Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over het landgebonden aanbod van kansspelen

Antwoord van Staatssecretaris Struycken (Justitie en Veiligheid), mede namens de Staatssecretaris
van Financiën (ontvangen 13 december 2024).

Vraag 1

Wat is uw visie op het huidige aanbod van landgebonden kansspelen? Functioneert dat
volgens u goed of zijn er zorgen over? Zo ja, welke?

Antwoord 1

De landgebonden kansspelmarkt bestaat uit het landgebonden aanbod van Holland Casino,
het monopolie voor weddenschappen op de draf- en rensport, speelautomatenhallen, horeca-automaten,
loterijen, landgebonden sportweddenschappen (Toto) en krasloten. Er zijn geen signalen
dat er problemen zijn als het gaat om de beheersbaarheid van de risico’s op verslaving
of andere zorgen ten aanzien van deelnemers aan deze kansspelen. Op het niveau van
een aantal aanbieders bestaan wel financiële uitdagingen die zijn ontstaan naar aanleiding
van het rookverbod en de sluitingen door Covid-19, welke zullen worden versterkt door
de te verwachten gevolgen van de verhoging van de kansspelbelasting. Zo heeft een
grote aanbieder van speelautomatenhallen op 4 december jongstleden aangekondigd 23
van de 87 vestigingen te zullen sluiten in verband met de financiële situatie. Ik
zal samen met de Staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst de gevolgen van
de verhoging van de kansspelbelasting monitoren, zoals ook aangegeven in de brief
van 17 september 2024 waarin het onderzoeksrapport van het onderzoeksbureau Atlas
research, «Raise or fold, Verhoging van de kansspelbelasting en de impact op de publieke
belangen» aan uw Kamer is aangeboden.1

Vraag 2

Bent u het eens met de constatering dat online kansspelen veel risicovoller zijn dan
de vormen waar op een fysieke locatie wordt gegokt? Klopt het volgens u dat de risico’s
van het spelen van kansspelen bij fysieke spelvormen beter beheerst kunnen worden
dan bij online gokken?

Antwoord 2

In de huidige wet- en regelgeving wordt onderscheid gemaakt in de mate van risico’s.
Zo mag voor risicovolle kansspelen maar beperkt reclame worden gemaakt en geldt er
een zorgplicht voor aanbieders voor online kansspelen. Dit onderscheid is onder meer
gebaseerd op een onderzoek in opdracht van de Kansspelautoriteit naar verslavingsgevoeligheid
van kansspelproducten. Daaruit blijkt dat met name kansspelautomaten, maar ook casinospelen,
krasloten en sportweddenschappen over het hoogste risicopotentieel beschikken onder
het landgebonden kansspelaanbod.2 Hoewel het onderzoek is uitgevoerd vóór de opening van de online kansspelmarkt in
2021, vergelijkt het rapport ook de risico’s van landgebonden varianten en online
varianten. Hieruit blijkt dat de mogelijkheid om via internet deel te nemen aan kansspelen
op meerdere dimensies van invloed is op het risicopotentieel van het product, waarbij
het risicopotentieel bij online kansspelen hoger is dan dezelfde spelsoort bij fysieke
kansspelen. De kansspelen die gespeeld worden op kansspelautomaten, casinospelen en
sportweddenschappen worden ook online aangeboden. Het risico is daar dus groter dan
bij dezelfde kansspelen die landgebonden aangeboden worden. Bij landgebonden kansspelen
is er daarnaast fysiek persoonlijk contact, waardoor de zorgplicht op dit punt mogelijk
effectiever uitgevoerd kan worden. Ook gelden er voor speelautomaten in speelautomatenhallen
en in de horeca onder meer inworplimieten.

Vraag 3

Waar de evaluatie van de wet kansspelen op afstand concludeert dat de stevige concurrentie
met meerdere vergunninghouders onwenselijke financiële prikkels geeft in het online
gokken, deelt u de mening dat juist het ontbreken van concurrentie en financiële prikkels
de goede resultaten van de landgebonden gokmarkt zou kunnen verklaren, en dat enige
vorm van liberalisering en het toestaan van concurrentie juist niet in de rede ligt?

Antwoord 3

In de landgebonden kansspelmarkt is er naast (staats)monopolies op tafelspelen en
de staatsloterij en lotto ook sprake van open markten bij speelautomatenhallen en
goede doelen loterijen. Zoals ik al aangaf in mijn beantwoording van vraag 1, zijn
er wat betreft de landgebonden kansspelmarkt geen signalen dat er problemen zijn als
het gaat om beheersbaarheid van de risico’s op verslaving of andere zorgen ten aanzien
van de deelnemers aan deze kansspelen. De huidige invulling van het kansspelbeleid
is gebaseerd op de visie op kansspelen uit 2011. Uiterlijk in maart 2025 stuur ik
uw Kamer mijn visie op de toekomstige ontwikkeling en doelstellingen van het kansspelbeleid
toe. Daarin zal ik ook overwegingen ten aanzien van concurrentie in de markt meenemen.

Vraag 4 en 6

Herkent u ook dat het aandeelhouderschap van Holland Casino en het ontbreken van concurrentie
en de absolute drang tot winstmaximalisatie voordelen heeft voor het beheersen van
de risico’s die kansspelen met zich meebrengen?

Overweegt u op enigerlei wijze de liberalisering van het fysieke gokken of het beëindigen
van de staatsdeelneming van Holland Casino? Zo ja, op grond waarvan?

Antwoord 4 en 6

Holland Casino is in staatshanden omdat het bijdraagt aan de doelstellingen van het
Nederlandse kansspelbeleid, zijnde het tegengaan van kansspelverslaving, het beschermen
van de consument en het tegengaan van kansspelgerelateerde illegaliteit en criminaliteit.
In de evaluatie van het staatsaandeelhouderschap in Holland Casino van mei 2023 wordt
geconcludeerd dat wet- en regelgeving mogelijkheden biedt om deze publieke belangen
te kunnen borgen. Hierdoor is in beginsel staatsaandeelhouderschap van Holland Casino
niet noodzakelijk. Tegelijkertijd werd in de evaluatie geconcludeerd dat het aandeelhouderschap
wel een bepaalde toegevoegde waarde vertegenwoordigt die verloren gaat mocht tot vervreemding
over worden gegaan. Het aandeelhouderschap voorziet namelijk in een aandeelhouder
die niet primair op winstmaximalisatie, maar op publieke belangen stuurt zoals het
beheersen van de risico’s die kansspelen met zich meebrengen. In de evaluatie werd
tevens vastgesteld dat de toegevoegde waarde van het aandeelhouderschap niet zwaarwegend
genoeg is dat een verdere verkenning naar andere toekomstopties bij voorbaat uitgesloten
zou zijn.3

Zoals de Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst ook in de beantwoording van
de Kamervragen op 27 november 2024 met uw Kamer heeft gedeeld, is hij op dit moment
met Holland Casino in gesprek over de impact van de voorgenomen verhoging van de kansspelbelasting.4 De verhoging van de kansspelbelasting zet de continuïteit van de onderneming mogelijk
onder druk. In deze gesprekken gaat het over maatregelen die het herstel kunnen bevorderen
en opties om de toekomstige uitdagingen het hoofd te kunnen bieden. De Staatssecretaris
Fiscaliteit en Belastingdienst streeft ernaar om uw Kamer voor de zomer van 2025 te
informeren over de ontwikkelingen bij Holland Casino. Hierbij wordt er rekening gehouden
met de uitkomsten van de evaluatie van de Wet kansspelen op afstand, de beleidsreactie
daarop, en de beleidsvisie op kansspelen die ik voor het commissiedebat op 27 maart
2025 naar de Kamer zal sturen.

Vraag 5

Bent u van plan om bij de heroverweging van het kansspelbeleid een duidelijk onderscheid
te blijven maken tussen online gokken en fysieke kansspelen?

Antwoord 5

Zoals aangegeven in de beantwoording van vraag 3, werk ik aan een hernieuwde visie
op het kansspelbeleid, die ik uiterlijk in maart 2025 met uw Kamer zal delen. Daarin
zal ik ook ingaan op de vraag waar ik nader onderscheid wil maken tussen verschillende
kansspelen. Een belangrijk aspect daarbij is het risico op verslaving of andere kansspelgerelateerde
schade dat van bepaalde soorten kansspelen uitgaat. Hierover is door uw Kamer ook
een motie aangenomen van het lid Mutluer.5

Vraag 7

Als op enig moment het kansspelbeleid niet consistent zou blijken te zijn (zie de
lopende rechtszaak hierover), deelt u dan de mening dat, mede gelet op de uiterst
kritische evaluatie van het online gokken, het veel eerder in de rede ligt om aanpassingen
te doen op de online gokmarkt dan op de al jarenlang stabiel functionerende landgebonden
markt?

Antwoord 7

Ik wil niet nu al vooruitlopen op de uitkomst van uitspraken van de rechter. De vraag
in hoeverre aanpassingen moeten worden gedaan naar aanleiding van rechtszaken zal
ik beantwoorden op het moment dat er een definitieve uitspraak ligt. Zoals in het
antwoord op vraag 5 aangegeven kom ik in de brief die ik voor het commissiedebat kansspelen
op 27 maart 2025 naar de Kamer zal sturen terug op de wijze waarop ik tegen het kansspelbeleid
aankijk en waar ik aanleiding zie tot wijzigingen. Daarbij hebben aanpassingen die
betrekking hebben op de online kansspelmarkt mijn prioriteit.

Vraag 8

Bent u bereid op alle mogelijke manieren te voorkomen dat er ook in het fysieke gokken
een Las Vegas aan de Noordzee ontstaat met elkaar beconcurrerende aanbieders?

Antwoord 8

Het is mijn prioriteit om burgers te beschermen tegen de risico’s van kansspelen.
Deze prioriteit zal in de hernieuwde visie centraal staan, dus ook bij landgebonden
aanbod.