Wet uitbreiding taakstrafverbod, eerste termijn Kamer

26 januari 2021, wetsvoorstel - Gevangenisstraf verplichten bij geweld tegen hulpverleners en handhavers met een publieke taak. Dat is het doel van het wetsvoorstel van de ministers Dekker (Rechtsbescherming) en Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).

Politieagenten, brandweerlieden, ambulancebroeders en boa's. Zij krijgen bij hun werk te maken met intimidatie, scheldpartijen en geweld. Het kabinet wil dat een rechter bij geweld tegen hulpverleners en handhavers altijd een onvoorwaardelijke gevangenisstraf oplegt. Alleen een taakstraf opleggen kan dan niet meer. Daarvoor wordt de wet uitgebreid die het taakstrafverbod al regelde bij zware gewelds- en zedenmisdrijven.

Afschrikking en effectiviteit

Helder (PVV) verwelkomt het voorstel "van harte". Zij zet zich al jaren in voor dit taakstrafverbod bij geweld tegen mensen met een publieke taak. Het is een stap in de goede richting, vindt Bisschop (SGP): je blijft met je handen van hulpverleners af. Goed om de boodschap mee te geven dat zulk geweld "gewoon brommen" betekent, denkt Van Dam (CDA). Met het taakstrafverbod volgen we een roep uit de samenleving, zegt Van Wijngaarden (VVD).

SP'er Van Nispen noemt het wetsvoorstel "heel beperkt": het regelt geen extra politieagenten op straat of betere bescherming bij hun soms gevaarlijke werk. Van den Berge (GroenLinks) vraagt zich af of het verplichten van een gevangenisstraf wel de afschrikwekkende werking heeft die het kabinet beoogt. De pakkans vergroten is volgens hem effectiever.

In de praktijk wordt geweld tegen hulpverleners en handhavers al zwaarder bestraft, zegt Groothuizen (D66). Daarom zal het effect van het wetsvoorstel volgens hem "verwaarloosbaar" zijn.

Maatwerk voor de rechter

Kuiken (PvdA) vreest dat de rechter met het taakstrafverbod minder ruimte voor maatwerk krijgt. Daar sluit Van der Graaf (ChristenUnie) zich bij aan: moet er voor schrijnende gevallen geen uitzondering op die verplichte gevangenisstraf zijn, bijvoorbeeld als een dader een verstandelijke beperking heeft?

De wet creëert volgens Groothuizen (D66) een nieuwe groep slachtoffers: mensen met een publieke taak. Wat betekent dit voor geweld tegen andere specifieke groepen, bijvoorbeeld tegen lhbti's, of voor andere ernstige delicten, zoals omkoping of fraude, vraagt Van Nispen (SP) zich af.

Helder (PVV) is bezorgd dat rechters het taakstrafverbod zullen omzeilen door een gevangenisstraf van maar een paar dagen op te leggen en daarnaast een taakstraf, want die ruimte biedt het wetsvoorstel nog. Na aftrek van voorarrest zou een dader dan helemaal niet meer de gevangenis in hoeven.

Reikwijdte

Van Wijngaarden (VVD) zou graag zien dat de wet verder strekt dan handhavers en hulpverleners. Ook bijvoorbeeld particuliere beveiligers bij supermarkten en journalisten zouden eronder moeten vallen. Kuiken (PvdA) wil weten waar dan de grens ligt: waarom dan niet ook zorgverleners of onderwijzers?

Bedreiging valt niet onder de wet, is Van Dam (CDA) opgevallen. Op zich begrijpt hij dat, want "woorden zijn geen daden", maar woorden kunnen "ook veel impact hebben".

Bodycam

Maak ook meer werk van de handhaving bij geweld tegen politieagenten, is de oproep van Bisschop (SGP). Geweld wordt vaak in groepsverband gepleegd, waarbij niet duidelijk is welke dader waarvoor verantwoordelijk is. Daarom pleit de SGP'er ervoor om politieagenten standaard met bodycams uit te rusten. Ook Van den Berge (GroenLinks) wijst op de afschrikwekkende werking van de bodycam.

De bewindspersonen reageren op 27 januari op de inbreng van de Kamer.