Woningmarkt en rijksdienst tegen het licht gehouden

29 oktober 2014, begroting - Hoe kan de woningmarkt beter functioneren? Hoe laten we de rijksoverheid afslanken? De Kamer buigt zich over de begroting van minister Blok (Wonen en Rijksdienst).

Het kabinetsbeleid heeft zijn vruchten afgeworpen, stelt Van der Linde (VVD), want de woningverkopen en -prijzen stijgen weer. Minister Blok opent zijn betoog in dezelfde teneur: "We zijn er nog niet, maar de woningmarkt beweegt in de goede richting". Maar Karabulut (SP) schetst een ander beeld. Lage en middeninkomens betalen volgens haar via ongekende huurstijgingen de rekening van de crisis. Het kabinet maakt ook kopers het leven zuur, vindt Bosma (PVV). Er zijn weliswaar lichtpuntjes, zeggen Knops (CDA) en Schouten (ChristenUnie), maar "er is geen reden om de vlag uit te hangen", zeker niet buiten de Randstad.

VVD en PvdA: stimuleer bouw huurwoningen in grote steden

Vooral in de grote steden is er gebrek aan (betaalbare) huurwoningen, terwijl zorgvastgoed en kantoorpanden steeds vaker leegstaan. Door de regels voor het ombouwen van kantoren te versoepelen en de verhuurderheffing en de huurtoeslag niet te laten gelden voor nieuwe woningen, willen Van der Linde en Monasch (PvdA) dit probleem oplossen. Maar als het totale bedrag van de verhuurderheffing gelijk blijft, betogen Verhoeven (D66), Voortman (GroenLinks) en Karabulut, gaan huurders van bestaande woningen de rekening betalen. Vooral krimpgebieden zijn de dupe van dit "Randstadplan", zeggen Schouten en Knops, omdat daar weinig nieuwbouw plaatsvindt. Blok is bereid het voorstel door te rekenen en wil de randvoorwaarden verkennen. Daarna zal hij de balans opmaken.

Is wonen nog wel betaalbaar?

Door de invoering van de verhuurderheffing en de inkomensafhankelijke huurverhoging zijn de woonlasten in Nederland hoog, vindt Karabulut. De huren zijn inderdaad gestegen, zegt Blok, maar de verhoging is inkomensafhankelijk en voor lagere inkomens wordt die gecompenseerd in de huurtoeslag: zij ervaren slechts kleine effecten, blijkt uit koopkrachtberekeningen. Ook Knops maakt zich zorgen over de betaalbaarheid van wonen en pleit voor het stimuleren van bouwsparen. Blok wijst erop dat Knops' voorstel wel gevolgen heeft voor het pensioenstelsel en stelt voor dit te betrekken bij de Nationale Pensioendialoog. Om mensen meer financiële ruimte te geven, wil de PVV de boeterente bij het oversluiten van hypotheken laten vervallen.

Verduurzaming en energiebesparing kunnen impuls gebruiken

Het energiezuiniger maken van met name sociale huurwoningen gaat langzamer dan gepland. Daarom vraagt Monasch de minister om meer inzet. Doorbreek het bestaande patroon, zegt Verhoeven, zodat de bestaande woningvoorraad alsnog snel wordt verduurzaamd. Volgens Voortman is de belangrijkste oorzaak van de vertraging de verhuurderheffing, waardoor woningcorporaties onvoldoende geld in energiebesparing kunnen steken. Schouten en Bisschop (SGP) willen dat het energiebesparingsfonds toegankelijker wordt. Dit wordt volgens hen nog te weinig gebruikt. Blok kondigt aan dat er een heel aantal maatregelen op stapel staat: met gemeenten en de bouw- en installatiesector wil hij een impuls geven aan energiebesparing.

Rijksoverheid moet afslanken maar ook goede werkgever zijn

De rijksoverheid moet afslanken om efficiënt en slagvaardig te zijn, zegt Moors (VVD). Blok meldt vorderingen te maken, bijvoorbeeld door panden af te stoten en bepaalde taken rijksbreed uit te voeren. Verhoeven en Knops herinneren de minister eraan dat het Rijk uit het oogpunt van goed werkgeverschap ook mensen in lagere loonschalen in dienst wil nemen, zoals schoonmakers en beveiligers. Helaas houdt het ministerie van Defensie zich hier niet aan, betogen Karabulut en Voortman, want dat gaat de catering uitbesteden. Fokke (PvdA) wil dat de overheid het goede voorbeeld geeft bij het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten. Hetzelfde zou moeten gelden voor (herintredende) ouderen, betoogt Krol (50PLUS/Baay).

De Kamer stemt op 4 november over de moties. Over de begroting wordt op een later moment gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.