Niet tornen aan toetredingseisen Turkije

25 november 2015, debat - De Kamer debatteert met premier Rutte over de EU-Turkijetop over vluchtelingenopvang. Geen enkele fractie wil tornen aan de toetredingscriteria voor Turkije in ruil voor hulp bij de vluchtelingencrisis.

Op 29 november 2015 praten de Europese en Turkse regeringsleiders over maatregelen om de vluchtelingencrisis te beheersen. Volgens Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad van regeringsleiders, heeft deze top twee doelen: de relatie tussen de EU en Turkije nieuwe energie geven en de migratiestroom indammen. Afspraken daarover zijn broodnodig, vindt Maij (PvdA), want mensen gaan nog steeds op de vlucht. Bij de Kamer bestaat de vrees dat Turkije wisselgeld wil voor zijn medewerking. Volgens Kuzu (GrKÖ) heeft de EU Turkije nodig en vice versa, maar moet de eerste prioriteit het opvangen van mensen in nood zijn.

Geen koppeling tussen toetredingsproces en vluchtelingencrisis

Turkije koppelt zijn steun bij de opvang van vluchtelingen aan visumvrij reizen naar de EU en de toetreding tot de EU. Maar de Kamer is van die koppeling niet gediend. Omtzigt (CDA) benadrukt dat de toetredingsonderhandelingen geen onderdeel mogen zijn van de deal over de vluchtelingencrisis. De Roon (PVV) vindt zelfs dat Turkije misbruik maakt van de vluchtelingen om er zelf beter uit te komen. De EU moet zich niet laten chanteren, voegt ook Bontes (GrBvK) toe. Ook Azmani (VVD) is er duidelijk over: er mag niet gemorreld worden aan de toetredingscriteria voor Turkije. Volgens Rutte zijn die zorgen niet nodig.

Hoe wordt de 3 miljard gebruikt?

De EU wil een noodfonds van 3 miljard euro opzetten voor hulp aan vluchtelingen in Turkije, waaraan Nederland 117 miljoen bijdraagt. Hoe gaat Turkije die 3 miljard besteden?, vraagt Verhoeven (D66), want dat geld moet niet in de zakken van Erdogan verdwijnen. Hoe toetst de EU dat de gelden doelgericht besteed worden?, vult Bisschop (SGP) aan. Grashoff (GroenLinks) wil UNHCR een rol willen geven bij de besluitvorming over de besteding van het geld. Rutte antwoordt dat UNHCR een adviesfunctie krijgt, maar dat de gelden niet via UNHCR lopen. Maij benadrukt dat de hulp niet alleen naar vluchtelingen in kampen, maar ook naar vluchtelingen in de steden moet gaan. Iets wat Rutte beaamt.

Neerhalen Russisch vliegtuig zet top misschien onder druk

Boven de Turkse grens met Syrië is een Russisch gevechtsvliegtuig uit de lucht geschoten door Turkije, omdat het het Turkse luchtruim zou hebben geschonden. Het vliegtuig stortte neer in Syrië. Voordewind (ChristenUnie) vindt het een "dubieuze actie van Turkije" en neemt aan dat dit de top zal kleuren. Volgens Omtzigt (CDA) kunnen de geopolitieke consequenties de top overschaduwen. Hij vraagt daarom om een onderzoek. Dat wil minister-president Rutte echter niet toezeggen.

De Kamer stemt op 26 november over de moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.