Suppletoire begrotingen steun Aruba, Curaçao en Sint-Maarten

20 mei 2020, begroting – De uitbraak van het coronavirus treft de Caribische landen in het Koninkrijk hard. Staatssecretaris Knops (Koninkrijksrelaties) helpt Aruba, Curaçao en Sint-Maarten daarom met medische bijstand, voedselhulp en leningen.

De economie van de Caribische landen is sterk afhankelijk van toerisme. Nu dat door de uitbraak van COVID-19 grotendeels is stilgevallen, zijn Aruba, Curaçao en Sint-Maarten in de problemen gekomen. Een nooit eerder vertoonde economische schok, een onzichtbare orkaan, zo omschrijft de staatssecretaris de situatie.

De crisis treft vooral mensen die het al moeilijk hadden, stelt Kuiken (PvdA) vast. Er is schrijnende armoede, zegt Özütok (GroenLinks): sommige kinderen hebben nauwelijks te eten. Daarom moet er volgens Van Dam (CDA) blijvende aandacht zijn voor armoedebestrijding.

Voorwaarden leningen

Nederland stelt voorwaarden aan het verlenen van financiële steun. De Caribische landen moeten bijvoorbeeld bezuinigen op salarissen van bewindspersonen, Statenleden en ambtenaren. Ook moet er beter inzicht komen in de overheidsfinanciën. De eisen zijn volgens de staatssecretaris nodig in het licht van "een lange, ontluisterende lijst van niet-ingeloste beloftes, niet-nagekomen afspraken en niet-opgevolgde adviezen".

Bosman (VVD) is blij dat er duidelijke voorwaarden worden gesteld. Die kunnen volgens hem helpen voorkomen dat het geld terechtkomt bij een klein aantal rijke families. Daar sluit Van Raak (SP) zich bij aan: het valt niet uit te leggen als het geld in de verkeerde zakken verdwijnt. "Politieke boevennesten" mogen niet profiteren, zegt De Graaf (PVV).

Stel bij het verstrekken van leningen ook voorwaarden aan de behandeling van asielzoekers en de omstandigheden in gevangenissen, suggereert Van Dam (CDA), met name op Sint-Maarten. Kijk ook naar de persvrijheid, vraagt Van Raak (SP). Staatssecretaris Knops sluit niet uit dat aan nieuwe leningen aanvullende voorwaarden worden gekoppeld.

Lening of gift?

De Graaf (PVV) overweegt om het verstrekken van leningen te steunen, omdat het de mensen op de eilanden kan helpen. Die leningen moeten volgens hem dan wel worden terugbetaald: we hebben het in Nederland al moeilijk genoeg. Maar Kuiken (PvdA) denkt dat dit niet realistisch is gezien de schulden die de landen al hebben. Zij wil dat het uiteindelijk een gift moet kunnen worden.

De schulden van de landen dreigen tot een onhoudbare hoogte op te lopen, zegt staatssecretaris Knops. COVID-19 maakt duidelijk dat de landen op het verkeerde spoor zitten. Kwijtschelding van leningen is volgens hem niet aan de orde, maar hij sluit het op langere termijn niet uit, mits de landen de juiste maatregelen nemen.

Economische hervormingen

De coronacrisis maakt duidelijk dat de Caribische landen sterk afhankelijk zijn van het toerisme. Het is een wake-upcall, zegt de staatssecretaris, die duidelijk maakt dat ze hun overheidsfinanciën en economie moeten hervormen.

Özütok (GroenLinks) pleit voor veranderingen die leiden tot een duurzame, weerbare en zelfredzame economie. Een gemeenschappelijke commissie binnen het Koninkrijk kan tijdens de coronacrisis helpen om talent, ondernemerschap en particuliere initiatieven beter te organiseren en de economie vlot te trekken, denkt Diertens (D66).

De Kamer stemt op 26 mei over de suppletoire begrotingen en de tijdens het debat ingediende motie.

Zie ook: