Kamer bespreekt begroting Defensie

1 december 2020, begroting - De woordvoerders gaan in debat over de Defensiebegroting van minister Bijleveld en staatssecretaris Visser.

Het debat gaat over de begroting voor 2021, maar geïnspireerd door de onlangs gepresenteerde Defensievisie 2035 laten de woordvoerders ook hun licht schijnen op de uitdagingen die op de langere termijn op de Defensieorganisatie afkomen.

Nieuwe bedreigingen

Oprukkende autocratieën, jihadistische aanslagen, instabiliteit door migratiestromen en een onruststokend Rusland. Van den Bosch (VVD) schetst een aantal bedreigingen en bepleit investeringen in de inlichtingendiensten. Nederland moet volgens hem ook in cyber en space weerbaar blijven. Ook Stoffer (SGP) wil investeren in technologie en apparatuur.

Samenwerking

De nieuwe bedreigingen zijn zo divers en gecompliceerd dat we ze alleen gezamenlijk tegemoet kunnen treden, zegt Belhaj (D66). Zij is blij dat de steun voor Europese samenwerking op defensieterrein flink is toegenomen. Europa moet meer verantwoordelijkheid nemen voor de eigen defensie, voegt Van Helvert (CDA) toe.

Europese samenwerking leidt tot een grotere capaciteit, meer effectiviteit en minder kosten, betoogt Van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks). Hij acht specialisatie onontkoombaar. Daar is Belhaj (D66) het mee eens: er moeten "harde keuzes" worden gemaakt door bepaalde taken af te stoten.

Terrorisme

Het allergrootste gevaar voor onze vrijheid, onze kernwaarden en onze democratie is het islamitisch terrorisme, meent Fritsma (PVV). Hij wil de Nederlandse grenzen weer laten bewaken, want de huidige open grenzen maken "de bescherming van het Nederlandse grondgebied onmogelijk".

Personeel

Van Helvert (CDA) hekelt het uitblijven van een vernieuwing van het loongebouw bij Defensie, terwijl het personeel wordt onderbetaald, de functiewaardering tekortschiet en de overwerkvergoeding te laag is.

Kerstens (PvdA) pleit voor een Defensiepersoneelsplan, want "de mensen zijn het kapitaal van Defensie en verdienen meer waardering". Hij ergert zich eraan dat de klachtenafhandeling ernstig tekortschiet.

Öztürk (DENK) is ook ontevreden over de behandeling van de militairen. Hij bepleit een verschuiving van uitgaven van materieel naar personeel: koop een paar straaljagers minder, dan kun je het personeel fatsoenlijk betalen.

Om de gereedheid op orde te brengen, is het investeren in (gespecialiseerd) personeel cruciaal, meent Voordewind (ChristenUnie). Karabulut (SP) vindt dat Defensie niet aan haar zorgplicht heeft voldaan jegens het personeel dat met het giftige chroom-6 heeft moeten werken. Zij wil een generieke vergoedingsregeling.

Budget

Er is "een goede stap naar voren gezet", maar Van den Bosch (VVD) wil het Defensiebudget snel optrekken naar de gemiddelde Europese NAVO-norm. In tien jaar naar de 2%, zeggen Van Helvert (CDA) en Stoffer (SGP).

Karabulut (SP) wil het geld anders besteden. Zij constateert dat in de begroting niet vredespolitiek, maar oorlog centraal is komen te staan. En de derde hoofdtaak van Defensie, ondersteuning bij rechtshandhaving, rampenbestrijding en humanitaire hulp, "hangt er maar een beetje bij".

Het debat gaat op 3 december verder met de reactie van de bewindslieden op de gestelde vragen.

Zie ook: