Naar een moderne Comptabiliteitswet

26 september 2016, wetsvoorstel - Minister Dijsselbloem (Financiën) krijgt steun voor zijn voorstel tot modernisering van de Comptabiliteitswet. De Kamer is in grote lijnen tevreden met de verbetering van haar budgetrecht.

De Comptabiliteitswet is een van de belangrijkste wetten voor de bevoegdheden van de Kamer, zegt Koolmees (D66). Want zonder deze wet kunnen begrotingen niet worden goedgekeurd en kan een minister dus geen geld uitgeven. In de wet staan de spelregels voor het beheer, de controle en de verantwoording van de rijksfinanciën. Met zijn wetsvoorstel wil minister Dijsselbloem de huidige wet, die dateert van 2001, moderniseren. Heel goed, vindt De Vries (VVD), want het belangrijke budgetrecht van de Kamer verdient een moderne wet.

Kamer wil ook toezicht op premiegefinancierde uitgaven

Het geld voor een deel van de rijksbegroting, bijvoorbeeld voor sociale zekerheid en zorg, komt niet uit belastingen maar uit premies. De Kamer kan daarop weinig controle uitoefenen en dat moet anders, meent Vermue (PvdA). Ronnes (CDA) wil een commissie laten uitzoeken hoe het beter geregeld kan worden. Maar Dijsselbloem wijst erop dat de Kamer bij de vaststelling van de sociale fondsen wel degelijk een doorslaggevende stem heeft. In de zorgsector halen zorgverzekeraars via de premie een deel van het geld op en bepalen zij vervolgens waaraan het wordt uitgegeven. Als de Kamer dat wil veranderen, moet zij het zorgverzekeringsstelsel overhoophalen, aldus de minister.

Meer bevoegdheden voor Algemene Rekenkamer

De Algemene Rekenkamer mag onderzoek doen bij private bedrijven voor zover het gaat om beleid en toezicht dat de minister ook uitoefent. Dijsselbloem probeert De Vries gerust te stellen, die vindt dat hiermee "een grens wordt overgegaan". De Rekenkamer kan echt niet zomaar "bij private bedrijven binnenlopen en de kasten opentrekken", verzekert de minister haar.

Waar mag de Algemene Rekenkamer verder in de boeken kijken? Bij staatsdeelnemingen mag het alleen als de Staat 95% of meer van de aandelen heeft. Koolmees wil dat percentage verlagen. Hij wijst erop dat lokale rekenkamers 50% als grens hanteren. De minister vindt het "een lastige weging". Hij zegt zich niet te verzetten tegen zo'n verlaging, maar wil voorkomen dat andere aandeelhouders zich benadeeld voelen als de Staat hiermee meer bevoegdheden krijgt. Koolmees is daar niet bang voor: alle informatie die de Rekenkamer achterhaalt, wordt openbaar gemaakt.

Een eigen begroting voor de Raad voor de rechtspraak?

De Raad voor de rechtspraak moet voortaan een eigen begroting krijgen, betoogt Van Nispen (SP). Zo wordt volgens hem recht gedaan aan de onafhankelijkheid van de derde staatsmacht. Zijn voorstel wordt gesteund door D66, ChristenUnie, GroenLinks, SGP en Partij voor de Dieren. Dijsselbloem vindt dat het debat daarover eigenlijk met de minister van Veiligheid en Justitie moet worden gevoerd. Hij voegt eraan toe dat de onafhankelijkheid van de rechtspraak gaat over de rechtsgang en de uitspraken. De Kamer gaat over het financieel beheer. Daar verandert volgens de minister niets aan als de rechtspraak een eigen begroting krijgt.

Het debat zal op 28 september worden voortgezet.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.