Brief regering : Staat van Groningen 2024

Nr. 1241
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 juni 2024

Op 25 april 2023 hebben de Minister-President en ik namens het kabinet uw Kamer een
reactie gestuurd op het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Aardgaswinning
Groningen. Het enquêterapport liet aan duidelijkheid niets te wensen over: het Rijk
heeft een ereschuld in te lossen aan de gedupeerden van de gaswinning in Groningen
en Noord-Drenthe. Met vijftig concrete maatregelen markeerde het kabinet een Nij Begun om te leren van de gemaakte fouten en om het beter te doen.1

Geen beloften zonder daden meer. Daarom heeft het kabinet toegezegd om jaarlijks verslag
uit te brengen over de geboekte resultaten in een Staat van Groningen. Deze toezegging
wordt vastgelegd in de nieuwe Groningenwet. Het nakomen van deze belofte wordt daarmee
bij wet verplicht. Bij de uitwerking van het wetsvoorstel betrek ik nadrukkelijk de
wensen en suggesties van bewoners, regionale volksvertegenwoordigers en de betrokken
Colleges van Burgemeesters en Wethouders en gedeputeerde staten. Zo geef ik uitvoering
aan de motie Vermeer.2 Het wetsvoorstel is 17 juni jl. in internetconsultatie gegaan. Gelijktijdig hiermee
informeer ik u graag over de resultaten die het afgelopen jaar zijn geboekt. Daarom
stuur ik u deze brief met bijlage bij wijze van eerste Staat van Groningen.

In deze Staat van Groningen ligt de nadruk op de voortgang bij de verbetering van
het schadeherstel en de uitvoering van de versterking. Het IMG en de NCG hebben het
afgelopen jaar flinke stappen gezet om de afhandeling van schade en de uitvoering
van de versterking milder, makkelijker en menselijker te maken. Ik ga daar in de bijlage
bij deze brief op in en heb de belangrijkste resultaten van de schadeafhandeling en
versterking in 2023 ook online gepubliceerd op het Dashboard Groningen.3

Een deel van de andere maatregelen die het kabinet in Nij Begun heeft genomen zijn nog niet, of pas heel recent, in werking getreden. Het gaat bijvoorbeeld
om de maatregelen met betrekking tot verduurzaming door isolatie, en het bevorderen
van de brede welvaart door sociale en economische ontwikkeling.4 De sociale en economische agenda’s worden eind dit jaar vastgesteld. De effecten
van deze maatregelen moeten dus nog zichtbaar worden. De Staat van Groningen zal vanaf
2025 daarom ook, meer dan op dit moment mogelijk is, gegevens bevatten over deze onderwerpen.

Bij het verschijnen van de Staat van Groningen in 2025 zullen deze onderwerpen ook
op www.dashboardgroningen.nl beschikbaar komen. Hier zijn dan doorlopend de meest recente gegevens terug te vinden.
Zo worden de Staat van Groningen en het online dashboard belangrijke instrumenten
om de informatievoorziening aan bewoners, uw Kamer en andere geïnteresseerden te verbeteren.
Een onafhankelijke partij zal de Staat van Groningen vanaf 2025 samenstellen. Deze
zomer vindt een aanbesteding plaats. Hierbij werkt het kabinet nauw samen met de regionale
overheden.

Ter voorbereiding op de toekomstige opzet van de Staat van Groningen heeft het Kennisplatform
Kansrijk & Leefbaar Groningen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) een overzicht
gemaakt van alle data, onderzoek en kennis die nu al voorhanden is.5 Zo kan optimaal gebruik worden gemaakt van bestaande bronnen en wordt onnodig dubbel
werk voorkomen. Daarnaast heeft het Kennisplatform op basis van een behoeftenonderzoek
onder stakeholders witte vlekken in de huidige monitoring geïdentificeerd. De kennisinventarisatie
is daarmee bedoeld als hulpmiddel bij het verder vormgeven van de Staat van Groningen.
Ik stuur de rapportage van het Kennisplatform mee als bijlage bij deze brief.

De Staat van Groningen zal vanaf 2025 jaarlijks op de vierde dinsdag van april verschijnen.
Na het verschijnen van de Staat van Groningen zal het kabinet hierover spreken met
bewoners, regionale bestuurders en vertegenwoordigers van uitvoeringsinstanties en
maatschappelijke partijen. Ook zullen het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) en het
Adviescollege Veiligheid Groningen (AcVG) adviseren over de veiligheid. Het kabinet
zal de uitkomst van deze gesprekken en adviezen vervolgens betrekken bij het opstellen
van een kabinetsreactie die uw Kamer jaarlijks in juni zal ontvangen. Hierover gaat
het kabinet graag met uw Kamer in gesprek. In het najaar volgt een voortgangsoverleg
met de regionale overheden. In het schema hieronder is deze jaarlijkse cyclus samengevat.

Figuur 1 Jaarlijkse gespreks- en verantwoordingscyclus over de Staat van Groningen

Tot slot kom ik met deze brief graag nog terug op de toezegging die ik tijdens het
commissiedebat van 25 januari jl. heb gedaan aan het lid Bikker om een inhoudelijke
appreciatie te geven van het rapport «Inzicht in impact: de maatschappelijke gevolgen van de gaswinning en denkrichtingen
voor de toekomst». Dit rapport is in november 2023 gepubliceerd door het Kennisplatform Leefbaar en
Kansrijk Groningen. Het Kennisplatform geeft periodiek een overzicht van de stand
van (wetenschappelijke) kennis over de maatschappelijke impact van de gaswinning uit
het Groningenveld. Het onlangs verschenen rapport is de vierde uitgave, na eerdere
edities in 2018, 2020 en 2021.

De meest recente uitgave van «Inzicht in Impact» bevat een overzicht van de belangrijkste onderzoeken, rapporten en ontwikkelingen
sinds augustus 2020 onderverdeeld in zes inhoudelijke thema’s. In totaal zijn ongeveer
70 nieuwe bronnen gebruikt voor de literatuurstudie van het kennisoverzicht. Het rapport
is van grote waarde omdat het kennis vanuit verschillende disciplines en instanties
met elkaar verbindt, en op een toegankelijke manier bundelt. Het rapport sluit ook
goed aan op het overzicht van data, onderzoek en kennis dat ik met deze brief meestuur.

Ik ben het Kennisplatform zeer erkentelijk voor hun gedegen werk en de uiterst bruikbare
publicaties. De rapporten van het Kennisplatform leggen een stevige basis om de komende
periode verder vorm te geven aan de Staat van Groningen. Dat zal ik doen in nauwe
samenwerking met de uitvoeringsorganisaties, de regionale overheden en bewonersorganisaties.
Zo zal de Staat van Groningen de komende jaren een substantiële bijdrage leveren aan
de kennisopbouw- en kennisverspreiding.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
J.A. Vijlbrief