Mogelijk strafbaarstelling misbruik gedwongen prostitué(e)s

15 oktober 2015, initiatiefwetsvoorstel - Klanten die (kunnen) weten dat ze een prostitué(e) bezoeken die gedwongen werkt, worden strafbaar. Dit willen Segers (ChristenUnie), Volp (PvdA) en Kooiman (SP) regelen met een initiatiefwetsvoorstel.

Mannen en vrouwen die worden "gedwongen of bewogen" om te werken in de prostitutie, zijn slachtoffer van mensenhandel en verdienen daarom bescherming. Dit is de gedachte achter het initiatiefwetsvoorstel om klanten strafbaar te stellen die gebruikmaken van de seksuele diensten van een prostitué(e) terwijl ze (kunnen) weten dat die onder dwang werkt. Misstanden in de prostitutie moeten worden aangepakt, vinden alle woordvoerders. Maar ze zijn het er niet over eens of het initiatiefwetsvoorstel daarvoor het beste middel is.

Hoe is vast te stellen dat klanten (kunnen) weten van dwang?

Soms is overduidelijk dat een prostitué(e) onder dwang werkt, maar in lang niet alle gevallen is dat zo. Er zijn grote problemen met de bewijslast en de handhaafbaarheid als er geen duidelijke opzet is, denken Helder (PVV) en Van Tongeren (GroenLinks). Van Oosten (VVD) en Berndsen (D66) zijn het daarmee eens en willen daarom de bepaling schrappen dat een klant "redelijkerwijs moet vermoeden" dat sprake is van gedwongen prostitutie. Verdachte omstandigheden, achterafkamertjes en blauwe plekken zijn volgens Voordewind (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) harde aanwijzingen voor uitbuiting. Oskam (CDA) en Gesthuizen (SP) stellen dat een ongewoon lage prijs dat ook kan zijn.

Strafbaarstelling kan leiden tot minder melden misstanden

Als klanten een gevangenisstraf boven het hoofd hangt, zullen ze wellicht minder snel geneigd zijn om misstanden in de prostitutiebranche te melden. Het initiatiefwetsvoorstel kan zo averechts uitpakken, vreest Van Tongeren, die daarom twijfelt aan de effectiviteit. Ook Berndsen denkt dat strafbaarstelling klanten ervan weerhoudt om wantoestanden bij de politie te melden. We moeten klanten niet onnodig criminaliseren, aldus Van Oosten. Als klanten misstanden zien maar vervolgens geen seksuele diensten afnemen, benadrukt Van Laar (PvdA), hebben ze niets te vrezen.

Strafmaximum ter discussie

De in het initiatiefwetsvoorstel vastgelegde maximumgevangenisstraf van vier jaar is in de ogen van Oskam te laag: klanten die wegkijken van mensenhandel, houden de misstanden in de prostitutiebranche in stand. Daarom wil hij de maximumstraf verhogen naar zes jaar, en bij minderjarige slachtoffers naar acht jaar. Bijval daarvoor krijgt hij van Van der Staaij, maar Helder denk dat rechters deze maxima in de praktijk nooit zullen opleggen. Een minimumstraf is volgens haar dan ook een beter idee. Van Laar stelt vast dat de lage straffen die in de praktijk voor mensenhandel worden opgelegd, ingaan tegen de wens van de wetgever.

Het debat gaat op een later moment verder met de reactie van de initiatiefnemers en minister Van der Steur (Justitie) op de inbreng van de Kamer.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.