Meer democratie in het Koninkrijk

9 juni 2016, initiatiefwetsvoorstel - Van Laar (PvdA) krijgt brede steun voor zijn initiatiefvoorstel waarmee het parlement en de Staten van Curaçao, Aruba en Sint-Maarten meer invloed krijgen op regelingen die voor het hele Koninkrijk gelden.

Wie heeft het voor het zeggen in het Koninkrijk: de rijksministerraad of de volksvertegenwoordigingen van de landen binnen het Koninkrijk? Van Laar wil dat de rijksministerraad geen zogenaamde Algemene Maatregelen van Rijksbestuur meer mag treffen zonder dat deze gebaseerd zijn op een rijkswet. Een rijkswet vereist toestemming van de Staten-Generaal en raadpleging van de Staten van Curaçao, Aruba en Sint-Maarten, terwijl dat bij een AMvRB niet nodig is. Bosman (VVD), Fokke (PvdA) en Van Raak (SP) zijn blij met het voorstel, omdat daarmee de parlementaire inbreng wordt versterkt. Ook de afgevaardigden van de Staten van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten noemen het een democratische stap vooruit.

Er moeten nieuwe rijkswetten worden gemaakt

Op dit moment zijn er veertien AMvRB's die niet berusten op een rijkswet. Als het initiatiefvoorstel wordt aangenomen, zullen daarvoor dus rijkswetten moeten worden opgesteld. Daarmee komt er veel werk op het parlement af, denkt Van Raak. Maar volgens Van Laar zal het meevallen: een aantal AMvRB's verloopt en enkele andere zullen vermoedelijk met een hamerslag in een rijkswet kunnen worden verankerd. Minister Plasterk (Koninkrijksaangelegenheden), die als adviseur bij het debat aanwezig is, wil wel voorkomen dat parlementariërs de opstelling van de nieuwe rijkswetten gebruiken als "kerstboom waar zij nieuwe bepalingen in willen hangen".

Pleidooi voor verdergaande democratisering

Herdé (Aruba) en De Weever (Sint-Maarten) zien het initiatiefvoorstel als een eerste stap op weg naar meer macht voor de Staten van de eilanden. Daarbij moet steeds de balans worden gezocht, voegt Thijssen (Aruba) toe. Bikker (Aruba) bepleit invoering van het recht van initiatief en van amendement voor de leden van de Staten van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Dat vergt meer overdenking, zegt Van Laar, en past niet in het initiatiefvoorstel. Ook Plasterk vindt het onwenselijk om zo'n fundamentele wijziging "op een achternamiddag" te regelen. Het idee om het in ieder geval aan de Raad van State voor te leggen, hetgeen de afgevaardigden van de Staten van Curaçao, Aruba en Sint-Maarten gezamenlijk wensen, krijgt de steun van de Kamer.

De Kamer sprak eerder over het initiatiefvoorstel op 7 juni. Zij stemt op 14 juni over het voorstel en de ingediende motie.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.