Kamer bespreekt Onderwijsbegroting

17 november 2021, begroting - De woordvoerders debatteren over de begroting van de ministers Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) en Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs).

Hoe staat het onderwijs in Nederland ervoor en wat kan er beter? De woordvoerders buigen zich over de Onderwijsbegroting en doen een reeks voorstellen om het onderwijs op een hoger peil te brengen.

Taalachterstanden

Kinderen krijgen onvoldoende kansen in dit land, zegt De Hoop (PvdA). Hij wijst erop dat een kwart van de 15-jarigen niet goed genoeg kan lezen. Peters (CDA) wil daarom dat het geld van het Nationaal Programma Onderwijs, dat bedoeld is om de schade door de coronacrisis te herstellen, aan schrijven, rekenen en lezen besteed wordt.

Kansengelijkheid bevorderen is een politieke keuze, zegt Simons (BIJ1). Zij wil betere voorlichting voor ouders van kinderen met taalachterstanden, zodat zij hen makkelijker door het onderwijs heen kunnen begeleiden. Van der Plas (BBB) ziet bij de bestrijding van laaggeletterdheid een grote rol voor de bibliotheek: er moet meer aandacht komen voor leesplezier op school en thuis.

Lerarentekort

Goed en veilig onderwijs is de toetssteen van het beleid, zegt Van Meenen (D66). Leraren verdienen daarom een passende beloning voor hun harde werk. En leerlingen hebben er recht op om goed te leren schrijven, lezen en rekenen.

Het lerarentekort hangt als een zwaard van Damocles boven het hele onderwijs, meent Kwint (SP). Geef leraren standaard binnen een jaar een vast contract, raadt hij aan. Paul (VVD) denkt dat meer vrijheid kan bijdragen aan het terugdringen van het lerarentekort. Leraren moeten zelf kunnen bepalen waar ze hun tijd aan besteden. Voor het oplossen van het lerarentekort hebben we elk talent nodig, zegt Bisschop (SGP). Hij wil meer mogelijkheden voor zijinstromers.

Consultants, interimmanagers en andere aasgieren zullen zich storten op het geld uit het Nationaal Programma Onderwijs als daar geen visie aan ten grondslag ligt, vreest Ephraim (Groep Van Haga). Dan kunnen we het geld beter reserveren voor een salarisverhoging van leraren.

Leraren in het voortgezet speciaal onderwijs krijgen minder salaris dan leraren in het reguliere voortgezet onderwijs. Westerveld (GroenLinks) wil dat die kloof gedicht wordt.

Mbo

In de zorg, de kinderopvang en de techniek zijn praktisch opgeleide mensen hard nodig, met name voor de energietransitie, stelt Bouchallikh (GroenLinks). Laat kinderen beseffen dat ze met een baan in de techniek de planeet vooruit helpen en er ook nog goed aan kunnen verdienen.

Het praktijkonderwijs in het mbo kan opnieuw door corona bemoeilijkt worden, vreest Gündoğan (Volt). Zij maakt zich ook zorgen over het tekort aan stages en het feit dat studenten met een migratieachtergrond bij stageplekken nog steeds gediscrimineerd worden.

Hbo en universiteiten

Het hbo krimpt, terwijl het wo ontploft, constateert Van der Woude (VVD). Laten we ophouden met het verheerlijken van het academisch niveau, zegt zij. Beter is het om studenten op te leiden voor beroepen waar een tekort aan is.

De enorme toeloop van internationale studenten is voor de universiteiten niet meer te behappen, meent Beertema (PVV). Maar volgens de PVV'er is er een oplossing: herstel van het Nederlands als onderwijstaal. Buitenlandse studenten zijn dan nog steeds welkom, maar moeten wel Nederlands leren.

Wassenberg (PvdD) wil dat het "vermaledijde leenstelsel" afgeschaft wordt. Het leenstelsel is in de praktijk een schuldstelsel dat leerlingen zonder rijke ouders op achterstand zet, zegt Van Baarle (DENK).

Het is geen toeval dat Nederland minder hoog scoort in de invloedrijke Shanghai-ranking voor wetenschappelijk onderzoek, terwijl sommige Scandinavische landen juist stijgen, zegt Pouw (JA21). Zij wijst erop dat Zweden en Denemarken meer dan 3% van hun bbp in onderzoek investeren.

Paternotte (D66) hoopt vurig dat studenten niet meer alleen maar naar een scherm hoeven te staren door corona. Hij wil een landelijk kader voor manieren waarop digitaal onderwijs zinvol is.

Het debat gaat op 18 november verder met een reactie van de ministers.

Zie ook: