Procesrecht vereenvoudigd en gedigitaliseerd

19 mei 2015, wetsvoorstel - Vereenvoudiging en digitalisering van het procesrecht moet de rechtsgang versnellen en de kwaliteit verbeteren. Minister Van der Steur (Justitie) krijgt op hoofdlijnen steun van de Kamer voor zijn voorstellen.

Met een aanpassing van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Algemene wet bestuursrecht wil Van der Steur het procesrecht moderniseren. Zijn voorstel zorgt er onder andere voor dat de rechter meer ruimte krijgt om regie te voeren. Verder vindt er een vereenvoudiging plaats, bijvoorbeeld door het harmoniseren van procedures en het laten vervallen van de verplichte inschakeling van een deurwaarder. Ook worden alle professionele partijen verplicht om digitaal te procederen. De plannen van Van der Steur zijn onderdeel van het programma Kwaliteit en Innovatie rechtspraak (KEI). De Kamer is positief, maar heeft wel vragen over ICT, privacy, vertraging, kosten en werkgelegenheid.

Aandacht voor ICT, veilige systemen en privacy

Overheid en ICT zijn niet altijd een goede combinatie, zegt Helder (PVV), verwijzend naar de conclusies van de tijdelijke commissie ICT. Het is daarom belangrijk dat de aanbevelingen van deze commissie worden gevolgd bij de digitalisering van de procesvoering, zegt Van Oosten (VVD). Hij benadrukt net als Van Nispen (SP) en Recourt (PvdA) het belang van veilige systemen, in het licht van privacybescherming en het manipuleren van digitale documenten. Het nieuwe digitale systeem wordt pas ingevoerd als het gereed en veilig is, verzekert de minister.

Vertraging zorgt voor hogere kosten

Vertraging bij het programma KEI en de invoering van het nieuwe digitale systeem leidt tot hogere uitgaven. Oskam (CDA) spoort de minister aan tot haast, want elke maand uitstel leidt tot 1,2 miljoen extra kosten. Maar zorgvuldigheid gaat wel boven snelheid, waarschuwt Van Nispen, want anders wordt goedkoop duurkoop. Hogere kosten mogen in ieder geval niet worden afgewenteld op de hardwerkende burger, zegt Helder, door hogere belastingen noch door bezuinigingen op veiligheid. Het streven is om vertraging zo veel mogelijk te voorkomen, benadrukt Van der Steur, maar die valt niet uit te sluiten.

Digitalisering leidt tot verdwijnen administratieve banen

De digitalisering van de rechtspraak leidt er volgens schattingen toe dat 43% van de administratieve functies bij de griffies verdwijnt. Dit moet zo veel mogelijk via natuurlijk verloop gebeuren, betoogt Van Nispen, en in overleg met het personeel en de medezeggenschap. Hoe gaan we 900 mensen van werk naar werk begeleiden?, vraagt Oskam zich af. Gedwongen ontslagen worden zo veel mogelijk voorkomen, reageert de minister, maar kunnen noodzakelijk zijn. Het gaat om relatief laaggeschoold werk, stelt Recourt vast, dat ook in andere sectoren onder druk staat.

De Kamer stemt 26 mei over het wetsvoorstel en de moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.