Nederland niet verantwoordelijk voor Antilliaanse misstanden

30 maart 2017, debat - Is Nederland door een rechterlijke uitspraak verantwoordelijk voor mensenrechtenschendingen op bijvoorbeeld Curaçao? VVD-Kamerlid Bosman vreest van wel. Minister Plasterk (Koninkrijksrelaties) spreekt dat tegen.

In 1979 werd James Murray op Curaçao tot levenslang veroordeeld wegens moord. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is hij tijdens zijn gevangenschap op Curaçao en Aruba onmenselijk behandeld, omdat er geen psychiatrische behandeling beschikbaar was. Bosman vraagt of Nederland daarmee verantwoordelijk wordt voor het handhaven van de mensenrechten op de Caribische landen binnen het Koninkrijk (Aruba, Curaçao en Sint-Maarten).

Het EHRM spreekt het Koninkrijk aan op mensenrechtenschendingen, maar volgens de minister zijn de landen die daadwerkelijk in overtreding zijn, verantwoordelijk voor de oplossing. In dit geval zijn dat dus Curaçao en Aruba.

Nederland moet hulp aanbieden

Nederland moet de Antillen alle mogelijke hulp bieden om de mensenrechtensituatie in de Antilliaanse gevangenissen te verbeteren, vindt Van Tongeren (GroenLinks). Prima, zegt Van Raak (SP), maar alleen als er een betrouwbare regering komt op Curaçao. Hij noemt de huidige regering een marionet van de veroordeelde oud-premier Schotte en de gokmaffia.

Niet Nederland, maar Aruba en Curaçao zijn aan zet om de problemen op te lossen, zegt Amhaouch (CDA). Nederland moet pas ingrijpen als de andere landen binnen het Koninkrijk daar niet in slagen.

Caribische Koninkrijksgebieden werken aan oplossing

Curaçao heeft sinds de EHRM-uitspraak niet stilgezeten, constateert Sjoerdsma (D66). Psychische hulp aan gevangenen is nu wettelijk geregeld op Curaçao, zegt hij, maar in de praktijk zijn er nauwelijks voorzieningen.

Plasterk verwijst naar het actieplan dat de eilanden hebben opgesteld. Gevangenen op Aruba hebben nu toegang tot een psycholoog en psychiater. Ook wordt onderzocht of er een gezamenlijke tbs-inrichting op een van de eilanden moet komen.

Knellend Statuut

Zolang er geen duidelijke scheiding komt tussen de landen binnen het Koninkrijk is er geen sprake van autonomie, zegt Bosman. Volgens hem is er sprake van een "knellend Statuut, waar niemand echt blij mee is". Net als Van Raak pleit hij voor samenwerking in een gemenebest, waarin Nederland en de Caribische landen onafhankelijker worden van elkaar. Het past een demissionair kabinet niet om zo'n discussie aan te zwengelen vindt de minister.

De Kamer stemt op 4 april over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.