Landbouw, natuur en voedselkwaliteit in balans

7 december 2017, begroting - Samenhang in het beleid voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Dat is voor minister Schouten de voorwaarde voor succes bij de diverse onderdelen van haar portefeuille.

Er zijn veel valse tegenstellingen op mijn beleidsterrein, zegt Schouten. Natuur en boer lijken vaak tegenover elkaar te staan, maar de boer kan niet zonder de natuur en de natuur niet zonder de boer. Volgens de minister hebben landbouw, natuur en voedselkwaliteit alleen in onderlinge balans toekomst.

Boeren moeten hun productie in samenhang brengen met natuur en biodiversiteit, vindt Grashoff (GroenLinks). Dat is belangrijker dan productieverhoging. Landbouw heeft een economisch én een maatschappelijk belang, reageert Schouten. Daarom moeten boeren produceren met behoud van concurrentiekracht en met respect voor de natuur. Daarvoor zijn echt structurele veranderingen nodig, meent Ouwehand (PvdD).

Landbouw

Boeren moeten een eerlijke prijs krijgen voor duurzaam geproduceerd voedsel. Dat is volgens Schouten een van de uitgangspunten in haar beleid.

In het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid van Europa zal er meer vrijheid zijn voor nationale invulling. Futselaar (SP) is daar blij mee. Moorlag (PvdA) wil het Europese geld meer gebruiken voor maatschappelijke doelen en minder voor directe inkomenssteun. Het geld moet meer doelgericht bijdragen aan klimaat, natuur, milieu, landschap en biodiversiteit, reageert de minister.

Er is 200 miljoen beschikbaar voor een sanering van de varkenshouderij. De minister heeft vertrouwen in de provincies en gemeenten waarmee zij overleg voert. Grashoff en Ouwehand willen een garantie dat de varkens niet elders in het land onderdak vinden. Voorkom dat er geiten komen in de lege varkensstallen, zegt De Groot (D66).

Geurts (CDA) vraagt om gespecialiseerde hulpverlening aan boeren met psychosociale problemen. De GGD, die daarvoor moet zorgen, begrijpt volgens hem de situatie "op het boerenerf" vaak niet. Schouten wil bekijken hoe knelpunten kunnen worden weggenomen. Bij nieuwe wetgeving zullen we letten op de gevolgen voor boeren, aldus de minister.

Veel boeren zijn innovatief bezig, maar vinden volgens Dik (ChristenUnie) moeilijk de weg naar het landelijke topsectorenbeleid. Schouten zegt toe dat zij zal bezien hoe dat beter kan. Het recent geopende Agroloket moet meer worden gepromoot, adviseert Lodders (VVD), want ook dat kan hierin een goede rol vervullen.

Natuur

Natuur is de bron van alles wat leeft, aldus Schouten. Omdat "samen werken aan natuur" een van haar motto's is, vindt zij het belangrijk om het grote aantal groene vrijwilligers te ondersteunen.

Een samenhangend natuur- en landbouwakkoord. Dat is een wens van Moorlag. Schouten ziet zo'n akkoord niet als een doel op zichzelf en wijst op de urgentie die ook door partijen als LTO wordt gevoeld om toekomstige natuuruitdagingen tegemoet te treden. De energie die in het opstellen van een akkoord gaat zitten, besteed ik liever aan het overleg dat nu al gaande is, zegt de minister.

Dik en De Groot maken zich zorgen over het teruglopen van het aantal bestuivende insecten en weidevogels. Daarom bepleiten zij steun voor het deltaplan biodiversiteit, waaraan organisaties uit land- en tuinbouw, wetenschap en natuur werken. Die steun wil de minister graag leveren.

Natuur heeft baat bij een goede waterkwaliteit, zegt Schouten, en daarom wordt 275 miljoen uitgetrokken voor investeringen in water en natuur. Het idee van Bisschop (SGP) om een deel van het geld te besteden om veenafbraak in veenweidegebieden tegen te gaan, spreekt de minister aan.

Voedsel

Nederland kan een belangrijke bijdrage leveren aan duurzame en veilige voedselzekerheid. Schouten prijst de sterke en innovatieve agrifoodsector. Samen moeten we oplossingen vinden voor het groeiend aantal monden dat wereldwijd gevoed moet worden, aldus de minister. Ouwehand beveelt minder consumptie van dierlijk eiwit aan.

Dik is blij met Schoutens aandacht voor het bestrijden van voedselverspilling. De minister belooft na te gaan welke belemmeringen er nog zijn voor supermarkten en horeca om overschotten aan de voedselbanken te doneren. Ook onnodige ten-minste-houdbaar-totvermeldingen op producten wil zij waar mogelijk aanpakken.

Dierenwelzijn

Futselaar en Grashoff bepleiten een stalbrandpreventieplan. Ook De Groot wil niet "nog zo'n afschuwelijke zomer met heel veel stalbranden". De minister wil vóór 2019 met onder meer de verzekeringsmaatschappijen tot aanvullende maatregelen komen, maar Futselaar en Grashoff vragen om meer haast.

Ouwehand vindt de "enorme sterfte onder jonge dieren" in de veehouderij onacceptabel. We kunnen hier normen vaststellen maar het gaat om de praktijk, reageert de minister. Toch zouden zulke normen goed zijn, meent Ouwehand, anders zal de discussie over dierenwelzijn bepaald niet verstommen.

Schouten wil samen met Graus (PVV) op werkbezoek bij het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling. Bij dat bezoek zal zij de samenwerking met het Veterinair Forensisch Team aan de orde stellen. Graus is daar blij mee en zal bij dat bezoek ook aandacht vragen voor Blijf van mijn Dier, een instelling die zich sterk maakt voor huisdieren in gevallen van huiselijk geweld.

De Kamer sprak ook op 6 december over de begroting. Zij stemt op 12 december over de moties en op een later moment over de begroting.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk het debat terug via Debat Gemist