Uitgelicht : Rondetafelgesprek over rechtsstatelijke ontwikkelingen in de Europese Unie
De commissie voor Europese Zaken houdt op woensdag 23 oktober van 16.00 tot 17.30 uur een rondetafelgesprek over de rechtsstatelijke ontwikkelingen in de Europese Unie (EU). Het gesprek is een initiatief van de rapporteurs. De commissieleden spreken met experts op het gebied van de rechtsstaat. Het rondetafelgesprek dient ook als voorbereiding op het commissiedebat op 14 november over de Raad Algemene Zaken en het thema rechtsstatelijkheid in de EU.
De rechtsstaat is een staatsvorm waarin de overheid gebonden is aan het recht. Dat betekent dat wetten en regels begrenzen hoe de overheid macht uitoefent. De inwoners hebben fundamentele rechten (grondrechten), die de overheid niet zomaar mag beperken.
Rapport over de rechtstaat in de EU
De rechtsstaat is een belangrijke kernwaarde van de EU. Alle EU-lidstaten moeten zich daaraan houden. Op 24 juli 2024 bracht de Europese Commissie haar jaarlijkse rapport over de rechtsstaat in de EU uit. Alle lidstaten worden in het rapport beoordeeld aan de hand van vier categorieën: onafhankelijkheid van de rechtsspraak, anti-corruptiebeleid, vrijheid en pluralisme van de media, en institutionele controlemechanismen.
In het rapport van de Europese Commissie is optimisme te lezen over hervormingen in de EU-lidstaten. Ook zijn er zorgen omdat de rechtsstaatssituatie in sommige landen juist verslechterd is.
Rapporteurs
Naar aanleiding van de ontwikkelingen in onder meer Polen, Slowakije en Hongarije heeft de commissie voor Europese Zaken zich actief beziggehouden met de rechtsstatelijke situatie in EU-lidstaten en zijn er rapporteurs op dit thema benoemd. Zij hebben zichzelf als hoofdvraag gesteld: hoe werkt het rechtsstaatmechanisme van de EU in de praktijk?
Om een antwoord te krijgen op deze vraag hebben de rapporteurs diverse gesprekken gevoerd. Het rondetafelgesprek van 23 oktober is een van de instrumenten om meer informatie te vergaren. Naast de rapporteurs zijn hierbij ook andere leden van de commissie voor Europese Zaken aanwezig.
Volg live
Het rondetafelgesprek vindt plaats in de Suze Groenewegzaal. Via de website kunt u live meekijken of meeluisteren.
Programma
16.15 – 17.00 uur Stand van zaken rechtsstaat in de EU
- Nicolaas Bel, Europese Commissie
- Prof Mr. dr. Kees Sterk, Universiteit Maastricht
- Prof. dr. Rick Lawson, Universiteit Leiden
- Michiel Luining, Universiteit van Antwerpen
17.00 - 18.00 uur Effectiviteit van de rechtsstaatinstrumenten
- Nicolaas Bel, Europese Commissie
- Prof. Mr. dr. Kees Sterk, Universiteit Maastricht
- Prof. dr. Rick Lawson, Universiteit Leiden
- Michiel Luining, Universiteit van Antwerpen
Position Papers
De commissie heeft de genodigden voorafgaand aan het rondetafelgesprek gevraagd een position paper te leveren. In een dergelijke publicatie verwoorden zij hun mening (of die van hun organisatie) over het onderwerp van gesprek. U kunt deze documenten terugvinden bij de stukken die horen bij dit rondetafelgesprek.
Terugkijken
Het rondetafelgesprek is terug te zien. Er komt geen woordelijk verslag.