Kamer spreekt over toekomst van de landbouw

6 december 2017, begroting - In het begrotingsdebat over Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit schetsen de fracties vooral hun uiteenlopende visies op de toekomst van landbouw en natuur.

Onder Rutte III is er weer een apart ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De Kamer debatteert met minister Schouten over haar plannen en budget voor 2018. Maar de fracties grijpen het debat vooral aan om hun opvattingen over de toekomst van de landbouw, veehouderij en natuur uiteen te zetten.

De visies van de woordvoerders lopen nogal uiteen. Waar VVD en CDA trots zijn op de gangbare landbouw, wijzen andere woordvoerders op de onhoudbaarheid van het huidige systeem.

Trots op boeren

Er wordt dagelijks keihard gewerkt voor ons voedsel, zegt Lodders (VVD). Daarom is zij trots op alle boeren, tuinders en vissers. Zij prijst de agrofoodsector omdat die toonaangevend is in de wereld en veel banen oplevert.

Ook Geurts (CDA) is trots op de landbouw en visserij. Maar net als Lodders moet hij tot zijn spijt constateren dat boeren, vissers en tuinders regelmatig als vervuilers in het verdomhoekje worden gezet. Hij vindt dat er niet genoeg maatschappelijke waardering voor hen is.

Systeem moet anders

De Nederlandse boeren zijn de efficiëntste ter wereld, erkent De Groot (D66), maar toch putten ze op deze manier de aarde uit. Hij pleit daarom voor productie met een gesloten kringloop. Dat is beter voor het klimaat, de bodem en de mens.

De landbouw verkeert in een crisis volgens Moorlag (PvdA). Boeren zitten gevangen in een systeem van hoge productie en druk op dierenwelzijn, zegt hij. Een doorbraak is nodig en die kan bereikt worden met een landbouwakkoord dat lijkt op het eerder gesloten energieakkoord.

Onhoudbaar

Het kan zo niet langer. Dat is de conclusie die Futselaar (SP) trekt na verschillende incidenten. In de melkveehouderij worden normen overschreden, geitenhouderijen veroorzaken longklachten, in de zomer waren er verschillende stalbranden en de fipronilaffaire, en er is al jaren sprake van mestfraude.

De landbouw zal fundamenteel moeten veranderen om binnen de grenzen van de ecologie te komen, vindt ook Grashoff (GroenLinks). Hij wil de productie flink terugbrengen ten gunste van de biodiversiteit en het klimaat.

Zo'n fundamentele verandering vinden we misschien eng, maar die is wel echt nodig, verzekert Ouwehand (PvdD). Nergens zitten meer dieren op een kluitje als in Nederland. Zo ga je niet met dieren om, vindt zij, en het levert grote gevaren op voor de volksgezondheid.

Biodiversiteit

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de biodiversiteit in Nederland afneemt. In de hoorzitting die de Kamer eerder organiseerde, zeiden alle experts dat het slecht tot desastreus gesteld is met de biodiversiteit, herinnert Futselaar de Kamer.

Insecten en weidevogels verdwijnen in rap tempo, vult Arissen (PvdD) aan. Een belangrijke oorzaak voor de afnemende biodiversiteit is de versnippering van de natuur.

Grashoff vindt "natuurkapitaal" een betere term dan "biodiversiteit", omdat die duidelijker maakt wat er vernietigd wordt als de biodiversiteit verder afneemt.

NVWA

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit bewaakt de veiligheid van voedsel en het dierenwelzijn en zij handhaaft de natuurwetgeving. Graus (PVV) vindt dat de NVWA recidivisten en fraudeurs veel harder moet aanpakken, bijvoorbeeld met veel hogere boetes of zelfs een beroepsverbod.

Bisschop (SGP) zegt dat de NVWA niet thuis geeft als er verdachte mesttransporten worden gemeld. Dat ligt volgens hem aan de bezuinigingen op de organisatie. Hij vraagt om meer inspecteurs om mestfraude op te sporen.

Voedselverspilling

Dik-Faber (ChristenUnie) vraagt aandacht voor voedselverspilling. Per jaar gooien we veel te veel goed eten weg, vindt zij. Het zou helpen als er geen houdbaarheidsdatum meer staat op producten die eigenlijk niet kunnen bederven, bijvoorbeeld rijst. Ook overschotten wil zij beter gebruiken in plaats van weggooien.

Visserij

Ook vissen kennen angst, pijn en stress, zegt Wassenberg (PvdD). Daarom vindt hij het onbegrijpelijk dat er geen aandacht is voor het welzijn van de vissen.

Aan de bodem beroerende boomkorvisserij moet wat de PvdD betreft een einde komen. De pulskorvisserij, die als een duurzamer alternatief wordt gezien, brengt nog steeds schade toe aan de zeebodem en is dus geen verbetering, vindt Wassenberg.

Bisschop neemt het juist op voor de vissers. Hij vraagt de minister om hun belangen goed te verdedigen rond kwesties als de aanlandplicht en de gevolgen die de brexit kan hebben.

Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) antwoordt op de vragen van de Kamer op 7 december.

zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk het debat terug via Debat Gemist