Nederland en water: veiligheid voorop

27 november 2017, begroting - Nederland werkt hard aan de waterveiligheid, zegt minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat), maar de uitdagingen blijven groot door klimaatverandering en dreigende vervuiling van oppervlakte- en drinkwater.

Alle woordvoerders stellen de waterveiligheid van Nederland centraal. Daarbij gaat het om de bescherming tegen een hogere zeespiegel en hogere rivierwaterstanden, maar ook om het bewaken van de kwaliteit van het Nederlandse drinkwater. We hebben de zaken goed voor elkaar, zegt Dijkstra (VVD), maar dat is geen reden om achterover te leunen.

De Nederlandse kust is bestand tegen zware stormen en er zijn grote projecten voltooid voor de veiligheid langs de rivieren. De minister wijst erop dat Nederland in dit opzicht een voorbeeld voor andere landen is, omdat "wij bouwen mét de natuur", zoals bij de zandmotor voor Kijkduin en bij projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier.

Ook Van Aalst (PVV) is trots op Nederland als koploper op het gebied van waterveiligheid, maar hij betreurt het dat het Deltaprogramma, dat gericht is op het veilig houden van Nederland, "doordrenkt is van klimaathysterie". Daarmee gaat volgens hem onnodig veel geld en mankracht verloren.

Waterveiligheidsprojecten

Het geld dat met het Deltaprogramma beschikbaar komt moet volgens Dijkstra naar de kerntaak: waterveiligheid. Combinatie met natuurprojecten en recreatieprojecten is soms mogelijk, maar die projecten mogen daarbij niet vooropstaan, vindt ook Geurts (CDA). Zorg voor droge voeten en profiteer van de voordelen van een koppeling met andere projecten, voegt Sienot (D66) toe.

De minister wil waterveiligheidsprojecten koppelen aan projecten gericht op natuur, recreatie, ruimtelijke kwaliteit of economie als zo'n koppeling "aantoonbare voordelen" biedt. De regio moet dan wel bereid zijn om ook te investeren in zulke projecten. Voor de koppeling van waterveiligheidsprojecten gaat Van Nieuwenhuizen "heldere spelregels" opstellen.

Aanpassing aan het veranderende klimaat

Hoe kunnen we ons aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering? Dijkstra is blij dat Nederland het Global Centre of Excellence on Climate Adaptation heeft binnengehaald. Het kan ons nieuwe exportproduct worden, aldus de VVD'er.

Van Brenk (50PLUS) bepleit steun voor het programma Naar een duurzaam Nederland van gemeenten, provincies en waterschappen. Bisschop (SGP) en Dik (ChristenUnie) vragen wat de risico's zijn als het Rijk niet over de brug komt met de door de lagere overheden gevraagde 230 miljoen extra.

Ik ga in gesprek met de partners voordat ik daarover beslissingen neem, zegt de minister in reactie op de gevraagde verhoging van het Deltafonds voor klimaatadaptatie. Zij wil eerst onderzoeken hoe zij zonder meerkosten oplossingen kan bieden.

Waterkwaliteit

Schoon water is rijkdom, zegt de minister, maar het is hard werken om die rijkdom te behouden. En daar is samenhang in het beleid voor nodig, zegt Van Tongeren (GroenLinks). Zij wijst erop dat "het ministerie van Landbouw over de vervuilers gaat en dat van Infrastructuur en Waterstaat over het schoonhouden van ons water".

De hoeveelheid medicijnresten in het afvalwater moet omlaag, zegt Sienot. Hij ziet mogelijkheden door bewuster voorschrijven en door afvalwaterzuivering ter plekke door ziekenhuizen. Van Brenk wil dat farmaceuten duidelijk zijn over de samenstelling van hun medicijnen. De overheid stimuleert allerlei initiatieven op dit gebied, zegt de minister.

Continu komen nieuwe stoffen op de markt met onbekende gevolgen voor de waterkwaliteit, zegt Laçin (SP). Hij wil beperkingen voor "chemiegiganten waarvoor de deur wagenwijd openstaat". Arissen (PvdD) maakt zich zorgen over recente lozingen van het schadelijke GenX. De lozing in de regio Eindhoven wordt onderzocht, reageert Van Nieuwenhuizen. Er wordt inmiddels een bedrijf verdacht.

Van Tongeren vraagt of de Inspectie Leefomgeving en Transport wel voldoende capaciteit heeft. Ik heb geen signalen over tekorten ontvangen, reageert Van Nieuwenhuizen. Bij de recente GenX-lozing schoot de inspectie in ieder geval tekort, constateert Laçin. Maar volgens de minister is die lozing juist dankzij de ILT ontdekt.

De Kamer stemt 5 dember over de moties die bij dit debat zijn ingediend. Over de begroting wordt op een later moment gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist