Uitgelicht : Veranderingen voor zzp'ers
De commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid vergadert op donderdag 3 april 2025 van 14.30 tot 18.30 uur over zzp. Namens het kabinet zijn de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Eddy van Hijum en de staatssecretaris van Financiën Tjebbe van Oostenbruggen aanwezig.
Volg live
Het overleg is in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via de website kunt u vanaf 14.30 uur live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.
Agenda en verslag
U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen.
Schijnzelfstandigheid
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) moest zorgen voor een duidelijk onderscheid tussen echte zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en schijnzelfstandigen. Omdat er veel onduidelijkheid was over de criteria en de uitvoering van de wet, heeft de Belastingdienst sinds 2016 geen boetes of naheffingen opgelegd aan opdrachtgevers of zzp’ers die niet voldoen aan de regels van de Wet DBA. Vanaf 1 januari 2025 controleert de Belastingdienst weer of zzp’ers echt als zelfstandige werken of eigenlijk in loondienst horen te zijn. Hoe de Belastingdienst dit gaat doen, staat in het Handhavingsplan arbeidsrelaties 2025.
Zachte landing
Op verzoek van de Tweede Kamer gaat de overgang van niet-handhaven naar handhaven geleidelijk. In 2025 worden geen boetes opgelegd, maar vanaf 2026 wel. Organisaties kunnen eerst een waarschuwing van de Belastingdienst krijgen voordat er zogenaamde boekenonderzoeken (controles) worden ingesteld. Daarnaast worden alle goedgekeurde modelovereenkomsten automatisch verlengd tot en met 31 december 2029. De minister en staatssecretaris zien al positieve effecten van het hervatten van de handhaving. Er zijn organisaties in de zorg, het onderwijs en de kinderopvang die (mogelijke) schijnzelfstandigen hebben overtuigd om in loondienst te komen. Maar er zijn ook organisaties en zelfstandigen die de overgang ingewikkeld vinden. De gevolgen van de handhaving worden bijgehouden. De Kamer zal daar later in 2025 over worden geïnformeerd.
Nieuwe zzp-wet
Het kabinet werkt aan een wetsvoorstel dat bepaalt aan welke criteria iemand moet voldoen om als zelfstandige te worden erkend. Dit voorstel, de Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Wet VBAR), beoordeelt zelfstandigheid op basis van tien criteria. Enerzijds vijf criteria rondom hoeveel vrijheid iemand heeft in het werk. En anderzijds vijf criteria over welke risico’s iemand draagt als ondernemer. Pas als die criteria in evenwicht zijn, wordt er gekeken naar extern ondernemerschap (zoals klanten werven en investeren in het eigen bedrijf). De Hoge Raad heeft in de zaak Uber/FNV echter bepaald dat er geen vaste volgorde geldt voor de criteria bij de beoordeling of iemand werknemer of zelfstandige is. Minister Van Hijum past daarom het wetsvoorstel aan, zodat extern ondernemerschap vanaf het begin een volwaardig criterium wordt.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen
De meerderheid van de zelfstandigen is niet verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid. Dit maakt hen kwetsbaar voor inkomensverlies bij ziekte. Het kabinet komt daarom met het wetsvoorstel Wet basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (Wet BAZ). Deze wet verplicht alle zelfstandigen om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid.
Kritiek
Burgers, belangenorganisaties en uitvoeringsinstanties zoals de Belastingdienst en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) hebben hun mening gegeven over het conceptwetsvoorstel. De meeste reacties waren kritisch. De bezwaren gingen onder andere over de verplichte aard van de verzekering, de hoogte van de premie, de wachttijd voordat de verzekering uitkeert en de uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel. Minister Van Hijum heeft de Kamer laten weten dat de regeling verder wordt onderzocht en verbeterd. Daarom verwacht hij het wetsvoorstel pas later in 2025 bij de Tweede Kamer in te kunnen dienen.
Terugkijken
Het debat is terug te zien en het woordelijk verslag is te lezen zodra dat klaar is.