Trump beïnvloedt Europese toekomsttop
2 februari 2017, debat - Het beleid van de nieuwe Amerikaanse president bepaalt mede de agenda van de komende informele Europese top over de toekomst van de Europese Unie.
De Kamer grijpt de top over de toekomst van de EU aan om te spreken over de gevolgen van het beleid van president Trump. Met name het inreisverbod uit zeven islamitische landen en het Israëlisch-Palestijnse conflict worden besproken. Ook de migratie vanuit Noord-Afrika komt aan bod.
Amerikaans inreisverbod
Inwoners uit de islamitische landen Irak, Iran, Libië, Soedan, Jemen, Somalië en Syrië zijn voor minimaal drie maanden niet welkom in de Verenigde Staten. Ook laat het land voorlopig geen (islamitische) vluchtelingen toe. Dit decreet moet Amerikanen volgens president Trump beschermen tegen terroristische aanvallen.
Hoe moet Europa reageren op het Amerikaanse inreisverbod? Verschillende woordvoerders keuren de maatregel af. Die deugt niet (Knops (CDA)) en is is je reinste discriminatie (Verhoeven (D66)). Trumps campagne van discriminatie, seksisme en pesterijen vertaalt zich in zijn beleid, vindt Grashoff (GroenLinks). Servaes (PvdA) spreekt van "discriminatie op grond van geloof en afkomst".
De kritiek op het Amerikaanse inreisverbod getuigt van selectieve verontwaardiging, vindt Bisschop (SGP): Israëlische burgers mogen veel islamitische landen niet in. Neem een voorbeeld aan Trump, zegt Van Roon (PVV): hij beschermt zijn burgers wél tegen terrorisme.
Bontes (GrBvK) hecht aan een goede verstandhouding met de VS en vindt Trumps decreet een interne Amerikaanse zaak. De maatregel werkt niet en is discriminerend, zegt Mulder (VVD), maar het is goed dat Trump recht doet aan de zorgen van veel Amerikanen.
Premier Rutte begrijpt de Amerikaanse zorgen over het meeliften van terroristen op migrantenstromen. Maar Trumps decreet is volgens hem een verkeerde maatregel. Het is niet alleen discriminerend en in strijd met het VN-Vluchtelingenverdrag, maar ook contraproductief.
Libië
De vluchtelingenstroom vanuit Turkije is grotendeels opgedroogd, maar vanuit Noord-Afrika, met name Libië, vertrekken er nog steeds veel mensensmokkelaars met hun boten naar Europa. De Europese Commissie wil ook deze route graag afsluiten. Een goede zaak, zegt minister Koenders (Buitenlandse Zaken), omdat dit verdrinkingen voorkomt.
Het is positief dat het migratieprobleem hoog op de Europese agenda staat, zegt Mulder. Maar Knops, Verhoeven, De Roon en Voordewind vragen zich af of de vluchtelingenstroom uit Libië gestopt kan worden door het maken van afspraken met de centrale regering. Die heeft weinig gezag door de vele milities. En het land is te instabiel om vluchtelingen veilig terug te sturen.
Libië is nu niet veilig, erkent Koenders, dus er worden geen vluchtelingen teruggestuurd. Maar het streven is wel om het land veiliger te maken, onder andere door het trainen van de kustwacht.
Israëlische nederzettingen
President Trump is minder kritisch over het Israëlische nederzettingenbeleid dan zijn voorganger. Dit lijkt helaas te leiden tot de bouw van extra nederzettingen in bezet gebied, constateren Verhoeven en Servaes. Van Bommel (SP) wil dat de EU Israël tot de orde roept.
De voortdurende uitbreiding van het aantal Israëlische nederzettingen is een obstakel voor een tweestatenoplossing, zegt Koenders. Dit is volgens hem ook het Europese standpunt.
Toekomst EU
Hoe ziet de toekomst van de Europese Unie eruit? Die vraag is actueel in het licht van de komende brexit. Europa staat op een kruispunt, zegt Koenders, en moet zich richten op de gezamenlijke belangen.
Bisschop keert zich tegen plannen om de EU te versterken en verdiepen: geen Europees OM en geen Europese defensie-unie. De EU is belangrijk om grensoverschrijdende problemen aan te pakken, zegt Mulder, maar hij ziet niets in "hoogdravende verhalen". We moeten niet streven naar een Europese superstaat, benadrukt Van Bommel.
De Kamer stemt aansluitend op het debat over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.