Verwijdering asbest en asbesthoudende producten

10 oktober 2018, wetsvoorstel - Alle asbestdaken moeten in 2024 vervangen zijn, zo wil staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat). Maar lukt het wel om de deadline te halen?

Goed bestand tegen zuren, logen en hoge temperaturen, zeer slijtvast, brandwerend en isolerend, en bovendien heel goedkoop. Asbest was aantrekkelijk bouwmateriaal en werd vooral in de jaren zestig, zeventig en tachtig dan ook veel gebruikt. In 1993 kwam er echter een verbod, nadat bleek dat blootstelling eraan ernstige ziektes als asbestose en mesothelioom kan veroorzaken.

Asbest is nog volop aanwezig, met name in stallen en schuren maar ook in woonhuizen en fabrieken. Vooral uit daken kan de gevaarlijke stof vrijkomen, door verwering of incidenten als brand. Daarom heeft staatssecretaris Van Veldhoven voorgesteld om alle asbestdaken voor 1 januari 2024 te vervangen.

Haalbaarheid

Naar schatting moet nog zo'n 80 miljoen vierkante meter aan asbestdaken worden vervangen. Von Martels (CDA) en Ziengs (VVD) denken dat 1 januari 2024 onhaalbaar is en willen de termijn daarom met een jaar verlengen. Staatssecretaris Van Veldhoven vindt dit "niet onredelijk", maar Kröger (GroenLinks), Laçin (SP) en Van Dijk (PvdA) zijn tegen het schuiven met de datum.

Stoffer (SGP) vreest voor illegale en onveilige verwijderingen en dumping van asbest als de saneringstermijn niet met twee jaar wordt verlengd. Daarnaast bepleit hij het invoeren van risicocategorieën: een asbestdak met een coating kan later vervangen worden dan een dak zonder. Ook Van Aalst (PVV) is voor een risicogerichte aanpak. Maar volgens Van Veldhoven is dit onwerkbaar: het vergt een lastige inventarisatie.

Aanbod saneerders

Zijn er genoeg handen om de klus te klaren? Van Eijs (D66) vraagt zich dat af. Er is een tekort aan gecertificeerde asbestsaneerders, stelt Laçin (SP) vast, wat zorgt voor stijgende prijzen. Daarom spoort hij de regering aan om ervoor te zorgen dat snel meer saneerders worden opgeleid.

Het is lastig voor nieuwe aanbieders om de saneerdersmarkt te betreden, stellen verschillende woordvoerders vast. Van Dijk (PvdA) denkt dat dit komt doordat de sector zelf verantwoordelijk is voor het toezicht: innoverende partijen met veilige, goedkopere methodes worden niet toegelaten. Kijk naar aanpassing van de regelgeving, suggereert Stoffer (SGP).

Asbestsanering moet werkbaar zijn, zegt staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken), zonder de veiligheid van werknemers in gevaar te brengen. Zij denkt na over de mogelijkheid van deelcertificaten voor het saneren van asbestdaken. Zo hoopt zij eerder voldoende vakmensen beschikbaar te hebben voor de saneringsoperatie.

Financiering

Niet alle eigenaren van gebouwen met een asbestdak kunnen vervanging zelf betalen. Wat zijn de mogelijke oplossingen?

Er was 75 miljoen beschikbaar om de verwijdering van asbestdaken te stimuleren, maar dit geld is bijna op. Zoek naar nieuwe subsidiemogelijkheden, bepleiten Kröger (GroenLinks), Laçin (SP) en Van Dijk (PvdA). Maar Van Aalst (PVV) denkt dat dit niets oplost: zolang er een tekort is aan saneerders, leidt subsidie slechts tot een verdere prijsstijging.

Er moet een fonds komen zodat eigenaren een lening kunnen krijgen om hun dak te vervangen, vinden eigenlijk alle woordvoerders. Van Veldhoven overlegt onder andere met lagere overheden over het instellen van zo'n fonds. Ook verzekeraars kunnen hieraan bijdragen, suggereert Ziengs (VVD). Van Eijs (D66) wil verwijdering van asbestdaken koppelen aan het verduurzamen van gebouwen.

Kan de btw voor het vervangen van asbestdaken omlaag? Von Martels (CDA) vraagt daarnaar, maar staatssecretaris Van Veldhoven ziet geen mogelijkheden.

Zelf verwijderen?

Eigenaren mogen asbestdaken tot 35 m2 zelf verwijderen. Van Aalst (PVV) en Kröger (GroenLinks) vinden dit onverstandig: ook een kleine hoeveelheid asbest is gevaarlijk.

Mensen die het zelf willen doen, zegt staatssecretaris Van Veldhoven, krijgen voorlichting over hoe het veilig kan. Zij wil particulieren niet verplichten om voor het vervangen van een schuurdak een "maanmannetje" in te huren.

De Kamer stemt op 16 oktober over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist