Weinig steun voor Kleins AOW-voorstel

25 januari 2017, initiatiefwetsvoorstel - Onafhankelijk Kamerlid Klein stelt voor om de AOW te flexibiliseren. Maar de meeste woordvoerders vinden de nadelen groter dan de voordelen.

Door mensen zelf te laten kiezen wanneer hun uitkering ingaat, wordt de AOW bij de tijd gebracht, benadrukt Klein. Mensen die hun AOW eerder opnemen, krijgen dan een lagere uitkering dan mensen die dat later doen. De Graaf (PVV) steunt zijn initiatiefwetsvoorstel, maar de andere woordvoerders zijn vooral kritisch.

Staatssecretaris Klijnsma (Sociale Zaken), die als adviseur van de Kamer deelneemt aan het debat, wijst op de kritiek van de Raad van State op Kleins initiatiefwetsvoorstel:

  • flexibilisering kan tot een hoger beroep op de bijstand leiden

  • de uitvoering van de AOW wordt complexer

  • risicoselectie op grond van een individuele inschatting van de levensverwachting

Naast het advies van de Raad van State is ook de doorrekening door het Centraal Planbureau voor Klijnsma en de meeste woordvoerders reden om Kleins initiatiefwetsvoorstel af te wijzen. Daaruit blijkt dat het de overheid geld kost en dat de werkgelegenheid daalt. Maar het CPB noemt niet de mogelijke positieve effecten, werpt Klein tegen: mensen worden gelukkiger en komen beschikbaar voor mantelzorg en vrijwilligerswerk.

Sociaal minimum

Als mensen hun AOW eerder laten ingaan, wordt de uitkering lager. Komen ze dan niet onder het sociaal minimum? Van Weyenberg (D66) maakt zich daar zorgen over.

Volgens Klein staan er voldoende waarborgen in zijn initiatiefwetsvoorstel om te voorkomen dat men onder het bestaansminium terechtkomt. Mensen mogen de AOW alleen eerder laten ingaan als ze kunnen aantonen dat ze voldoende aanvullende structurele inkomsten hebben, bijvoorbeeld uit lijfrente of pensioen.

Toegevoegde waarde

Voor wie is Kleins initiatiefwetsvoorstel een oplossing? Mensen met een goed aanvullend pensioen zijn al flexibel, zegt de staatssecretaris, en mensen zonder of met een klein pensioen hebben er niets aan.

Kleins voorstel om de AOW te flexibileren is geen oplossing voor mensen met een zwaar beroep en een laag inkomen, stelt Kerstens (PvdA) vast. Voor Ulenbelt (SP), Schut (VVD) en Heerma (CDA) heeft het daarom weinig toegevoegde waarde.

Het kabinet doet onderzoek naar een flexibilisering van de AOW waar ook mensen met een zwaar beroep gebruik van kunnen maken. Klijnsma verwacht de uitkomsten daarvan voor de zomer.

Vijf of twee jaar

Klein wil mensen de mogelijkheid geven om hun AOW tot vijf jaar eerder te laten ingaan. Is het niet verstandiger om dit te beperken tot twee jaar?, vraagt Van Weyenberg. Dit verkleint volgens hem de financiële risico's.

Klein is bereid om zijn initiatiefwetsvoorstel aan te passen en de termijn te verkorten naar twee jaar. Laat de effecten hiervan doorrekenen door het CPB, suggereert Schut.

De Kamer sprak eerder op 16 november 2016 over Kleins voorstel om de AOW te flexibliseren. Zij stemt op een nader te bepalen moment over initiatiefwetsvoorstel.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.