Op weg naar een duurzame voedselproductie
24 november 2016, begroting - In het debat met staatssecretaris Van Dam (Economische Zaken) over het onderdeel Landbouw en natuur van de begroting is verduurzaming van de voedselproductie het belangrijkste thema.
Het duurzaam produceren van voedsel is een van de grootste uitdagingen voor onze generatie. Van Dam haalt VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon aan om het belang van een duurzame agrarische sector te benadrukken. Nederland loopt daarbij voorop en moet dat volgens hem blijven doen.
Voedseltop
Op 26 januari 2017 vindt de Nationale Voedseltop plaats. De bedoeling van de staatssecretaris is om met het bedrijfsleven en andere betrokken partijen afspraken te maken over de transitie van het voedselsysteem, gericht op duurzaamheid en gezondheid.
Hoe draagt de Nationale Voedseltop bij aan de transparantie van de voedselketen? Voor Koşer Kaya (D66) is dat nog onduidelijk. Verbreding van het Beter Leven keurmerk naar zuivelproducten en verdieping naar milieuaspecten kan volgens Van der Velde (PvdA) helpen om de transparantie te vergroten.
Veehouderij
Hoe staat het met de verduurzaming van de veehouderij? Het gaat de verkeerde kant op, vreest Grashoff (GroenLinks), onder meer door het loslaten van het melkquotum. In ieder geval gaat het te langzaam, zegt Van Gerven (SP).
Van Dam wil een regisseur aanstellen voor het versnellen van de verduurzaming in de veehouderij. Laat die regisseur concrete voorstellen doen, suggereert Koşer Kaya. Leenders (PvdA) bepleit een breed plan om te komen tot natuurinclusieve landbouw. Het beëindigen van de bio-industrie moet het doel zijn, zegt Ouwehand (PvdD).
Inkomens en duurzaamheid
Zorg er eerst voor dat de agrarische inkomens (onder andere van varkenshouders) weer op niveau komen, voordat er nieuwe milieu- en dierenwelzijnseisen worden gesteld. Geurts (CDA) vraagt aandacht voor de financiële problemen van veel boeren en tuinders.
Van Gerven pleit voor meer overheidsregulering in de landbouw. Duurzaamheid en dierenwelzijn kunnen dan samengaan met een effectief verdienmodel.
Made in Holland
"Eigen producten eerst." Graus (PVV) wil dat "made in Holland" een kwaliteitslabel wordt.
"Made in Holland" moet gaan staan voor duurzaam geproduceerde kwaliteitsproducten, stelt Van Dam. Zo kan de agrarische sector zich in het buitenland beter profileren.
Dierenwelzijn tegenover duurzaamheid?
De steeds strengere eisen aan dierenwelzijn zijn vaak in strijd met het streven naar verduurzaming, betoogt Lodders (VVD). Als je kippen en varkens meer ruimte geeft en naar buiten laat gaan, zorgt dat voor een hogere uitstoot van fijnstof en ammoniak.
Het tegenover elkaar zetten van duurzaamheid en dierenwelzijn is een "valse tegenstelling", vindt Grashoff: er worden gewoon te veel dieren gehouden. Ouwehand is het daarmee eens: stel dierenwelzijn en duurzaamheid als randvoorwaarden en bepaal op basis daarvan de ruimte voor de veehouderij.
Europees landbouwbeleid
Nederland moet zich binnen Europa meer inzetten voor de belangen van de eigen boeren en tuinders, vindt Graus. Landen als Frankrijk doen dat volgens hem nu al.
De Europese landbouwsubsidies moeten minder gericht worden op inkomenssteun, stelt Van Dam, en meer op maatschappelijke doelen als milieu, biodiversiteit en klimaat.
NVWA
De kosten van het toezicht door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moeten worden opgebracht door de sectoren. Geurts denkt dat er meer kosten worden doorberekend dan in andere Europese landen. Ook Lodders en Dijkgraaf (SGP) stellen daar vragen over. Maar volgens de staatssecretaris loopt Nederland niet uit de pas.
De NVWA moet zich meer richten op dierenwelzijn, vindt Graus. De PVV'er vraagt ook om meer geld voor het Veterinair Forensisch team en voor officieren van justitie die zich specifiek bezighouden met dierenmishandeling.
Voedselverspilling
Kunnen we meer doen om voedselverspilling te voorkomen? Dik (ChristenUnie) vindt dat Nederland de op Europees niveau vastgestelde doelen moet vertalen naar concrete maatregelen. Van Dam wil een taskforce laten onderzoeken hoe voedselverspilling voorkomen kan worden.
Natuur
De verkiezing van het mooiste natuurgebied van Nederland heeft volgens Van Dam duidelijk gemaakt met hoeveel toewijding en passie wordt gewerkt aan de ontwikkeling van natuur. Die is niet alleen belangrijk voor de biodiversiteit, maar biedt ook economische kansen.
Verschillende woordvoerders vinden dat er meer kan gebeuren om de natuur te beschermen, te herstellen en goed te beheren.
- Grashoff: de ambities van het kabinet zijn veel te laag
- Dik: stop met gas- en zoutwinning in het Waddengebied
- Van Gerven: de doelstellingen voor het Natuurnetwerk Nederland worden niet gehaald
- Leenders en Geurts: overleg met de provincies over de ondersteuning van natuurvrijwilligers
- Ouwehand: stel Kroondomein Het Loo het gehele jaar open voor publiek
De Kamer sprak eerder op 22 november over het onderdeel Landbouw en natuur van de begroting van Economische Zaken. Zij stemt op 29 november over de ingediende moties en later dit jaar over de begroting.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.