Veroordeelden moeten meebetalen aan strafproces en detentie

17 juni 2015, wetsvoorstel - Het kabinet wil veroordeelden laten meebetalen aan de kosten die zij met hun strafbare feiten veroorzaken. Een meerderheid steunt dit voorstel.

Als iemand met het plegen van strafbare feiten hoge kosten voor de samenleving veroorzaakt, moet hij daaraan meebetalen. Dat is niet bedoeld als een extra straf, zeggen minister Van der Steur en staatssecretaris Dijkhoff (Justitie) maar een kwestie van "de vervuiler betaalt". De kosten die het gevangeniswezen, de rechterlijke macht en het Openbaar Ministerie maken, hoeven niet volledig door de samenleving te worden gedragen, vindt Van Oosten (VVD). Samen met Rebel (PvdA) en Helder (PVV) steunt hij dus deze eigenbijdrageregeling van het kabinet. De overige fracties zijn het wel eens met dit principe, maar zijn zeer sceptisch over de werkbaarheid van de wet. Het is daarom de vraag of hij door de Eerste Kamer zal komen.

Scepsis over inningsmogelijkheden en uitvoeringskosten

In de eerdere behandeling van dit wetsvoorstel wezen verschillende oppositiepartijen op het feit dat sommigen uit de doelgroep gewoon geen geld hebben om bij te dragen aan hun detentie. Van der Steur zegt dat hij rekening houdt met ieders financiële positie middels betalingsregelingen, vermogenstoetsen en kwijtscheldingsregelingen. "De kale kip wordt niet geplukt, ook niet zijn laatste veertjes", vat Dijkhoff de incassostrategie samen. Schouw (D66) vraagt zich af of het met zo veel uitzonderingen wel werkbaar is. Wat blijft er nog over van de baten?, wil ook Bisschop (SGP) weten. Kooiman (SP) en Oskam (CDA) zijn ervan overtuigd dat dit systeem veel meer zal kosten dan opleveren.

Schulden kunnen kans op recidive vergroten

Wie in de gevangenis zit, heeft uiteraard geen baan en krijgt ook geen uitkering. Als het verblijf in de gevangenis geld gaat kosten, lopen de schulden dus op. Als iemand vrijkomt, kan hij meteen de schuldhulpverlening in, vreest Segers (ChristenUnie). En wat doet dit met de recidive? "Het hebben van schulden leidt niet automatisch tot het opnieuw plegen van misdaden", reageert Van der Steur. Nee, zegt Schouw, maar de reclassering stelt wel dat schulden een prominent risico zijn voor recidive. Het verbaast Oskam dat het kabinet dit risico op de koop toe wil nemen. Ook Kooiman vindt dat het kabinet moet toegeven dat schulden een risico vormen voor resocialisatie en dat er een link is met recidive.

Opbrengst komt ten goede aan slachtofferzorg

Met de opbrengst uit de eigenbijdrageregeling komt er 5 miljoen euro extra beschikbaar voor slachtofferzorg. De opmerking van Van der Steur dat deze extra gelden er niet komen als dit wetsvoorstel niet breed wordt gesteund in de Tweede én Eerste Kamer, vat Kooiman op als een dreigement. Ook Schouw vindt het vreemd dat een stem tegen het wetsvoorstel ineens een stem tegen slachtoffers zou zijn. Hij vindt dat de beoordeling van het wetsvoorstel losstaat van een oordeel over slachtofferzorg. Het verband tussen de eigenbijdrageregeling en slachtofferzorg hoeft ook wat Oskam betreft niet op deze manier gelegd te worden: "Geld voor slachtofferzorg kunnen we evengoed uit de pluk-ze-regeling halen".

De Kamer sprak eerder over dit wetsvoorstel op 7 april 2015. Stemming over het wetsvoorstel en de moties vindt plaats op 23 juni 2015.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.