Kamer rondt begrotingsbehandeling Defensie af

7 november 2019, begroting - De bewindspersonen van Defensie, minister Bijleveld en staatssecretaris Visser, reageren op de vragen van de Kamer over de Defensiebegroting voor 2020.

Defensie heeft een speciale taak, zegt minister Bijleveld, want Defensie moet voorbereid zijn op heel veel dreigingen die "wel voorstelbaar maar niet voorspelbaar" zijn. Om de krijgsmacht te versterken, trekt het kabinet structureel ruim 1,5 miljard meer uit voor Defensie.

Personeel

Het personeel van Defensie verdient waardering, zegt Visser. Daarom is ze blij met het arbeidsvoorwaardenakkoord dat afgelopen zomer is gesloten. Verder benadrukt zij hoe belangrijk het is om goede mensen aan te trekken, ook meer vrouwen.

Dat is Kerstens (PvdA) op zich met haar eens, maar hij wijst ook op het probleem dat veel militairen Defensie juist verlaten. Visser beaamt dat Defensie ook moet proberen een aantrekkelijke werkgever te blijven voor mensen die al in dienst zijn.

Materieel

De aanbesteding voor nieuwe onderzeeboten - essentieel voor onze veiligheid, volgens Bosman (VVD) - loopt, maar gaat verschillende woordvoerders niet snel genoeg. Van Helvert (CDA) en Voordewind (ChristenUnie) vinden dat het niet alleen om "de beste boot voor de beste prijs" moet gaan, maar ook om het belang van strategische kennis en kunde in de Nederlandse marinebouw.

De Roon (PVV) heeft zorgen over vertraging rond de Reaperdrones. Die komen eind 2020, zegt de staatssecretaris. De Roon stelt ook voor om de drones meteen met wapens uit te rusten.

NAVO

Hoewel is afgesproken dat Nederland zou toewerken naar een bijdrage aan de NAVO van 2% van het bbp, is wel duidelijk dat we dat niet halen. Van Helvert (CDA) benadrukt dat we daar niet naar streven omdat Trump het zegt, maar omdat we het zelf ook willen en nodig hebben. Stoffer (SGP) noemt het "echt beschamend" dat we het niet voor elkaar krijgen om dat doel te halen.

Karabulut (SP) vindt juist dat Nederland "niet blind achter de NAVO aan moet lopen" en geen geld moet blijven pompen in "een strategie die alleen maar meer onveiligheid brengt".

Syrië

Het kabinet heeft de Turkse inval in Noord-Syrië veroordeeld en is van mening dat de Koerden moeten worden betrokken bij het vinden van een oplossing. We zullen daar steeds de druk op moeten houden, benadrukt Bijleveld.

Duitsland heeft gepleit voor een internationale veiligheidszone in Noord-Syrië. Daar heeft de minister positief op gereageerd. Hoewel Voordewind (ChristenUnie) het een goed initiatief vindt, vraagt hij zich af of dit zal lukken. Het is inderdaad ingewikkeld, zegt Bijleveld, want er is een VN-mandaat voor nodig, dat Rusland zou kunnen vetoën.

Veteranen

Met de meeste veteranen gaat het gelukkig goed, constateert de minister, maar voor degenen die zorg of steun nodig hebben, wil zij er zijn. Volgens Diks (GroenLinks) is het belangrijk dat de invaliditeitsbeoordeling versneld wordt.

Kerstens (PvdA) maakt zich zorgen over de inloophuizen omdat die per gemeente kunnen verschillen. Bijleveld wil een handreiking maken voor gemeenten over hoe zij met veteranen om kunnen gaan. In reactie op een verzoek van Belhaj (D66) wil de minister in twee inloophuizen beginnen met zorg verlenen en bekijken wat daarvan te leren valt.

Er zijn ook veel particuliere initiatieven voor veteranen. Waar kunnen die terecht, vraagt Stoffer (SGP). Ze kunnen zich volgens Bijleveld melden bij het Veteraneninstituut, want het ministerie zelf verstrekt er geen subsidies voor.

Space en cyber

Het militaire gebruik van de ruimte is in rap tempo toegenomen, signaleert Bosman (VVD). We werken daarom aan een spacestrategie, reageert de minister.

Daarnaast zijn er razendsnelle ontwikkelingen binnen de cyberoorlogsvoering. We houden ons daarbij aan het internationale recht, zegt de minister, omdat we anderen ook willen kunnen aanspreken op wat zij doen. Volgens Belhaj (D66) zijn er op dit gebied wel meer investeringen nodig. Öztürk (DENK) vindt dat ook voor cyberoorlog expliciete parlementaire goedkeuring gegeven moet worden, net als bij andere operaties.

De Kamer sprak eerder over de begroting op 6 november. Zij stemt op 12 november over de ingediende moties en op 3 december over de begroting.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist