Brief regering : Voortgangsrapportage Uitvoeringsprogramma Waddengebied en Staat van de natuur in de Waddenzee

Nr. 277
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN DE STAATSSECRETARIS VAN
LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 november 2024

Hierbij ontvangt u de eerste Voortgangsrapportage Uitvoeringsprogramma Waddengebied
2023 en de eerste Staat van de natuur in de Waddenzee.

Hiermee geef wordt invulling gegeven aan de motie van de leden De Groot en Dik-Faber1. Het Bestuurlijk Overleg Waddengebied heeft op 2 oktober jl. ingestemd met de Voortgangsrapportage
en kennisgenomen van de Staat van de natuur in de Waddenzee.

De Agenda voor het Waddengebied 2050 beschrijft de gezamenlijke ambities voor de Waddenzee
en het Waddengebied. De ambities die we als overheden en stakeholders (hierna: partijen)
eind 2020 hebben vastgesteld komen (nog) niet overeen met de huidige toestand in de
Waddenzee en het Waddengebied.

Het verschil tussen de ambitie en de huidige toestand vormt de opgave voor de partijen
in het Waddengebied. De opgave hebben we onder andere opgepakt door te werken aan
30 verschillende initiatieven en vier transities, zoals beschreven staat in het Uitvoeringsprogramma
Waddengebied 2021–2026 (hierna: Uitvoeringsprogramma).

Voortgangsrapportage Uitvoeringsprogramma

Jaarlijks wordt de voortgang van de transities en initiatieven van het Uitvoeringsprogramma
in beeld gebracht middels een voortgangsrapportage. Het doel van deze voortgangsrapportage
is om inzicht te bieden in de voortgang van de afspraken en om partijen in staat te
stellen het gesprek te voeren over geboekte resultaten, voortgang, benodigde bijsturing
of bijstelling, aandachtspunten en knelpunten. In 2023 is voortgang geboekt op vrijwel
alle initiatieven en transities. Meer dan de helft (18 van de 30 initiatieven) is
in uitvoering, andere initiatieven bevinden zich in een afrondende fase of zijn al
afgerond.

Van de vier transities (bereikbaarheid, kustonwikkeling, klimaatadaptatie en visserij)
zijn er drie in ontwikkeling. Met betrekking tot de visserij zijn er momenteel veel
ontwikkelingen die niet alleen invloed hebben op voortbestaan en bedrijfsvoering,
maar ook op de samenwerking. Op dit moment werkt het Ministerie van LVVN met de sector
en de natuurorganisaties aan een Toekomstvisie garnalenvisserij. In het Bestuurlijk
Overleg Wadden van 2 oktober jl. is daarom besloten de routekaart Visserij te temporiseren
tot na het vaststellen van de Toekomstvisie garnalenvisserij, die medio 2025 verwacht
wordt.

Er kan worden geconcludeerd dat er met elkaar hard is gewerkt, maar dat er ook nog
veel werk in de toekomst gedaan moet worden voor een duurzaam en toekomstbesteding
Waddengebied.

De Staat van de Natuur in de Waddenzee

Elk jaar wordt over de toestand van de natuur in de Waddenzee gerapporteerd door de
Waddenacademie. Het doel van deze rapportage is om inzicht te bieden in de (langjarige)
ontwikkelingen van relevante kenmerken van de natuur van de Waddenzee. Dat wordt vervolgens
gebruikt wordt voor het bijsturing en bijstelling van beleid en beheer van dit gebied.

De eerste rapportage over de Staat van de natuur in de Waddenzee geeft aan dat het
in het algemeen goed gaat met die vogelsoorten die voor hun voedsel afhankelijk zijn
van wormen en andere bodemdieren. Deze soorten laten een opgaande trend zien en hun
aantallen liggen boven de beoogde drempelwaarde (de instandhoudingsdoelstelling).
De aantallen vogelsoorten die vis en schelpdieren eten liggen onder de referentiewaarde
en nemen verder af. Voor er maatregelen getroffen worden om deze negatieve trend te
keren zal er eerst op systeemniveau inzichtelijk gemaakt worden wat de belangrijkste
verstoringen zijn en waardoor ze worden veroorzaakt. Dat kan leiden tot passende (beleids)maatregelen,
bijvoorbeeld door het verminderen van zaken die een negatieve invloed uitoefenen (drukfactoren)
of ingrepen als ander beheer of andere inrichting van een gebied.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
B. Madlener

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie