Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte, Van der Burg en Van der Lee over het proces tegen Jimmy Lai, hoofdredacteur van de voorheen grootste vrije krant in Hongkong

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 3 september 2024).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de herhaalde vertragingen in de voortgang van het proces tegen
Jimmy Lai en de berichten over de onderdrukking van fundamentele rechten en vrijheden,
waaronder de vrijheid van meningsuiting en van vreedzame vergadering, en de snelle
ontmanteling van de rechtsstaat in Hongkong?1, 2

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat schendingen van internationale overeenkomsten door de Volksrepubliek
China niet onbenoemd mogen blijven? Deelt u daarom de mening dat de afbraak van burgerrechten
en vrijheid van meningsuiting in Hongkong, die gegarandeerd waren tot 2047 in de Sino-Britse
gezamenlijke verklaring van 1984, en verder gegarandeerd zijn aan individuen in Hongkong
onder het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten van 1966,
benoemd moeten worden?

Antwoord 2

De rechtszaak tegen Jimmy Lai maakt onderdeel uit van een bredere campagne van onderdrukking
van vrijheid van meningsuiting in Hongkong. Met het gebruik van de nationale veiligheidswetgeving
wordt de autonomie van Hongkong en de rechten en vrijheden zoals die zijn beloofd
aan de inwoners van Hongkong in de Chinees-Britse gezamenlijke verklaring van 1984
ondermijnd. Nederland zal zich hierover met de EU en gelijkgestemde landen over blijven
uitspreken. Daarnaast maakt Nederland deel uit van een groep landen die de rechtszaken
bijwoont tegen Jimmy Lai en anderen die op grond van de nationale veiligheidswetgeving
in Hongkong worden gevoerd.

Vraag 3

Bent u op de hoogte van de directe oproep van de Verenigde Staten (VS), het Verenigd
Koninkrijk (VK), het Europees Parlement en het Canadees Parlement aan het adres van
de Chinese en Hongkongse autoriteiten om de zaak tegen deze Britse journalist te laten
vallen en hem daarom onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten? Zo ja, deelt
u de mening dat het belangrijk is dat ook Europese landen, waaronder Nederland, zich
hierover uitspreken?

Antwoord 3

Nederland heeft samen met EU -en gelijkgestemde landen verschillende keren grote zorgen
uitgesproken over de voortgaande aanvallen op de persvrijheid in Hongkong en de onderdrukking
van lokale media, waaronder de gedwongen sluiting van de krant Apple Daily en de arrestatie
van eigenaar Jimmy Lai. Laatstelijk in het kader van de Media Freedom Coalition middels
een verklaring, uitgegeven op 29 december jl. Op 30 mei jl. heeft EU Hoge Vertegenwoordiger
Borrell daarnaast een verklaring uitgegeven naar aanleiding van de uitspraak in de
rechtszaak tegen de zogenaamde «Hongkong 47», een groep democratieactivisten die eveneens
op basis van de nationale veiligheidswetgeving zijn aangeklaagd.

Vraag 4

Bent u bereid, net als de VS, het VK en Canada, een Nederlandse oproep te doen aan
de Chinese en Hongkongse autoriteiten om de zaak tegen Lai te laten vallen en hem
onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4

Nederland werkt nauw samen met gelijkgezinde landen in de opstelling t.a.v. deze rechtszaak.
Nederland kiest ervoor om in dit geval, de bevestiging van een eerder vonnis, niet
opnieuw een aparte verklaring uit te geven. Ook andere EU-Lidstaten kiezen voor deze
aanpak. Uiteraard zal Nederland in samenwerking met deze coalitie van gelijkgezinde
landen, waaronder de VS en het VK, wanneer opportuun, de Chinese autoriteiten blijven
aanspreken over onze zorgen over de verslechterende mensenrechtensituatie in Hongkong,
en in het bijzonder t.a.v. vrijheid van meningsuiting.

Vraag 5

Bent u bereid, naast de besprekingen over Lai in de Media Freedom Coalition, deze zaak op de agenda van de Raad Buitenlandse Zaken van de EU te zetten? Zo ja,
wanneer kunt u dit doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

De zaak is op ambtelijk niveau met enkele lidstaten en andere gelijkgezinden besproken,
zowel tussen de hoofdsteden en de lokale posten. Nederland, de EU en de Media Freedom
Coalition hebben eerder al hun grote zorgen over de zaak uitgesproken. Op dit moment
ben ik daarom niet van plan deze zaak op de agenda van de Raad Buitenlandse Zaken
te zetten. Zoals genoemd zal Nederland zich over de situatie in Hongkong blijven uitspreken
en deel blijven uitmaken van een groep landen die de rechtszaken bijwoont en monitort
die op grond van de nationale veiligheidswetgeving in Hongkong worden gevoerd.