Tijdelijke wet Groningen besproken

14 januari 2020, wetsvoorstel - Een nieuw Instituut Mijnbouwschade Groningen gaat de mijnbouwschade in Groningen afhandelen. Dat regelt minister Wiebes (Economische Zaken) in zijn Tijdelijke wet Groningen. De Kamer debatteert erover.

De schade als gevolg van de gaswinning wordt voortaan afgehandeld door het nieuwe, onafhankelijke Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Het daarvoor benodigde geld komt uit een heffing die aan de NAM wordt opgelegd. De woordvoerders steunen de hoofdlijnen van Wiebes' voorstel, maar dringen bovenal aan op spoed om de getroffen inwoners tegemoet te komen.

Rol NAM

Goed dat de rol van de NAM bij de schadeafhandeling is uitgespeeld, vindt Sienot (D66). Maar wat betekent het dat de NAM de hoogte van de heffing kan aanvechten, vraagt Van Otterloo (50PLUS). Er mag wat hem betreft nooit discussie ontstaan over de verantwoordelijkheid voor schades.

We hadden eerder moeten erkennen dat het niet kon dat de veroorzaker zelf de schade moest beoordelen, zegt minister Wiebes.

Schadeafhandeling

Het IMG moet er volgens Dik (ChristenUnie) voor zorgen dat álle schade ruimhartig wordt vergoed. Sienot (D66) is blij dat ook immateriële schade wordt meegenomen. Kops (PVV) zou het liefst verder gaan: een generaal pardon voor alle getroffen inwoners.

Mulder (CDA) vraagt of de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van het IMG voldoende gewaarborgd zijn. De minister zegt vertrouwen te hebben in het IMG als een soort "semirechter". Hij zegt erbij dat het instituut ook moet ontzorgen. Dat betekent dat gedupeerden niet langer "zelf van alles moeten bewijzen".

Samenhang met versterking

Met de Tijdelijke wet Groningen wordt de schadeafhandeling wettelijk geregeld. Maar de versterking van huizen en gebouwen zal pas later in een wet worden vastgelegd. Beckerman (SP) vindt het "diep triest" dat dit niet tegelijkertijd wordt geregeld. Harbers (VVD) begrijpt de afzonderlijke behandeling, maar vraagt om voortvarendheid bij het alsnog wettelijk regelen van de versterking.

Zorg voor synergie en één loket voor schadeafhandeling en versterking, betoogt Van der Lee (GroenLinks). Ook Mulder (CDA) benadrukt het belang van helderheid voor gedupeerden: voorkom dat zij met meerdere trajecten en organisaties te maken krijgen. Beckerman (SP) meent dat de positie van gedupeerden met het huidige voorstel verzwakt wordt.

Er moet één iemand langskomen voor schade en voor versterking, zegt Wiebes. Hij belooft dat bij de organisaties voor schadeafhandeling en voor versterking "alles zal worden geïntegreerd". Van een verzwakte positie van gedupeerden is geen sprake, aldus de bewindsman.

Nijboer (PvdA) breekt een lans voor Groningse organisaties die een belangrijke rol vervullen voor gedupeerden. De financiering van Stut-en-Steun is voor de komende twee jaar geregeld, antwoordt de minister. Hij voegt toe dat gesprekken worden gevoerd over de toekomst van de Onafhankelijk Raadsman.

Beslistermijn

Kops (PVV) vindt de maximale beslistermijn van vijftien maanden bij het IMG te lang. Harbers (VVD) gaat ervan uit dat het instituut over het overgrote deel van de schades binnen zes maanden advies kan uitbrengen. Een maximale beslistermijn van zes maanden is het streven, reageert Wiebes.

Als de maximale termijn niet wordt gehaald, moet er een boete worden uitgedeeld, vindt Beckerman (SP). De minister wijst erop dat de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen, de voorloper van het IMG, allerlei vergoedingen verstrekt bij vertraging. Daarnaast is er de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen.

Hardheidsclausule

Beckerman (SP) vraagt aandacht voor oude schades. Zij wil dat iedereen die een te lage vergoeding heeft gekregen, alsnog schadeloos wordt gesteld. Het IMG moet voldoende ruimte hebben om ook oude schades te beoordelen en af te handelen, zeggen Mulder (CDA) en Van der Lee (GroenLinks). Er gelden te veel strikte voorwaarden, meent Nijboer (PvdA).

De Kamer stemt op 21 januari over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist