VWS-begroting besproken

4 november 2015, begroting - De begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn is aanleiding voor een debat over de zorg in Nederland.

De Nederlandse zorg staat bovenaan op de internationale lijstjes, stelt VVD'er De Lange vast. Van Gerven (SP) denkt er anders over: het is tijd voor een nieuw en betaalbaar zorgstelsel met inkomensafhankelijke premies, meer regie voor zorgverleners en samenwerking in plaats van marktwerking. Dijkstra (D66) concludeert dat de SP kennelijk terug wil naar het ziekenfondsstelsel, dat bewezen heeft niet te werken. Zo'n transitie zou bovendien 30 miljard kosten, zegt Potters (VVD), verwijzend naar CPB-berekeningen. Om te voorkomen dat de zorg onbetaalbaar wordt, betoogt Van Klaveren (GrBvK), moeten we af van het bestaande collectieve systeem en de zorg individualiseren.

Discussie over macht en rol van zorgverzekeraars

Hebben de zorgverzekeraars niet te veel macht gekregen? De Lange is positief over de rol die ze binnen het zorgstelsel vervullen, maar andere woordvoerders zijn kritischer. De grote verzekeraars gedragen zich volgens Kuzu (GrKÖ) als oligarchen. Vorm de verzekeraars om tot één publieke organisatie, is de suggestie van Van Gerven. Bruins Slot (CDA) vindt dat er onnodig veel zorggeld op de plank blijft liggen door de hoge reserves. We moeten de zorgverzekeraars bijsturen, betoogt Bouwmeester (PvdA), zodat niet de prijs maar de kwaliteit centraal komt te staan. Meer invloed voor patiënten- en ledenraden kan daarbij volgens haar helpen. Klever (PVV) vindt dat de politiek de macht van verzekeraars moet inperken.

Verzekerden en patiënten meer centraal

Het gaat niet om systemen en stelsels maar om mensen. Verschillende woordvoerders betogen dat verzekerden en patiënten centraal moeten staan in de zorg. Maar te vaak blijft dit bij woorden, zegt Kuzu. Van der Staaij (SGP) vraagt aandacht voor de keuzevrijheid van patiënten en cliënten. De ouderenzorg moet gericht zijn op "kwaliteit van leven", benadrukt Potters. Van Dijk (PvdA) wil dat ouderen zo veel mogelijk "baas over eigen leven" blijven. Bouwmeester wil meer ruimte creëren voor het "goede gesprek" tussen zorgverlener en patiënt, om de kwaliteit te verbeteren en onnodige zorg te voorkomen.

Eigen risico kan leiden tot zorgmijding

Het eigen risico is ingevoerd om de stijging van de zorgkosten te beperken, maar het kan ertoe leiden dat mensen om financiële redenen noodzakelijke zorg mijden. Een zorgelijke ontwikkeling, vindt Van Gerven, die daarom "de boete op ziek zijn" wil halveren. De zorg is voor sommige mensen te duur geworden, concludeert Klever, die het bovendien onterecht vindt dat het eigen risico niet geldt voor asielzoekers. Bruins Slot pleit voor een maximaal eigen risico van 75 euro per behandeling. Daar is Dijkstra positief over, hoewel zij zelf meer ziet in een bepaald percentage van de rekening.

Pleidooien voor terugdringen bureaucratie

Verschillende woordvoerders pleiten voor het terugdringen van de bureaucratie in de zorg. Maak van 2016 het jaar van minder regels en meer vertrouwen, zeggen De Lange en Voortman (GroenLinks). Dik (ChristenUnie) ziet een overkill aan bureaucratie en wil een grotere rol voor zorgprofessionals. Meer ruimte voor maatwerk en vakmanschap is het doel van Van Dijk. Er kan geld worden bespaard met regelarm werken en efficiëntere inkoop, denkt Keijzer (CDA), die dit wil besteden aan maatschappelijke ondersteuning en wijkzorg. Voortman en Van der Staaij wijzen op de administratieve lasten voor zorgaanbieders door alle eisen die zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten stellen.

Goede voorbeelden verpleeghuiszorg moeten de norm worden

Van Dijk wil weten wat er is gedaan met de wens van de Kamer om in de verpleeghuiszorg goede voorbeelden de norm te maken. Zo'n norm voor het volgen van goede voorbeelden zou volgens Bergkamp (D66) niet moeten leiden tot extra bureaucratische regels. Potters en Van der Staaij denken dat persoonsvolgende bekostiging een rol kan spelen bij verbetering van verpleeghuiszorg. Agema (PVV) hekelt de bezuinigingen en stelt dat er een sterk verband is tussen de personeelsbezetting en de kwaliteit van verpleeghuizen. Daarom zouden de voor latere jaren geplande bezuinigingen niet moeten doorgaan, zegt Dik. Korten op verpleeghuiszorg én op de zorg thuis moet wel misgaan, vreest Krol (50PLUS).

Het debat gaat op 5 november verder met de reactie van minister Schippers en staatssecretaris Van Rijn.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.