VVD en CDA: particuliere beveiliging koopvaardijschepen
6 maart 2018, initiatiefwetsvoorstel - Het moet mogelijk worden om Nederlandse koopvaardijschepen te laten beschermen door gewapende particuliere beveiligers, vinden Ten Broeke (VVD) en Van Helvert (CDA). De Kamer bespreekt hun initiatiefwetsvoorstel.
Koopvaardijschepen kunnen nu worden beschermd tegen piraterij door Vessel Protection Detachments (VPD's), die bestaan uit mariniers van Defensie. Maar die beveiliging is volgens reders vaak duur, niet beschikbaar of te weinig flexibel. Ten Broeke en Van Helvert willen het daarom onder voorwaarden mogelijk maken om gewapende particuliere beveiligers in te zetten. Met hun initiatiefwetsvoorstel regelen ze de volgende zaken:
- de borging van de kwaliteit van beveiligingsbedrijven en hun beveiligers
- het voorwaardelijk toepassen door de reder en kapitein van alle redelijkerwijs mogelijke beschermingsmaatregelen
- de bevoegdheid van particuliere maritieme beveiligers om onder bijzondere omstandigheden wapens te gebruiken en geweld aan te wenden
- de aanvraag van en toestemming voor de beveiliging van transporten
Een belangrijke stap in de bescherming van koopvaardijschepen, zo noemt minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) het initiatiefwetsvoorstel. Ook Van Oosten (VVD), Markuszower (PVV), Van Toorenburg (CDA), Voordewind (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) zijn overwegend positief. Daarmee is een meerderheid in zicht.
Piraterij
Piraterij is geen fenomeen van het verleden, benadrukt Ten Broeke. Hij wijst op incidenten van de afgelopen jaren in de Golf van Guinee, voor de kust van Somalië en bij de Filipijnen en Venezuela.
Het aantal gevallen van piraterij lijkt te dalen, stelt Belhaj (D66) vast. Maar Ten Broeke denkt dat dit komt doordat steeds meer landen wettelijk hebben vastgelegd dat hun schepen beschermd kunnen worden door particuliere beveiligers. Nederland is volgens hem een van de laatste Europese landen die dit regelt. Hij suggereert dat schepen daarom onder een andere vlag zijn gaan varen.
Geweldsmonopolie
Buitenweg (GroenLinks) en Van Dijk (SP) vinden het ongewenst dat de Staat het geweldsmonopolie uit handen geeft door toe te staan dat gewapende particuliere beveiligers koopvaardijschepen beschermen. Zij zoeken de oplossing liever in het flexibeler inzetten van VPD's.
Het uitgangspunt blijft dat VPD's koopvaardijschepen beveiligen, zegt Ten Broeke, tenzij bijvoorbeeld de kosten te hoog zijn of schepen te ver moeten omvaren. Maar waarom zijn daarvoor dan geen duidelijke criteria opgenomen in de wet?, vraagt Belhaj. Het is aan de regering om dit in te vullen, antwoordt Ten Broeke.
Rechtspositie beveiligers
Is de rechtspositie van particuliere beveiligers bij het gebruik van geweld vergelijkbaar met die van VPD's?, vraagt Markuszower. Van Helvert en Grapperhaus gaan ervan uit dat de geweldsinstructie vergelijkbaar wordt. Voor beiden geldt in ieder geval dat geweld niet gericht mag zijn op het toebrengen van dodelijk letsel.
Het uitgangspunt moet zijn dat niet de kapitein van het koopvaardijschip maar de teamleider van de particuliere beveiligers verantwoordelijk is voor de toepassing van geweld, benadrukt Van Oosten. Van Helvert beaamt dit, maar het Openbaar Ministerie beslist volgens hem uiteindelijk over vervolging van eventuele strafbare feiten.
Cameratoezicht
Als particuliere beveiligers gebruikmaken van hun geweldsbevoegdheden, moeten hiervan altijd beeld- en geluidsopnamen worden gemaakt. Voordewind wil deze bepaling via een amendement in het initiatiefwetsvoorstel opnemen. Een suggestie waar Van Helvert positief op reageert.
De Kamer sprak eerder over het initiatiefwetsvoorstel op 23 januari. Zij stemt op 13 maart over het wetsvoorstel.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist.