Studentenacties aanleiding discussie inspraak universiteiten

21 mei 2015, debat - Zouden studenten en docenten meer inspraak moeten krijgen in het bestuur van hun universiteit? De studentenprotesten van de afgelopen maanden zijn aanleiding voor een debat met minister Bussemaker (Onderwijs).

De studentenacties waren een "wake-upcall", vindt Van Dijk (SP), waardoor er meer aandacht is voor de problemen bij de universiteiten. Te veel bestuurders hebben zich vervreemd van de werkvloer, stelt Schouten (ChristenUnie). Grashoff (GroenLinks) betoogt dat het onderwijs zich niet alleen moet richten op economische doelen, maar ook op zelfontplooiing en zingeving. Onder anderen Van Meenen (D66) zoekt de oplossing in versterking van de medezeggenschap, maar volgens Beertema (PVV) leidt die vooral tot nog meer bestuurlijke drukte. Laten we eerst de "bestaande gereedschapskist benutten", zegt Bisschop (SGP), die net als Duisenberg (VVD) en Rog (CDA) pleit voor betere in plaats van meer medezeggenschap.

Diverse ideeën voor versterking medezeggenschap

Tegenspraak moet goed geregeld zijn voor de momenten dat het nodig is, betoogt Mohandis (PvdA). Duisenberg en Rog stellen voor de opleidingscommissies een grotere rol te geven, vooral door deze beter te faciliteren en trainen. Andere woordvoerders, zoals Van Meenen en Grashoff, willen de inspraak van studenten en docenten wettelijk versterken, bijvoorbeeld door de medezeggenschapsorganen instemmingsrecht te geven bij belangrijke beslissingen. Van Dijk gaat daarin het verst met zijn voorstel om voortaan alle universiteitsbestuurders rechtstreeks te laten verkiezen. Het gaat echter niet alleen om de regels maar ook om de bestuurscultuur, aldus de minister.

Appreciatie studentenprotest verschilt

In hoeverre waren de studentenacties van de afgelopen maanden, zoals de bezetting van het Maagdenhuis, gerechtvaardigd? Van Dijk is positief: ze hebben bijgedragen aan een fundamentele discussie over rendementsdenken en inspraak. Burgerlijke ongehoorzaamheid is soms nodig om maatschappelijke kwesties aan de orde te stellen, zo sluiten Grashoff en Van Meenen zich daarbij aan. Maar Beertema beschouwt de actievoerders als "aanranders van de wet" die met steun van "krakers en asociale uitkeringstrekkers" een gebouw hebben bezet. De door "deze ordinaire krakersactie" veroorzaakte schade zou verhaald moeten worden op de bezetters, vinden Duisenberg en Rog. De Universiteit van Amsterdam (UvA) beslist daar zelf over, reageert Bussemaker.

Kleinere studies geesteswetenschappen dreigen te verdwijnen

Een belangrijke aanleiding voor de studentenprotesten was het door de UvA schrappen van kleine (talen)studies bij de Faculteit der Geesteswetenschappen. Opleidingen als Hebreeuws zouden niet zomaar volledig mogen verdwijnen, vindt Bisschop. Universiteiten moeten samenwerken om te voorkomen dat unieke studies verdwijnen, betogen Van Meenen, Mohandis, Schouten en Rog. Zij vinden bovendien dat de politiek hierin het laatste woord moet hebben. Maar er is wel een grens, benadrukken Duisenberg en Beertema: onrendabele opleidingen kunnen niet oneindig bekostigd worden door grotere studies. Het schrappen van studies kan niet worden uitgesloten, erkent Bussemaker, als samenwerking met andere universiteiten (nationaal of internationaal) geen oplossing biedt.

De Kamer stemt 26 mei over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.