschat en besproken.
Binnen SZW is periodiek contact met de Auditdienst UWV waarin wordt doorgevraagd op
bevindingen van audits.
Over de grotere risico’s en uitdagingen in de uitvoering wordt tussen SZW en UWV,
ook op bestuurlijk niveau, regelmatig gesproken. De Kamer wordt onder meer via de
halfjaarlijkse stand van de uitvoering hierover geïnformeerd. Indien opportuun, worden
bepaalde vraagstukken die bij UWV als ook andere publieke dienstverleners spelen,
ook binnen het kabinet besproken. Ik heb op dit moment geen aanwijzing dat in de in
antwoord op vraag 2 genoemde stukken signalen bevatten die niet eerder zijn opgemerkt.
Specifiek ten aanzien van fouten in de vaststelling van WIA-uitkeringen zijn wel signalen
gemist, zoals ik eerder met uw Kamer heb gedeeld. De Algemene Rekenkamer doet op dit
moment een onderzoek naar sturing, verantwoording en toezicht, waarin ook wordt bezien
hoe dit heeft kunnen gebeuren.
Vraag 5
Kunt u de laatste drie jaarlijkse reviews op de auditdiensten van het UWV doen toekomen
aan de Kamer?
Antwoord 5
De reviews werden op de werkzaamheden van de auditdienst UWV werden niet jaarlijks
uitgevoerd. De reviews die zijn uitgevoerd over de jaren 2016 en 2018 zijn bijgevoegd
als bijlage 4.
Vraag 6
Op basis van welke informatie is besloten om geen reviews meer uit te voeren op de
auditdiensten?
Antwoord 6
Het doel van de reviews was om een oordeel te geven over de toereikendheid van de
uitgevoerde werkzaamheden van de interne auditdiensten. Hierbij werd getoetst of de
werkzaamheden die door de interne auditdiensten zijn uitgevoerd voldoen aan de van
toepassing zijnde beroepsstandaarden.
De meest recente review over de werkzaamheden van de auditdiensten, die plaatsvond
middels een assurance opdracht aan de ADR over het jaar 2018, leverde geen aanvullende
inzichten of toegevoegde waarde op voor de zbo’s of voor het Ministerie van SZW.
De ontwikkeling van de overige interne controle- en kwaliteitsmechanismen bij de zbo’s
is verder ontwikkeld. Zo heeft UWV de Audit Adviescommissie (AAC) versterkt met een
externe voorzitter en externe leden.
Binnen het Ministerie van SZW is het organisatiegerichte toezicht op UWV en de SVB
vanaf 2020 verstevigd door een klein team hiervoor op te richten. Via dit team wordt
op reguliere basis informatie van de interne auditdiensten verkregen4.
Vraag 7
Kunt u een overzicht geven van de dwangsommen die het UWV de afgelopen drie jaar heeft
betaald? Kunt u per jaar aangeven waarvoor dwangsommen betaald zijn en hoe hoog ze
waren?
Antwoord 7
In de voortgangsbrief van 23 oktober 2024 is uw Kamer geïnformeerd over de oplopende
dwangsommen die UWV betaald bij niet tijdig beslissen voor de WIA. Bijgaande tabel
toont de bedragen over de jaren 2021, 2022, 2023 en 2024 waarbij opgemerkt moet worden
dat het bij 2024 om de maanden tot en met november gaat.
De bedragen zijn onderverdeeld tussen sociaal medisch beoordelen (SMZ) en andere bezwaar
en beroepszaken (B&B). Bij SMZ heeft circa 60% van de dwangsommen betrekking op herbeoordelingen,
38% heeft betrekking op WIA-eindewachttijd.
Jaar
Dwangsommen SMZ
Dwangsommen B&B
Gerechtelijke dwangsommen
2021
€ 5.000.000
€ 500.000
€ 12.170
2022
€ 10.600.000
€ 1.200.000
€ 33.600
2023
€ 11.900.000
€ 3.000.000
€ 73.700
2024
€ 10.800.000
€ 7.000.000
€ 99.600
Vraag 8
Kunt u een overzicht geven van rechterlijke uitspraken die het UWV de afgelopen drie
jaar heeft verloren? Kunt u aangeven wat de inhoud was?
Antwoord 8
UWV legt in de openbare verantwoordingsinformatie (jaarverslagen, tertaalrapportages)
vast wat binnen Bezwaar en Beroep het aantal beslissingen is, uitgesplitst per wet
en welk percentage daarvan «gegrond» dan wel «niet gegrond», «niet ontvankelijk»,
«ingetrokken en overige» is. Enkele nuances hierbij zijn dat een beroep ook gegrond
kan zijn op formele gronden, waarbij de materiële uitkomst hetzelfde blijft. De informatie
van 2022 is vastgesteld in de bijlage kwantitatieve informatie van het UWV Jaarverslag
20225. Voor 2023 is de informatie vastgelegd in de bijlage kwantitatieve informatie van
het UWV Jaarverslag 20236
Cijfers over 2024 kunnen we u bieden zodra het jaarverslag van 2024 is vastgesteld.
Vraag 9
Kunt u een overzicht geven van rechterlijke uitspraken die het UWV niet uitvoert?
Antwoord 9
UWV hanteert als werkwijze dat rechterlijke uitspraken worden uitgevoerd. Er is geen
overzicht van rechterlijke uitspraken die UWV niet uitvoert.
Vraag 10
Kunt u deze vragen een voor een en binnen drie weken aan de Kamer doen toekomen?
Antwoord 10
Ja.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
Y.J. van Hijum, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Bijlagen
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.