NZa en OM moeten werkwijze verhelderen

1 juli 2014, debat - NZa en OM hebben het Antonius Ziekenhuis niet strafrechtelijk vervolgd wegens foute declaraties. De ministers Schippers (Volksgezondheid) en Opstelten (Justitie) zijn het met de Kamer eens dat duidelijker moet worden hoe zij dergelijke besluiten nemen.

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft het Openbaar Ministerie niet betrokken bij wat "de grootste zaak van fraude in de zorg" wordt genoemd. Dat verklaarde het OM op 21 juni bij RTL Nieuws. Het Antonius Ziekenhuis in Utrecht diende onterechte declaraties in, waarvoor toezichthouder NZa dat ziekenhuis een bestuurlijke boete van 2,5 miljoen oplegde. Het OM vindt achteraf dat het onvoldoende is betrokken bij dit besluit om een bestuurlijke boete op te leggen en niet strafrechtelijk te vervolgen. Maar volgens minister Schippers heeft de NZa dat beslist op basis van afspraken met dat OM.

Bestuurlijke afdoening als er geen sprake is van opzet
De NZa heeft eigenstandig besloten dat er bij het verkeerd indienen van declaraties door het Antonius Ziekenhuis geen sprake was van opzet, en dat op grond daarvan de zaak niet aan het OM hoefde te worden voorgelegd. Minister Schippers legt uit dat de toezichthouder dit deed op grond van mondelinge afspraken met het OM en de gegroeide praktijk. Zo zijn de regels sluipenderwijs veranderd, stelt Bruins Slot (CDA) vast. De Kamer kan zo niet controleren of de NZa rechtmatig handelt, zeggen Klever (PVV) en Dijkstra (D66).

Politiek staat op afstand
Om te voorkomen dat de politiek zich met individuele casussen bemoeit, bepaalt de wet dat de politiek en de toezichthouder op grote afstand van elkaar staan. Daarom heeft Schippers grote aarzelingen bij verzoeken van onder anderen Klaver (GroenLinks) om de NZa te vragen op grond waarvan slechts een bestuurlijke boete is opgelegd en is afgezien van strafrechtelijke vervolging. Wel wil de minister de zorgtoezichthouder vragen, te verduidelijken op grond waarvan een dergelijk besluit wordt genomen. Nog tijdens het debat zegt de NZa toe dat zij vóór 1 oktober de afspraken formeel zal vastleggen. Een belangrijke toezegging, aldus Bouwmeester (PvdA).

Verschillende meningen over straf ziekenhuis
Waarom moet een burger die fraudeert met het persoonsgebonden budget, wel voor de rechter verschijnen, en komen "de grote jongens" er met een bestuurlijke boete vanaf?, vraagt Leijten (SP). Maar Arno Rutte (VVD) benadrukt dat het Utrechtse ziekenhuis zeker geen lichte straf heeft gekregen. Het Antonius heeft voor 25 miljoen te veel gedeclareerd. Dat geld moet het terugbetalen. Bovendien krijgt het ziekenhuis een boete van 2,5 miljoen. De NZa heeft haar tanden laten zien, vinden Rutte en Schippers. Volgens hen is het opleggen van een bestuurlijke boete vaak sneller en efficiënter dan een gang naar de strafrechter.

De Kamer stemt op 3 juli over de ingediende moties.

ZIE OOK:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.