Uitgelicht : Het Logement van Amsterdam
In 2004 nam de Tweede Kamer het gebouw Logement aan Plein 23 in gebruik. Wat is de geschiedenis van dit gebouw?
Logement
De stad Amsterdam liet het gebouw tussen 1736 en 1743 bouwen ter vervanging van het vervallen Amsterdamse logement, dat op dezelfde plek stond. De Amsterdammers hadden een logement nodig, omdat eind zestiende eeuw de Staten van Holland besloten hun vergaderingen in Den Haag te beleggen. Vanwege de vergaderingen moesten de afgevaardigden van de zogenaamde stemhebbende steden soms voor langere tijd in Den Haag zijn.
Herbergen
In het begin logeerden de afgevaardigden in herbergen. Maar het bleek dat afgevaardigden nogal eens informatie loslieten over de vergaderingen, die niet openbaar waren. De Haagse geschiedschrijver Van Gelder (1889-1973) schrijft daarover:
“de heeren zaten in de gewone herberg aan tafel, waar ook anderen voer gelt acces hadden, en zoo werden staatszaken, jazelfs staatsgeheimen allicht door een klapzuchtigen burgemeester of vroedschap die onder den invloed van een rijkelijk met wijn besproeiden maaltijd wat los werd, tot gemeen goed gemaakt.”
Verschillende functies
In de daarop volgende eeuwen kende het Logement verschillende functies. Het was de regeringszetel van het Uitvoerend Bewind van de Bataafse Republiek en het Departement van Oorlog van het Koninkrijk Holland zat er. Tijdens het Franse keizerrijk was het een arrondissementsrechtbank en van 1814 tot 1849 was het een koninklijk paleis.
Buitenlandse Zaken
Na 1849 gebruikte het Algemeen Rijksarchief het Logement als dienstgebouw en in 1912 trok het ministerie van Buitenlandse Zaken erin. Het ministerie was hier tot 1984 gevestigd, met een korte onderbreking tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de Rijkscommissaris voor het bezette gebied Arthur Seyss-Inquart het Logement als hoofdkwartier gebruikte.
Enquêtes
Met het vertrek van het ministerie van Buitenlandse Zaken bleven het Logement en een aantal andere panden in de buurt leeg achter. Het duurde tot 1996 totdat de Tweede Kamer zich aandiende als nieuwe gebruiker. De Tweede Kamer had meer werkruimte nodig en ook een speciale zaal voor parlementaire onderzoeken en enquêtes.
Herinrichting
Architect Erik Knippers kreeg de opdracht voor de herinrichting van de verschillende gebouwen. Het ging hierbij niet alleen om het Logement, maar ook om het gebouw aan de Lange Houtstraat 1 en de 2 gebouwen van het voormalige Algemeen Rijksarchief erachter: het Depotgebouw en het kantoorgebouw aan Bleijenburg 7.
Restauratie en bouw
In de periode van 1999 tot en met 2003 werd er gerestaureerd, gebouwd en heringericht. Het pand aan de Lange Houtstraat 1 werd gesloopt en er kwam een nieuw toegangsgebouw. Daarachter kwam de nieuwe enquêtezaal die het Logement verbindt met het daarachter gelegen Depot en het gebouw aan Bleijenburg 7. Eind 2003 nam de Tweede Kamer de nieuwe gebouwen in gebruik. Hoewel het gebouw nu een nieuwe functie heeft, is de oorspronkelijke functie nog terug te zien. Op de gevel staat in het midden nog steeds het wapen van Amsterdam.