Kamer bespreekt ontwikkelingen rondom het coronavirus

5 januari 2021, debat - De Kamer debatteert met minister-president Rutte, minister De Jonge van Volksgezondheid en minister Van Ark voor Medische Zorg over de aanpak van het coronavirus en in het bijzonder over het vaccinatiebeleid.

Op 6 januari wordt begonnen met het vaccineren van zorgmedewerkers van onder meer verpleeghuizen. In zijn vaccinatiestrategie geeft minister De Jonge een overzicht van de volgorde waarin groepen mensen gevaccineerd zullen worden en de vaccins die daarvoor gebruikt zullen worden.

Start vaccinatiebeleid

Een totale afgang. Dat is het oordeel van Wilders (PVV) over het feit dat Nederland als laatste EU-land begint met vaccineren. Klaver (GroenLinks) noemt het onacceptabel dat kostbare weken verloren zijn gegaan. Zijn alle landen die eerder zijn begonnen onverantwoord bezig, vraagt Azarkan (DENK). Van Haga (FvD) spreekt van "episch falen" bij het vaccinatiebeleid en de te beperkte ic-capaciteit.

Rutte en De Jonge erkennen dat het eerder opgestelde vaccinatieplan onvoldoende wendbaar was. Toen bleek dat het BioNTech/Pfizervaccin eerder dan verwacht beschikbaar kwam, een vaccin dat sterk gekoeld moet worden bewaard, kon onvoldoende snel worden omgeschakeld.

Vaccinatiestrategie

Vaccineer de meest kwetsbare mensen in verpleeg- en ziekenhuizen eerder, luidt de oproep van Marijnissen (SP), conform het advies van de Gezondheidsraad. Segers (ChristenUnie) denkt ook aan kwetsbare thuiswonende ouderen en aan dak- en thuislozen. Sazias (50PLUS) vraagt of er wel scenario's zijn opgesteld voor het geval ook in de toekomst vaccins eerder of later beschikbaar komen.

We streven ernaar om ook bewoners van verpleeghuizen zo snel mogelijk te vaccineren met het BioNTech/Pfizervaccin, zegt De Jonge. Of kwetsbare thuiswonende ouderen ook eerder gevaccineerd kunnen worden, is afhankelijk van het beschikbaar komen van andere vaccins: "leveringen bepalen alles".

Waarom stelt de premier geen crisismanager aan om het vaccinatiebeleid te stroomlijnen, vraagt Asscher (PvdA). Klaver (GroenLinks) denkt aan een regeringscommissaris voor het test- en vaccinatiebeleid. Het is onvermijdelijk dat er soms fouten worden gemaakt, zegt Rutte, maar in de crisisstructuur werken "de best denkbare mensen".

Niemand mag gedwongen worden zich te laten vaccineren, vindt Azarkan (DENK). Daar is Dijkhoff (VVD) het mee eens, maar hij kan zich wel voorstellen dat gevaccineerde mensen eerder toegang krijgen tot activiteiten die op dit moment voor iedereen ontoegankelijk zijn.

Zorg

De nationale regie over de zorg is verder aangescherpt, zegt minister Van Ark, om het maximale uit de landelijke capaciteit te halen. Individuele ziekenhuizen moeten zich ondergeschikt maken aan het nationale belang.

Dat noodzakelijke operaties moeten worden uitgesteld, vindt Van Kooten "hartverscheurend". Ook de minister vindt het afschalen van de planbare niet-acute zorg zeer pijnlijk. Door het kabinetsbeleid "zijn verpleeghuizen sterfhuizen geworden", zegt Krol. Wilders (PVV) en Marijnissen (SP) betogen dat het kabinet jarenlang te weinig heeft geïnvesteerd in zorg en zorgpersoneel.

Het mag niet zo zijn dat er minder ic-bedden beschikbaar komen omdat ziekenhuizen daarvoor niet betaald worden, zegt Heerma (CDA). Een aantal ziekenhuizen heeft een rechtszaak aangespannen, omdat zij vinden dat ze onvoldoende gecompenseerd worden, zegt minister Van Ark. Zij benadrukt dat ziekenhuizen hun kosten vergoed moeten krijgen, door de overheid of door de zorgverzekeraars.

Van der Staaij (SGP) vraagt het kabinet om de proportionaliteit in het oog te houden: monitor ook de cijfers over het verlies aan gezonde levensjaren door uitgestelde reguliere zorg. En denk ook aan de gevolgen van angst en stress.

Code zwart

Jetten (D66) steunt het draaiboek voor ic-opnamen dat door artsen en deskundigen is opgesteld en door de inspectie is goedgekeurd. Die moeilijke keuzen zijn daar in goede handen, meent hij, en een aanpassing van de wet is daarvoor onnodig. Ook Dijkhoff (VVD) wil "de mensen volgen die aan het bed staan".

Gelukkig is zo'n code-zwartsituatie nu niet aan de orde, zegt Van Ark. Voor haar staat voorop dat zorgverleners die voor dit soort keuzes staan, moeten weten dat zij maatschappelijk gesteund worden.

Scholen

Asscher (PvdA) wil dat scholen worden geholpen met het verbeteren van de ventilatie en met sneltesten. Hij vraagt zich af of het gezien de Britse mutant van het virus op school wel veilig is voor jongeren die in deze tijd wel naar school gaan. De rol van kinderen in de verspreiding van het Britse virus wordt op dit moment onderzocht, zegt De Jonge. Het OMT zal daarover binnenkort rapporteren.

Zoönosen

Waar blijft het ambitieuze plan om het risico op het ontstaan van zoönosen te verkleinen? Van Esch (PvdD) ergert zich aan de trage aanpak. Minister Van Ark wijst op de in te stellen brede expertgroep, die een risicoanalyse zal maken en die in juni 2021 eventuele aanscherpingen van het beleid zal voorstellen.

De Kamer stemt aansluitend aan het debat over de ingediende moties.