Uitgelicht : Fraudeopsporing en tweede nationaliteit
De vaste commissie voor Financiën spreekt op maandag 1 februari van 14.00 uur tot 19.00 uur over fraudeopsporing en het gebruik van tweede nationaliteit door de belastingdienst. Op de agenda staan brieven van de staatssecretarissen van Financiën over de werkwijze van de belastingdienst en de douane. Voor het overleg komen beide staatssecretarissen van Financiën, Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief, naar de Tweede Kamer.
Volg live
Het overleg vindt plaats in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.
Agenda en verslag
U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.
Nationaliteit en tweede nationaliteit
De Belastingdienst heeft tot januari 2020 informatie over de herkomst en (tweede) nationaliteit van burgers standaard bijgehouden en in verscheidene informatiesystemen verwerkt. Het is nog niet duidelijk in welke systemen. De Autoriteit Persoonsgegevens noemt er twee in het rapport over De verwerking van de nationaliteit van aanvragers van kinderopvangtoeslag: het basisregistratiesysteem BVR en het Toeslagen Verstrekkingen Systeem (TVS). Er zijn er meer en dit wordt onderzocht. Staatssecretaris van Financiën Vijlbrief schreef op 13 oktober 2020 aan de Tweede Kamer: “Voor de Belastingdienst, Douane en Toeslagen wordt ook gewerkt aan het in beeld brengen van alle verwerkingen van nationaliteit en het beoordelen daarvan.” In het eerste kwartaal van 2021 krijgt de Tweede Kamer daarover bericht.
Voor het recht op toeslag is het alleen van belang of een aanvrager Nederlander is of een niet-Nederlander met een (tijdelijke) verblijfsvergunning. Een eventuele tweede nationaliteit speelt daarbij geen rol. Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is het bijhouden van gegevens zoals een tweede nationaliteit verboden. In de Basisregistratie Personen (BRP) staat sinds 6 januari 2014 niet meer vermeld of iemand meerdere nationaliteiten heeft.
Fraudeopsporing
De Belastingdienst heeft gegevens van burgers, van bedrijven en van organisaties over wie ‘signalen’ binnenkwamen jarenlang opgenomen in een registratiesysteem, de Fraude Signalering Voorziening (FSV). Ook de namen van ouders die door het optreden van de Belastingdienst hun toeslag kwijtraakten en eerdere toeslagen moesten terugbetalen, zijn daarin opgenomen. In het systeem stonden de data van meer dan 240.000 mensen en 80.000 bedrijven en organisaties. Ruim 4000 medewerkers van de dienst konden het systeem raadplegen en er veranderingen in aanbrengen.
De Belastingdienst had het FSV tot februari 2020 in gebruik. De vraag is hoe bij de fraudeopsporing gebruik is gemaakt van dit systeem, van ‘zwarte lijsten’ en van risicoprofielen waarvan nationaliteit deel uitmaakte. De Auditdienst Rijk onderzoekt dit en komt begin 2021 met een rapport. Staatssecretaris van Financiën Vijlbrief schreef op 13 oktober 2020 aan de Tweede Kamer: “In het reguliere toezicht van Belastingdienst/Toezicht werden op basis van een risicoselectiemodel toeslagaanvragen ter behandeling aangeboden aan medewerkers. Hierbij heeft ten onrechte de factor Nederlanderschap/niet-Nederlanderschap een rol gespeeld, waardoor burgers zonder de Nederlandse nationaliteit een iets grotere kans hadden om voor toezicht in aanmerking te komen”.