Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Erkens over vertraging bouw kerncentrales

Mededeling van Minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) (ontvangen 13 januari 2025).

Vraag 1

Klopt het dat de bouw van de nieuwe kerncentrales (wederom) vertraging oploopt zoals
aangegeven in het NRC-artikel?1

Vraag 2

Kunt u een overzicht geven van de stappen die sinds de publicatie van het coalitieakkoord
van het vorige kabinet Rutte IV (10 januari 2022) zijn gezet om de bouw van twee kerncentrales
in Borssele te realiseren?

Vraag 3

Hoeveel onderzoeken naar de bouw van kerncentrales zijn er sinds Rutte IV uitgevoerd,
en welke kosten waren hiermee gemoeid?

Vraag 4

Hoeveel onderzoeken naar de locatiekeuze van kerncentrales zijn er sinds Rutte IV
uitgevoerd, en welke kosten waren hiermee gemoeid?

Vraag 5

Hoeveel geld is er tot nu toe uitgegeven of toegewezen aan de bouw van nieuwe kerncentrales
sinds Rutte IV en welk gedeelte hiervan gaat naar onderzoek, welk gedeelte naar de
kennis- en onderzoeksinfrastructuur, en welk gedeelte gaat naar overige categorieën?

Vraag 6

Welke resultaten van eerdere onderzoeken zijn vertaald in beleidsmaatregelen, wetswijzigingen,
locatiebesluiten of andere concrete stappen richting de realisatie van deze kerncentrales?

Vraag 7

Wat heeft het ministerie sinds de initiële locatiekeuze in Borssele gedaan om juridische
bezwaren tegen deze locatie zoveel mogelijk te voorkomen? Heeft u overwogen om vast
te houden aan deze locatiekeuze?

Vraag 8

Waarom wordt nu pas besloten om alternatieve locaties, zoals Terneuzen, de Tweede
Maasvlakte en de Eemshaven, nader te onderzoeken? Waarom is daar de afgelopen drie
jaar niet voor gekozen als dit blijkbaar toch noodzakelijk was? Wat is hier misgegaan?

Vraag 9

Hoeveel vertraging verwacht u door het verplicht nader onderzoeken van extra locaties,
en wat betekent dit voor de beoogde oplevering in 2035?

Vraag 10

Welke kosten en tijdsbesteding zijn gemoeid met het aanvullende onderzoek naar de
drie nieuwe locaties?

Vraag 11

Hoe wordt gegarandeerd dat de uitkomsten van eerdere haalbaarheidsstudies niet opnieuw
hoeven te worden onderzocht, zoals nu wordt gesuggereerd voor alternatieve locaties?

Vraag 12

In hoeverre zijn juridische verplichtingen, zoals de eis om alle redelijke alternatieven
te onderzoeken, een belemmering voor de voortgang van grote projecten zoals kerncentrales?

Vraag 13

Waarom wordt de relevante wetgeving, die leidt tot deze stapeling van onderzoeken
en juridische procedures, niet aangepast om vertragingen te voorkomen?

Vraag 14

Wat voor wetswijziging is nodig om alsnog een definitieve locatiekeuze te maken die
juridisch houdbaar is? Welke wetsbepaling in welke wetten zouden hiervoor aangepast
moeten worden?

Vraag 15

Bent u bereid om dergelijke wetswijzigingen door te voeren, waarmee ook de juridische
houdbaarheid van besluiten versterkt wordt, en toekomstige vertragingen voorkomen
worden?

Vraag 16

Welke concrete stappen onderneemt u om ervoor te zorgen dat de bouw van de kerncentrales,
ondanks deze vertragingen, nog steeds in 2035 is afgerond? Welke versnellingsopties
heeft u nog op de plank liggen die u kunt nemen om het proces te versnellen?

Vraag 17

Welke maatregelen zijn mogelijk om na de locatiekeuze de bijbehorende vergunningtrajecten,
aanbestedingen en andere essentiële besluitvorming te versnellen? Welke juridisch
houdbare routes zijn hiervoor mogelijk?

Vraag 18

Zijn er mogelijkheden om de bouw van kerncentrales onder de Renewable Energy Directive
(RED III) / Net-zero industry act aan te merken als een project van hoger openbaar
belang gezien de voordelen voor de klimaattransitie, de verbetering van de luchtkwaliteit
in Nederland door het vervangen van fossiele opwek, en de afname van gevaarlijke geopolitieke
afhankelijkheid op het gebied van energie? Wat zou dit in de praktijk betekenen voor
de tijdslijnen van de bouw van kerncentrales?

Vraag 19

Zijn er mogelijkheden om de bouw van kerncentrales onder de Net-Zero Industry Act
aan te merken als strategisch nettonulproject met hoogst mogelijke status van nationaal
belang? Wat zou dit in de praktijk betekenen voor de tijdslijnen van de bouw van kerncentrales?

Vraag 20

Wat zijn de versnellingsmogelijkheden onder de omgevingswet? Zouden kerncentrales
zich kwalificeren om gekenmerkt te worden als een omgevingsplanactiviteit van nationaal
belang? Zo ja, wat zou dat betekenen voor de tijdslijnen? Of zou een rijksprojectprocedure
geschikter zijn? Wat zou dat betekenen voor de tijdslijnen?

Vraag 21

Hoe staat het met het ontwerpbesluit procedurele versnellingen elektriciteitsprojecten?
Zou dit een mogelijkheid bieden om de realisatie van de kerncentrales in 2035 mogelijk
te blijven houden? Welke aanpassingen zijn nodig aan het ontwerpbesluit om kerncentrales
expliciet eronder te laten vallen?

Vraag 22

Zou een van de beschreven routes in vraag 18 t/m 21 ook helpen bij het versneld maken
van een juridisch houdbare locatiekeuze?

Vraag 23

Is projectwetgeving voor de bouw van kerncentrales een mogelijkheid, indien de bestaande
routes in vraag 18 t/m 21 niet kansrijk zijn? Waar zou een dergelijke wet aan moeten
voldoen en op welk deel van het proces zou deze tot versnelling kunnen leiden?

Vraag 24

Wat zijn de resultaten van de gesprekken met marktpartijen over hun bereidheid om
te investeren in kerncentrales, en in hoeverre hebben de huidige vertragingen impact
op hun interesse?

Vraag 25

Hoe beheerst u de risico’s dat deze vertragingen de financiering van de kerncentrales
bemoeilijken of marktpartijen afschrikken?

Vraag 26

Welke lessen trekt u uit de vertragingen in dit proces, en welke structurele maatregelen
neemt u om dit soort bureaucratische stapelingen bij de bouw van kerncentrale 3 &
4 en Small Modular Reactors (SMR’s) te voorkomen?

Vraag 27

Kunt u deze vragen uiterlijk eind januari beantwoorden zodat ze tijdig betrokken kunnen
worden bij het Kamerdebat kernenergie?

Mededeling

De vragen van het lid Erkens (VVD) over vertraging bouw kerncentrales (kenmerk 2024Z22059) kunnen niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord. Wegens het kerstreces
vraagt de beantwoording meer tijd. Ik zal uw Kamer zo spoedig mogelijk de antwoorden
op de vragen doen toekomen.