Strengere regels voor woningcorporaties

8 december 2014, wetsvoorstel - Met de aangepaste Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting van minister Blok (Wonen) krijgen woningcorporaties te maken met strengere regels.

Woningcorporaties moeten van Blok meer terug naar hun kerntaak: sociale huurwoningen bouwen en beheren. Ook moeten ze kleiner worden en krijgen gemeenten en huurders meer te zeggen over het beleid. Verder scherpt de minister het toezicht aan. De parlementaire enquêtecommissie Woningbouwcorporaties toonde eerder aan dat er het nodige mis is in de sector. Het was de hoogste tijd voor "een grote schoonmaak", zegt Fritsma (PVV). Ook Verhoeven (D66) vindt het hard nodig dat de sector "op de schop gaat". Goed dat de corporaties weer worden bepaald bij het belang van betrouwbaarheid, spaarzaamheid en dienstbaarheid, aldus Bisschop (SGP).

De taken van de corporaties worden begrensd

Woningcorporaties mogen alleen sociale huurwoningen bouwen en beheren. Dat vindt de enquêtecommissie, maar van Blok mogen ze onder voorwaarden ook investeren in projecten waar marktpartijen geen interesse in hebben, bijvoorbeeld in krimpregio's. Die voorwaarden moeten echt heel strikt zijn, vindt Van der Linde (VVD), zodat er eerlijke concurrentie met commerciële partijen is. Knops (CDA) wijst erop dat de bouw van een dorpshuis heel belangrijk kan zijn voor de leefbaarheid. Geef corporaties onder voorwaarden de kans om te investeren in het creëren van gemengde wijken, adviseren Schouten (ChristenUnie) en Monasch (PvdA). Toegestane investeringen in leefbaarheid wil Blok scherp afbakenen. Het inrichten van een trapveldje, een voorbeeld van Schouten, vindt hij meer een taak van de gemeente dan van een corporatie.

De rol van de huurders wordt groter

Een instemmingsrecht van huurders bij belangrijke beslissingen van corporaties over het beleid, fusies, grote eenmalige investeringen en de benoeming van bestuurders. Dat wil Karabulut (SP). Fritsma sluit zich daarbij aan. Hij vindt dat de belangen van de huurders in het verleden zijn verkwanseld. Huurders moeten "een solide positie" hebben, vindt Blok, maar hij is tegen een instemmingsrecht. Immers, er zijn steeds drie belangen in het geding, namelijk van huurders, van mensen op de wachtlijst en van de volkshuisvesting in het algemeen. Volgens het wetsvoorstel hebben huurders een voordrachtsrecht voor twee leden van de raad van toezicht van de corporatie, zegt de minister, die zichzelf "hoeder van huurders en belastingbetalers" noemt.

Belang goed toezicht breed gedeeld

Over het belang van goed toezicht zijn minister en Kamer het eens, over de manier waarop het geregeld moet worden, lopen de meningen uiteen. Blok wil het splitsen in toezicht op de financiën door het Centraal Fonds Volkshuisvesting en volkshuisvestelijk toezicht door de Inspectie Leefomgeving en Transport. Bisschop is bang dat dit afbreuk doet aan de efficiëntie van het toezicht. Is de onafhankelijkheid van het toezicht zo wel gewaarborgd?, vraagt Knops. Daarvoor zijn de voorwaarden geschapen, zegt de minister, die ook de politieke verantwoordelijkheid in zijn voorstel helder vindt. Verhoeven wil het hele toezicht onderbrengen bij een Woonautoriteit met "een eigen gebouw, eigen briefpapier en optreedbevoegdheid".

De Kamer zet de behandeling van het wetsvoorstel voort op dinsdag 9 december in de plenaire zaal. De vergadering is gepland om 19.10 uur.

Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.