Participatieverklaring moet inburgering verbeteren

16 februari 2017, wetsvoorstel - Met een participatieverklaring en maatschappelijke begeleiding door gemeenten wil minister Asscher (Sociale Zaken) de inburgering verbeteren. Vooral de participatieverklaring roept discussie op.

Alle woordvoerders vinden het belangrijk dat nieuwkomers goed integreren in de Nederlandse samenleving. De meningen verschillen over hoe de inburgering het beste georganiseerd kan worden.

• Karabulut (SP), Van Meenen (D66) en Voortman (GroenLinks): laat het niet over aan commerciële bureautjes maar geef gemeenten de regie

• De Graaf (PVV): sluit de grenzen voor nieuwe (asiel)migranten en richt de middelen op de integratie van vluchtelingen die mogen blijven

• Onafhankelijk Kamerlid Monasch: richt een ministerie van migratie op en streef naar een integrale aanpak

• Öztürk (GrKÖ): voorkom dat nieuwkomers tweederangsburgers worden

Participatieverklaring

In het participatieverklaringstraject maken inburgeringsplichtigen kennis met de kernwaarden van de Nederlandse samenleving. Vervolgens verklaren ze schriftelijk dat ze kennis hebben genomen van de kernwaarden en dat ze deze respecteren. Mensen komen naar een nieuw land en tekenen voor de spelregels, zo vat Asscher het samen.

Marcouch (PvdA) is positief over de participatieverklaring: die draagt bij aan de overdracht van culturele waarden, geeft inburgeraars meer houvast en regelt de rol van de gemeenten. Het is goed als nieuwkomers bevestigen dat ze zich willen zetten voor de samenleving waarvan ze deel willen uitmaken, zegt Bisschop (SGP).

De Graaf hoopt dat de participatieverklaring een kleine bijdrage levert aan de assimilatie. Maar Öztürk spreekt van een "onderdanigheidsverklaring".

Niet alle woordvoerders zijn overtuigd van het nut van de participatieverklaring. Die heeft volgens Voortman geen meerwaarde en gaat uit van wantrouwen. De verklaring heeft geen formele status en is slechts symbolisch, zegt Van Meenen. Het ondertekenen van een stuk papier maakt je geen deel van de samenleving, erkent Azmani (VVD): het gaat er uiteindelijk om dat mensen actief deelnemen aan de maatschappij.

Sancties

De minister wil een boete op kunnen leggen van maximaal 340 euro bij het niet (tijdig) voltooien van het participatieverklaringstraject. Het is goed als er een sanctie staat op het niet nakomen van deze verplichting, zegt Azmani. Karabulut vindt de boete disproportioneel: het heeft weinig zin om je onder dwang Nederlandse waarden eigen te maken.

Inburgeringsplichtigen die weigeren om de participatieverklaring te tekenen, zouden volgens Heerma (CDA) en Bisschop geen recht meer moeten hebben op een lening voor de inburgering. Maar dat is volgens Asscher juridisch gezien niet proportioneel.

Wie niet kan of wil inburgeren, moet worden uitgezet, zegt De Graaf. De ultieme sanctie voor wie willens en wetens niet inburgert, betoogt Heerma, is het verliezen van de verblijfsstatus.

De Kamer stemt op 21 februari over het wetsvoorstel en de bij het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.