Steun voor aansprakelijk stellen Rusland inzake MH17

31 mei 2018, debat - Nederland stelt Rusland aansprakelijk voor het neerhalen van vlucht MH17. De Kamer debatteert met de ministers Blok (Buitenlandse Zaken) en Grapperhaus (Justitie) over de onderbouwing en de consequenties van dit besluit, dat op Kamerbrede steun kan rekenen.

Onderzoek van het Joint Investigation Team (JIT) is voor Nederland en Australië aanleiding om de staat Rusland verantwoordelijk te houden voor de MH17-ramp op 17 juli 2014. Dit besluit is niet lichtvaardig genomen, verzekert minister Blok. Het doel is dat Rusland zijn verantwoordelijkheid erkent en recht doet aan het ontstane leed.

Er is Kamerbrede steun voor het besluit van de regering. Het is belangrijk dat we hierin gezamenlijk blijven optrekken, benadrukken Ten Broeke (VVD) en Van Dam (CDA). En niet alleen binnen Nederland maar ook in internationaal verband, zegt Van Ojik (GroenLinks). Ploumen (PvdA) vindt het daarom positief dat de EU-landen hun steun hebben uitgesproken.

Bevindingen JIT

De bij het neerhalen van MH17 betrokken lanceerinstallatie is afkomstig is van de 53e Anti Aircraft Missile Brigade van het Russische leger, gelegerd in Koersk. Dit concludeert het JIT op grond van vergelijkend onderzoek. Er is een "vingerafdruk" gemaakt van deze installatie, die onderdeel was van een konvooi op 23 tot 25 juni 2014.

Na vier jaar is er eindelijk een doorbraak in het onderzoek, concludeert Sjoerdsma (D66). Voor Van Ojik (GroenLinks) is onomstotelijk bewezen dat de Buk-raket uit Rusland afkomstig was. Er is een keten van bewijs, zegt Van Raan (PvdD). Ook Baudet (FvD) vindt de bevindingen van het JIT overtuigend.

Reactie Rusland

Rusland weigert aansprakelijkheid te erkennen voor de MH17-ramp en stelt het JIT-onderzoek ter discussie. Dit roept in de Kamer veel wrevel op.

  • Karabulut (SP): een treurige reactie
  • Bisschop (SGP): Rusland moet stoppen met het aandragen van alternatieve verklaringen
  • Ten Broeke (VVD): het is tijd dat Rusland vragen gaat beantwoorden en stopt met het verspreiden van fakenews
  • Sjoerdsma (D66): Rusland moet komen met antwoorden in plaats van met leugens

De reacties van Rusland zijn geen reden om een andere koers in te zetten, zegt minister Blok. De regering wil internationale steun verwerven om de druk te verhogen. Verder is het volgens Blok verstandig om "de kaarten tegen de borst te houden". Van Dam (CDA) toont daar begrip voor, maar vindt het ook belangrijk dat de Kamer wordt meegenomen in het proces.

Strafrechtelijk onderzoek

Het aansprakelijk stellen van Rusland staat los van het strafrechtelijk onderzoek naar de individuele daders. De Roon (PVV) beklemtoont dat Nederland alles in het werk moet blijven stellen om die op te sporen en te berechten. Karabulut (SP), Voordewind (ChristenUnie) en Krol (50PLUS) vrezen echter dat de aansprakelijkstelling van Rusland het strafrechtelijk onderzoek doorkruist.

Het gaat om verschillende procedures met een verschillend juridisch kader, zegt minister Grapperhaus. Beide zijn echter gericht op waarheidsvinding en gerechtigheid. Hij denkt dat ze elkaar juist versterken, want resultaten uit de ene procedure kunnen in de andere procedure worden gebruikt.

Oekraïne

Nederland moet niet alleen Rusland maar ook Oekraïne aansprakelijk stellen voor zijn rol in de MH17-ramp, vinden De Roon (PVV) en Baudet (PVV). Dit land had volgens hen zijn luchtruim moeten sluiten vanwege het conflict in Oost-Oekraïne. Ook Krol (50PLUS) vraagt zich af of de regering nadenkt over het aansprakelijk stellen van de staat Oekraïne.

Het kabinet sluit niets uit, zegt minister Blok, maar er is nog geen "harde juridische grond" om ook Oekraïne aansprakelijk te stellen.

Maleisië en België

Ook Maleisië en België zijn getroffen door de MH17-ramp. Waarom hebben deze landen Rusland nog niet aansprakelijk gesteld?, vragen Van Raan (PvdD), Voordewind (ChristenUnie) en Bisschop (SGP) zich af. Ploumen (PvdA) wil weten of Nederland overlegt met andere landen die slachtoffers te betreuren hebben.

Alle landen maken hun eigen afweging, zegt minister Blok. Hij respecteert dat zij daar de tijd voor nemen.

De Kamer stemt op 5 juni over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist