Welvaart is meer dan economie

22 juni 2016, debat - Het bruto binnenlands product (bbp) zegt niet alles over de welvaart in een land. De Kamer bespreekt het rapport Welvaart in kaart van de tijdelijke commissie Breed welvaartsbegrip.

Wat meet het bbp precies? Welke rol speelt het in de politieke besluitvorming? Hoe kan brede welvaart inzichtelijker worden gemaakt en worden betrokken bij de beleidsvorming? Met dit soort vragen heeft de tijdelijke commissie Breed welvaartsbegrip onder voorzitterschap van Grashoff (GroenLinks) zich beziggehouden. De meeste woordvoerders zijn positief over het commissierapport. Een waardevolle samenleving is belangrijker dan economische groei, zegt Bruins (ChristenUnie). Maar Klever (PVV) vindt het een belediging van de mensen in het land dat een commissie voor hen bepaalt wat welvaart is.

Bbp ongeschikt om brede welvaart te meten

Kijk niet alleen naar de economie, maar ook naar zaken als onderwijs, gezondheid, veiligheid en milieu. Brede welvaart moet volgens de commissie centraler komen te staan in het beleid en het politieke debat. Het bbp is nu vaak onterecht dé indicator voor de stand van het land, aldus Voortman (GroenLinks). Het geeft niet eens een goed beeld van de reële economie, stellen Gesthuizen (SP) en Bruins, omdat banken en brievenbusfirma's meetellen, terwijl die niets toevoegen. Thieme (PvdD) en Groot (PvdA) benadrukken dat het bbp geen rekening houdt met het uitputten van hulpbronnen. Maar het blijft de beste economische indicator die we hebben, relativeert Van Veen (VVD).

Commissie: jaarlijkse CBS-monitor brede welvaart

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zou jaarlijks moeten rapporteren over de ontwikkeling van de brede welvaart. De commissie wil dat de Kamer vervolgens debatteert over deze monitor, bijvoorbeeld bij het Verantwoordingsdebat. Maar Verhoeven (D66) vreest dat het onderwerp dan "ondersneeuwt" en pleit daarom voor een apart debat. Het is logisch om het te betrekken bij de Algemene Politieke Beschouwingen, denkt Thieme. Mulder (CDA) suggereert om een coördinerend minister aan te wijzen. Klever heeft een afwijkend standpunt: het CBS en de politiek zouden zich niet met dit soort onzin moeten bezighouden.

Geen consensus over meten brede welvaart

Er is geen (internationale) overeenstemming over hoe brede welvaart moet worden gemeten. Pogingen om te komen tot één allesomvattende indicator sterven volgens Van Veen in schoonheid. Ernaar streven is ook weinig zinvol, benadrukt Voortman, omdat aspecten van brede welvaart altijd anders worden gewogen. Het aantal in armoede opgroeiende kinderen en de toegang tot zorg en onderwijs zijn voor Gesthuizen belangrijk aspecten. Volgens Verhoeven is technologische vooruitgang een belangrijke indicator voor toekomstige welvaart. Mulder vraagt aandacht voor de sustainable development goals. Daar sluit Groot op aan: kijk naar de gevolgen van beleid op de situatie elders, bijvoorbeeld in ontwikkelingslanden.

De commissie reageert op een later moment op de inbreng van de Kamer.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.