Uitgelicht : NAVO en OVSE
Wat is de rol van Nederland anno 2024 in internationale organisaties zoals de NAVO? Functioneren die samenwerkingen goed of moeten er dingen anders? De commissie Buitenlandse Zaken debatteert op woensdag 27 november 2024 vanaf 10.30 uur over twee internationale organisaties: de NAVO en de OVSE. De minister van Buitenlandse Zaken komt hiervoor naar de Tweede Kamer.
Volg live
Het overleg is in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via de website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.
Agenda
U kunt op de website alle stukken doornemen die bij dit debat horen.
Ministeriële raad
Begin december gaat minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken naar de ministeriële raad van zowel de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) als van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). De buitenlandministers van de lidstaten komen dan bij elkaar. Tijdens het commissiedebat over de NAVO en OVSE kunnen de Kamerleden de minister oproepen om bepaalde zaken aan de orde te stellen bij zijn buitenlandse collega’s.
NAVO
Bij de NAVO-bondgenoten gaat het veel over de situatie in twee landen: de Verenigde Staten en Oekraïne. De verkiezing van Donald Trump als president van de VS heeft voor onzekerheid gezorgd binnen de NAVO. De Amerikanen dragen veel geld bij en hebben met afstand het grootste leger van het bondgenootschap. Maar Trump is kritisch op de NAVO en wil dat andere lidstaten meer gaan bijdragen. In februari 2024 zei hij dat Rusland wat hem betreft 'zou mogen doen wat het wil' met NAVO-landen die onvoldoende betalen. Ook blijft de vraag hoe Trump zich gaat opstellen als het gaat over steun aan Oekraïne.
Oekraïne
Een gebeurtenis die het Europese besef over haar eigen rol binnen de NAVO vergrootte, was de Russische inval in Oekraïne in 2022. Oekraïne krijgt veel militaire steun vanuit de NAVO-landen, maar is zelf geen lid. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky pleit wel voor toetreding van het Oost-Europese land tot de NAVO, maar de reacties van andere lidstaten hierop zijn gemengd. Een aantal landen, zoals de VS en Duitsland, zijn op dit moment geen voorstander van het idee om Oekraïne officieel uit te nodigen. De Baltische staten en Polen staan positiever tegenover dit idee. In het commissiedebat zal het gaan over de Oekraïense wens om lid te worden en over de veranderende verhoudingen in de NAVO.
OVSE
De OVSE werd in 1975 opgericht. De Sovjet-Unie en het Westerse blok zochten zo toenadering tot elkaar om de spanningen in de Koude Oorlog te verminderen. Via de OVSE kunnen bij voldoende stemmen ‘expertmissies’ naar een van de lidstaten worden gestuurd om daar de mensenrechtensituatie te onderzoeken. Ook organiseert de OVSE verkiezingswaarnemingsmissies.
Spanningen
Rusland is nog altijd lid van de OVSE. Het is een van de weinige platforms waar Westerse staten en Rusland tegenwoordig nog met elkaar in gesprek kunnen. Door geopolitieke gebeurtenissen zoals de oorlog in Oekraïne zijn er echter toenemende spanningen in de OVSE. Besluiten over het budget en de invulling van hoge functies worden geblokkeerd door Rusland. Tijdens het commissiedebat kunnen de Kamerleden met de minister spreken over de Nederlandse rol binnen de OVSE en debatteren over het functioneren van de Europese organisatie.