Wet toetreding zorgaanbieders en de bijbehorende aanpassingswet

29 januari 2020, wetsvoorstel - Zorgaanbieders moeten goede zorg leveren en voldoen aan wettelijke eisen, maar dat gaat nog niet altijd goed. De ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Bruins (Medische Zorg) stellen daarom wetgeving voor om dit beter te regelen.

De zorg betalen we met elkaar. Maar wie mogen die zorg allemaal op onze kosten leveren? Daar werden tot nu toe te weinig eisen aan gesteld, vindt de hele Kamer. Dat leidde soms tot zorgcowboys: gehaaide ondernemers die zichzelf verrijken via mazen in de wet. Met de Wet toetreding zorgaanbieders wil het kabinet hier paal en perk aan stellen.

Nieuwe zorgaanbieders moeten zich voortaan melden, zodat de inspectie beter toezicht kan houden. Ook komt er een aangescherpte vergunningsplicht, waarbij ook op zorgkwaliteit getoetst wordt.

Zorgcowboys weren

Krijgen we met dit wetsvoorstel daadwerkelijk goed in beeld wat er met onze investeringen in de zorg gebeurt? Ellemeet (GroenLinks) is daar nog niet van overtuigd. Zij verwacht dat schimmige financiële constructies nog mogelijk blijven. Ook Van der Staaij (SGP) vraagt zich af of het voorstel voldoende en effectief is om gesjoemel met zorggeld te voorkomen en fraudeurs te pakken.

Zorgcowboys weten de sector goed te vinden, stelt Kerstens (PvdA). Hij beschouwt het wetsvoorstel als een stapje in de goede richting, maar er is veel meer nodig. De meldplicht mag volgens hem geen "papieren tijger" worden. Bestaande zorgaanbieders blijven met het wetsvoorstel volledig buiten schot, vreest Jansen (PVV).

Dit wetsvoorstel is een oplossing voor een deel van de misstanden, zegt Van den Berg (CDA). Volgens haar kan met het nieuwe wetsvoorstel integere bedrijfsvoering zorgaanbieders een volgende stap worden gezet met het verbeteren van de governance. Met Ellemeet (GroenLinks) stelt zij voor om niet alleen nieuwe maar ook bestaande zorgaanbieders een meldplicht te geven. Dat vindt ook Dik (ChristenUnie) een goed idee.

Besteding van zorggeld

Zorgaanbieders die bewust onrechtmatig declareren, zouden geen vergunning mogen hebben, vindt Veldman (VVD). Het moet volgens hem een wettelijke weigerings- en intrekkingsgrond worden.

Zakkenvullers in de zorg kunnen we missen als kiespijn, stelt Jansen (PVV). Hij wil voorkomen dat er geld wordt weggesluisd via bv-constructies en onderaannemers. Geld bestemd voor zorg moeten we ook aan de zorg uitgeven, zegt Hijink (SP). Hij pleit daarom voor een totaalverbod op winstuitkeringen door zorgaanbieders.

Hoge winstpercentages uitkeren is in de ogen van minister De Jonge maatschappelijk onverantwoord en ondermijnt de kwaliteit. Toch wil hij niet elke vorm van winstdeling verbieden, omdat die soms innovatie mogelijk maakt. Anders zou een pensioenfonds ook niet meer mogen investeren in nieuwe vormen van wonen en zorg, zo illustreert de minister zijn stellingname.

De juiste reikwijdte

Kleine zorgaanbieders met minder dan tien zorgverleners hoeven volgens het wetsvoorstel geen vergunning aan te vragen. Maar ook daar gaat volgens Hijink (SP) en Kerstens (PvdA) het nodige mis. Daarom pleiten ze voor het schrappen van de uitzondering voor kleinere aanbieders. Bergkamp (D66) en Veldman (VVD) zouden liever op basis van een analyse categorieën toevoegen, om onnodige regeldruk te voorkomen.

De inspectie zou niet alleen op hoofdaannemers maar ook op onderaannemers toezicht moeten houden, vindt Ellemeet (GroenLinks). Maar Bergkamp (D66) betwijfelt of dat verstandig is: het neemt verantwoordelijkheid weg bij de hoofdaannemer en bezorgt de inspectie extra werk.

Geen bureaucratische afvinklijstjes

Het wetsvoorstel zorgt voor extra regeldruk, vreest Van der Staaij (SGP). Weegt die extra bureaucratie wel op tegen wat ermee wordt bereikt? Het is niet de bedoeling dat zorgaanbieders bureautjes moeten inhuren om te begrijpen hoe de regelgeving in elkaar zit.

Zijn cliënten en medewerkers tevreden? Is de zorgkwaliteit goed? Die zaken zijn volgens Van den Berg (CDA) belangrijker dan allerlei afvinklijstjes en financiële rapportages. Zij pleit ervoor om kwaliteitsdata als uitgangspunt te hanteren in het toezicht.

Belang van toezicht

Heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) wel voldoende mensen om de nieuwe wet goed uit te voeren en zorgvuldig toezicht te houden? Veel woordvoerders vragen zich dat af, zoals Kerstens (PvdA): kan de inspectie de gigantische hoeveelheid zorgaanbieders wel aan?

Dik (ChristenUnie) benadrukt het belang van soevereiniteit in eigen kring. Zij wil daarom vooral het interne toezicht versterken, onder andere door een betere informatiepositie. Minister Bruins belooft te onderzoeken of de rol van de interne toezichthouder kan worden verbreed, zodat die bijvoorbeeld ook kan toezien op integere bedrijfsvoering.

De Kamer stemt op 4 februari over de wetsvoorstellen en de ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Gemist