Zorgen over ontbrekende DNA-profielen criminelen
4 juli 2018, debat - Gegevens van ruim 21.000 veroordeelde criminelen ontbreken in de landelijke DNA-databank, zo bleek uit een reportage van Nieuwsuur. De Kamer vraagt minister Grapperhaus (Justitie) om maatregelen.
De gegevens van meer dan 21.000 veroordeelde criminelen blijken niet in de landelijke DNA-databank te zitten, terwijl dat wettelijk wel verplicht is. Een verdubbeling ten opzichte van enkele jaren geleden, toen dit probleem aan de orde kwam na de moord op Els Borst.
Buitengewoon zorgelijk dat een groeiend aantal veroordeelden van de radar is verdwenen, vindt Van der Staaij (SGP), die zijn inbreng mede namens de PvdA levert. De minister had de Kamer eerder op de hoogte moeten brengen, meent Van Nispen (SP): niet Nieuwsuur, maar de minister heeft de taak om de Kamer te informeren.
Minister Grapperhaus onderzoekt momenteel de wettelijke mogelijkheden om het eenvoudiger te maken om DNA-gegevens te achterhalen.
Registratie veroordeelden
Een goed functionerende Basisregistratie Personen is cruciaal om de DNA-databank compleet te houden, betoogt Van Oosten (VVD). Maar tijdens een technische briefing over de ontbrekende gegevens bleek dat dit systeem nog allerlei lacunes vertoont. Daarom wil Van Oosten dat de minister de gebreken in kaart brengt en maatregelen treft.
Veel veroordeelden hebben geen vaste woon- of verblijfplaats. Dat blijkt de belangrijkste reden dat veel DNA-profielen ontbreken. Minister Grapperhaus is daarom bezig met voorbereidingen voor een wetsvoorstel om bij deze groep in een eerdere fase celmateriaal af te nemen, bijvoorbeeld zodra ze vast worden gezet.
Wanneer DNA afnemen?
Een wetsvoorstel dat alleen gericht is op mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats? Onwerkbaar, denkt Helder (PVV): dan geven verdachten gewoon een fictief adres op om geen DNA te hoeven afstaan. Van Dam (CDA) is het met haar eens: je kunt beter gelijk materiaal afnemen bij iedereen die in verzekering wordt gesteld.
Groothuizen (D66) is kritisch: dan moet je jaarlijks bij 52.000 mensen DNA-materiaal afnemen. Zoveel mensen worden namelijk elk jaar vastgezet. Onnodig stigmatiserend ook, vindt hij, want uiteindelijk wordt 63% niet veroordeeld. Bovendien raakt dit aan de grondrechten.
Minister Grapperhaus wijst op de juridische beperkingen waar hij tegen aanloopt. Zo moet je volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens wel eerst kunnen aantonen dat er dringende noodzaak is om celmateriaal af te nemen bij iedereen die in verzekering wordt gesteld. Weegt de heftigheid van zo'n maatregel wel op tegen andere belangen?
Onderzoek in elk geval hoe je tegemoet kunt komen aan alle privacybezwaren, bepleit Van der Staaij (SGP), zodat alles klaar is voor een eventuele bredere aanpak. Volgens Grapperhaus is daar voldoende grond voor, maar kan van invoering nog geen sprake zijn. "We zullen eerst de huidige regeling helemaal moeten uitschrapen, hoe vervelend dat ook is", aldus de minister.
De Kamer stemt op 5 juli over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist