Vragen na Amerikaanse aanval in Syrië

19 april 2017, Debat - Welke gevolgen heeft de Amerikaanse aanval op een Syrische vliegbasis als vergelding voor de inzet van chemische wapens? De Kamer debatteert met minister Koenders (Buitenlandse Zaken).

Op 4 april werd het dorp Khan Sheikoun in de door rebellen beheerste provincie Idlib getroffen door een gifgasaanval. Naar schatting 90 mensen kwamen om het leven, honderden raakten gewond. De Verenigde Staten houden de Syrische luchtmacht hiervoor verantwoordelijk en voerden als vergelding een raketaanval uit op de vliegbasis waarvandaan de vliegtuigen waren opgestegen.

Het gebruik van chemische wapens wordt Kamerbreed veroordeeld. Maar is er voldoende bewijs dat het Syrische regime verantwoordelijk is? Was de Amerikaanse reactie gepast? En zit er wel een strategie achter?

Volgens de Nederlandse veiligheidsdiensten is het "zeer waarschijnlijk" dat de aanval met chemische wapens op Khan Sheikoun door de Syrische luchtmacht is uitgevoerd, benadrukt Koenders.

Wel of geen steun

Met de inzet van gifgas is een grens overschreden, vindt Ten Broeke (VVD). Ook Van der Staaij (SGP) vindt dat oorlogsmisdaden niet onbestraft mogen blijven. Zij spreken daarom steun uit voor de Amerikaanse aanval. Het taboe op het gebruik van chemische wapens moeten worden hersteld, zegt de minister.

Het bewijs was niet rond, er was geen volkenrechtelijk mandaat en de geopolitieke spanning is toegenomen. Van Dijk (SP) noemt de Amerikaanse aanval "een onbezonnen actie".

President Assad is "een veelpleger van de meest laffe soort", stelt De Roon (PVV). Toch zet hij vraagtekens bij het optreden van de VS: ingrijpen in een soevereine staat is slechts in het uiterste geval gerechtvaardigd.

Amerikaanse strategie

Past de Amerikaanse aanval op de Syrische vliegbasis in een doordachte strategie? Sjoerdsma (D66) en Voordewind (ChristenUnie) vrezen van niet en dat baart hen zorgen. Er is geen helder beeld van wat de Amerikaanse regering wil, vindt ook Van Rooijen (50PLUS).

Assad is een dictator, erkennen Knops (CDA) en Baudet (FvD), maar zij waarschuwen voor het streven naar een "regime change" in Syrië. Die kan leiden tot een nog grotere chaos en "een oorlog van allen tegen allen".

Oplossing conflict

De internationale gemeenschap heeft tot nu toe gefaald in het beschermen van de Syrische bevolking, stelt Azarkan (DENK) vast. Hij roept de regering op om meer het voortouw te nemen.

Alleen serieuze vredesonderhandelingen kunnen het Syrische conflict oplossen, benadrukt Van Ojik (GroenLinks). Daar is Van den Hul (PvdA) het mee eens: een militaire oplossing is er niet.

Export

Nederland moet meer doen om de productie van nieuwe chemische wapens tegen te gaan, vindt Van Raan (PvdD). Hij pleit voor een strikter exportbeleid van grondstoffen.

De Kamer sprak eerder op 21 december 2016 over de situatie in Syrië. Zij stemt op 20 april over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.