Kamer bespreekt het actieprogramma Werken in de zorg

11 oktober 2018, debat - Met het actieprogramma Werken in de zorg willen minister De Jonge (Volksgezondheid), minister Bruins (Medische Zorg) en staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid) het groeiende personeelstekort in de zorg aanpakken.

Als er niks wordt gedaan, kan het tekort aan zorgmedewerkers eind 2022 uitkomen op 125.000. Misschien wel de belangrijkste uitdaging in de zorg, zegt Dik (ChristenUnie). Met een landelijk actieprogramma en 28 regionale plannen willen de bewindslieden het probleem oplossen.

De zorg dreigt te imploderen, stelt Agema (PVV), maar het actieprogramma bevat nauwelijks harde plannen. Hijink (SP) en Kerstens (PvdA) betogen dat het belangrijkste ontbreekt: meer geld voor hogere lonen en lagere werkdruk.

Van der Staaij (SGP) benadrukt dat het voor zorgwerknemers belangrijk is dat de politiek de urgentie van het probleem begrijpt en erkent. Die wordt door ons gevoeld, verzekeren de bewindslieden.

Buiten de Randstad slaat de vergrijzing harder toe, zegt Van den Berg (CDA), waardoor het personeelstekort nijpender is. Ze doet daarom de suggestie om artsen in opleiding vaker stage te laten lopen in streekziekenhuizen.

Meer kiezen voor de zorg

De zorg, vooral de ouderenzorg, heeft een imagoprobleem, stelt Bergkamp (D66) vast. Zij pleit daarom voor meer positieve aandacht en betere loopbaanmogelijkheden.

Tijdens een maatschappelijke diensttijd zouden jongeren kennis kunnen maken met de zorg. Van den Berg (CDA) oppert dat dit kan helpen om meer van hen te laten kiezen voor een opleiding in die richting. Staatssecretaris Blokhuis deelt dit. Een groot aantal van de opgestarte projecten heeft volgens hem raakvlakken met de zorg.

De drempel voor herintreders is te hoog, denkt Van der Staaij (SGP), die wijst op problemen met de verplichte registratie voor zorgverleners. Kan de procedure voor herregistratie versneld worden? Er wordt geëxperimenteerd met een andere werkwijze, zegt minister Bruins, om de registratietijd te verkorten.

Beter leren in de zorg

Zorgmedewerkers moeten plezier in hun werk houden zodat ze niet vertrekken, benadrukken Dik (ChristenUnie) en Ellemeet (GroenLinks). Daarom moeten ze genoeg doorgroei- en opleidingsmogelijkheden krijgen. Ook minister Bruins vindt dat we werknemers voldoende uitdaging moeten bieden.

Ervaren werknemers zouden een grotere rol moeten krijgen bij het opleiden van nieuwe zorgmedewerkers, vindt zowel De Lange (VVD) als Hijink (SP). Zo kunnen ze hun kennis overdragen.

Anders werken in de zorg

Er worden in de zorg miljarden verspild aan overhead, zegt Agema (PVV). Dit geld zou volgens haar naar hogere salarissen en meer personeel moeten gaan.

De politiek heeft dikwijls uitgesproken dat bureaucratie en afvinklijstjes moeten verdwijnen, stelt De Lange (VVD) vast. Maar waarom merken de mensen op de werkvloer daar zo weinig van?

Veel oudere zorgmedewerkers vrezen het niet tot hun pensioen vol te houden. Hijink (SP) wil deze groep voor de zorg behouden. Dat kan volgens hem door ze minder te laten werken op basis van een generatieregeling en ze vaker op te leiden tot leidinggevende.

Stimuleer goed werkgeverschap, aldus Kerstens (PvdA). De overheid kan dat volgens hem doen door goede werkgevers eerder in aanmerking te laten komen voor pilots of subsidies.

Onderzoek en monitoring

We moeten ons voorbereiden op de toekomst, betoogt Bergkamp (D66), in het licht van demografie en technologie. Ook Ellemeet (GroenLinks) pleit voor een langetermijnvisie. Vooruitkijken is nuttig, reageert minister De Jonge, maar het is ingewikkeld om ontwikkelingen over langer dan vijf jaar goed te voorspellen.

Hoe wordt gemeten of het actieprogramma succesvol is? Veel woordvoerders willen het kabinet kunnen afrekenen op concrete resultaten.

Op landelijk niveau worden per kwartaal data verzameld, bijvoorbeeld over ziekteverzuim, uitstroom, werknemerstevredenheid en het aantal fte, zegt minister De Jonge. Hij wil niet voor elke indicator een streefwaarde vaststellen: dat leidt tot schijnprecisie. Wel denken hij en minister Bruins na over streefdoelen voor belangrijke indicatoren.

De Kamer stemt op 16 oktober over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist