Wet herziening regels niet tijdig beslissen in vreemdelingenzaken

18 juni 2024, wetsvoorstel - De Kamer spreekt met staatssecretaris Van der Burg (Asiel en Migratie) over een wetsvoorstel dat dwangsommen in vreemdelingenzaken afschaft.

Nam de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet binnen de wettelijke termijn een beslissing in een asielzaak? Dan moest de IND een bestuurlijke dwangsom betalen aan de betrokken asielzoeker. Omdat de IND met achterstanden en personeelskrapte kampt, kwam dit vaak voor. Het bedrag dat de overheid aan dwangsommen betaalde, liep daardoor flink op.

Een tijdelijke wet zorgt er sinds juli 2020 voor dat de IND in vreemdelingenzaken geen dwangsommen meer hoeft te betalen. Met het wetsvoorstel maakt Van der Burg deze tijdelijke regeling permanent.

Afschaffen

Het kabinet wil van de dwangsommen af omdat het vindt dat die niet werken. De dreiging van een dwangsom zorgt er niet voor dat de achterstanden verdwijnen, zegt Van der Burg, want de medewerkers van de IND "werken zich al het schompes".

Vondeling (PVV) is "groot voorstander" van afschaffing. Dwangsommen zijn geen doel op zich, vindt Bontenbal (CDA). Hij onderschrijft dat ze niet werken. Van Dijk (SGP) is blij dat er een streep door deze "uit de hand gelopen regeling" gaat. Net als Brekelmans (VVD) vindt hij dat het geld beter gebruikt kan worden in de asielketen.

Onvermogen

Van Oostenbruggen (NSC) ziet het wetsvoorstel als een teken dat het de politiek en overheid niet lukt om grip te krijgen op de asielketen. Dat de overheid niet in staat is om tijdig te beslissen, is volgens Ceder (ChristenUnie) het gevolg van "bestuurlijk onvermogen".

Koekkoek (Volt) spreekt over een dwangsom als "het enige instrument dat mensen in onze samenleving hebben om een overheid te dwingen om zich aan haar plicht te houden". Dwangsommen afschaffen neemt volgens Van Nispen (SP) een prikkel weg voor de IND om de achterstanden weg te werken.

Volgens Piri (GroenLinks-PvdA) ligt de echte oplossing in een stabiele financiering van de IND, zodat de capaciteitsproblemen worden aangepakt en er wél op tijd beslist kan worden.

De Kamer stemt op 25 juni over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct