Knelpunten bij re-integratie gedetineerden

14 februari 2018, debat - De Kamer spreekt met minister Dekker (Rechtsbescherming) over een rapport van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) over knelpunten bij de terugkeer van gedetineerden in de samenleving.

Het overheidsbeleid is erop gericht om te voorkomen dat gedetineerden die op vrije voeten komen, opnieuw in de fout gaan. In het rapport Van detineren naar re-integreren doet de RSJ aanbevelingen voor verbetering van de praktijk.

  • regelgeving die een grondslag biedt voor de uitwisseling van gegevens over individuele (ex-)gedetineerden
  • screening van gedetineerden bij binnenkomst op vijf basisvoorwaarden (identiteitsbewijs, onderdak, werk en inkomen, inzicht in schulden en zorg)
  • een structurele (adviserende) rol voor de reclassering bij de screening
  • zo veel mogelijk regionale plaatsing

Het advies van de RSJ krijgt brede bijval. Het re-integratiebeleid is tot nu toe te fragmentarisch, zegt Van Toorenburg (CDA). Daardoor is de situatie van veel gedetineerden na vrijlating slechter dan toen ze de gevangenis in gingen, stelt Buitenweg (GroenLinks) vast. Volgens Groothuizen (D66) zorgt slechte begeleiding ervoor dat ex-gedetineerden op de "glijbaan naar recidive" terechtkomen.

Veilige samenleving

Een goede re-integratie van gedetineerden is niet alleen belangrijk voor henzelf, zeggen verschillende woordvoerders, maar ook voor de samenleving. Als we de kans op recidive verkleinen, zegt Van Nispen (SP), voorkomen we slachtoffers.

In het regeerakkoord is afgesproken om meer werk te maken van het verminderen van recidive, benadrukt Dekker. Belangrijk is volgens hem dat er een betere afstemming komt tussen wat er binnen en buiten de gevangenis gebeurt. Hij wil afspraken maken met de gemeenten over betere informatie-uitwisseling en de begeleiding van (kortgestrafte) gedetineerden.

Terugkeer naar woonplaats?

Na het uitzitten van hun straf gaan gedetineerden vaak weer in hun oude gemeente wonen. Dit is niet altijd verstandig, betogen verschillende woordvoerders.

Terugkeer naar de oude woonplaats vergroot de kans op het terugvallen in slecht gedrag, stellen Van der Graaf (ChristenUnie) en Van Toorenburg. Van Oosten (VVD) en Markuszower (PVV) willen dat er meer mogelijkheden komen om terugkeer naar de oude buurt te voorkomen als dat belastend is voor slachtoffers of nabestaanden.

Kosten en effectiviteit

Wat zijn de totale kosten van de re-integratie van gedetineerden? Volgens Markuszower is daar onvoldoende zicht op. Ook zet hij vraagtekens bij de effectiviteit. Het opleggen van hogere straffen werkt volgens hem veel beter bij het voorkomen van recidive.

De minister wijst op de recidivemonitor en de monitor nazorg ex-gedetineerden. Die moeten volgens hem meer inzicht bieden in de effectiviteit van het beleid.

Banenplan

Werk is heel belangrijk bij het voorkomen van recidive, zegt Kuiken (PvdA), maar ex-gedetineerden hebben een slechte positie op de arbeidsmarkt. Zij wil daarom dat de minister samen met werkgeversorganisatie VNO-NCW een banenplan voor hen opstelt.

De Kamer stemt 20 februari over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk het debat terug via Debat Gemist