Meerderheid wil meer sancties tegen slecht functionerende rechters

3 februari 2015, wetsvoorstel - Minister Opstelten (Justitie) wil meer mogelijkheden om slecht functionerende rechters te straffen, maar zijn voorstellen gaan de Kamer niet ver genoeg.

Wat gebeurt er met rechters die onvoldoende of niet functioneren? Met de huidige wet is er de keuze tussen ontslag door de Hoge Raad of een waarschuwing. Met het wetvoorstel wordt het ook mogelijk om een schriftelijke berisping of een disciplinaire schorsing op te leggen. Daarnaast kunnen rechters voortaan onvrijwillig worden overgeplaatst of snel buiten functie worden gesteld. "Een passend en proportioneel pakket", zegt Opstelten. Het is prima, maar niet genoeg, vinden Van der Steur (VVD), Oskam (CDA) en Recourt (PvdA). Zij willen meer instrumenten om echt maatwerk te kunnen bieden. Het wetsvoorstel is maar "een heel klein stapje in de goede richting", zegt Helder (PVV).

Debat over positie NVvR

Recourt wil weten of het kabinet met minder maatregelen is gekomen dan het aanvankelijk wilde omdat de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak dat heeft geblokkeerd. Het wetsvoorstel is na goed overleg met de vereniging tot stand gekomen, reageert de minister. Maar ook Van der Steur hekelt "de enorme macht" van deze vakbond. Met Recourt wil hij het vetorecht van de NVvR omzetten in een adviesrecht. Opstelten zegt toe de amendementen om meer sancties in de wet op te nemen voor te leggen aan de Raad van State en de NVvR. Heel goed, vindt Van Nispen (SP). Maar Van der Steur concludeert dat de NVvR dan het laatste woord heeft. Ongewenst, aldus de VVD-woordvoerder.

Ook de rechtspraak zelf werkt aan integriteit

Iedere twijfel over de integriteit en iedere schijn van partijdigheid moet worden voorkomen, vindt Van Nispen. Hij stelt onder meer voor om bij het toedelen van zaken rekening te houden met financiële belangen van rechters en hun partner. Dat gebeurt al, zegt Opstelten, en bovendien zal de Raad voor de rechtspraak in de eerste helft van 2015 komen met een standpunt over de registratie van die belangen in een openbaar register. De opmerking van Helder dat zij af wil van de benoeming van rechters voor het leven komt voor de minister als "een schok". Juist in die benoeming voor het leven ligt volgens hem de waarborg van onafhankelijkheid.

Verschil van mening over rechters-plaatsvervangers

Zorg ervoor dat van rechters-plaatsvervangers alle nevenbetrekkingen en hoofdbetrekkingen worden geregistreerd, adviseert Helder. Met het oog op de integriteit en mogelijke belangenverstrengeling wil Van Nispen dat mensen met bepaalde functies, bijvoorbeeld advocaten en politici, niet langer als rechter-plaatsvervanger kunnen optreden. Maar Recourt vreest overregulering en acht de huidige regels toereikend. Opstelten wijst op het belang van de specialistische kennis die rechters-plaatsvervangers inbrengen. Een interne werkgroep is volgens de minister bezig met aanvullende gedragsregels.

De Kamer zet de behandeling van het wetsvoorstel voort na de ontvangst van het advies van de Raad van State over de ingediende amendementen.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.