Initiatiefwetsvoorstel opname EU in Grondwet afgerond

11 februari 2021, initiatiefwetsvoorstel - De EU is zo belangrijk voor Nederland dat het lidmaatschap in de Grondwet moet worden opgenomen, vinden D66'ers Verhoeven en Jetten. De Kamer debatteert over hun initiatiefwetsvoorstel.

De Europese Unie heeft grote invloed op ons staatsbestel en onze rechtsorde, en daarmee ook op burgers en bedrijven, zegt Jetten. De EU is volgens hem een waardengemeenschap en de Europese samenwerking is belangrijk voor de economie. Dat alles maakt het volgens hem logisch om het EU-lidmaatschap in de Grondwet op te nemen.

Belang EU

De EU is belangrijk voor het aanpakken van grensoverschrijdende problemen, vindt Van Ojik (GroenLinks). Hij steunt dan ook het initiatiefwetsvoorstel, net als Schonis (D66).

Waarom moet het lidmaatschap van de EU wel en dat van de NAVO en VN niet in de Grondwet worden opgenomen? Van Helvert (CDA) vindt dat dit niet duidelijk is. Hoewel hij Europese samenwerking belangrijk vindt, steunt hij het initiatiefwetsvoorstel dan ook niet.

Niet alles wat belangrijk is, hoeft in de Grondwet te worden opgenomen, betogen Van Gent (VVD) en Bosma (PVV). Politieke partijen staan er bijvoorbeeld ook niet in.

Europees recht werkt automatisch door in de nationale wetgeving, benadrukt Jetten. Daardoor wijkt de EU af van andere internationale organisaties. Bovendien heeft de EU eigen rechtspraak, een eigen parlement en een eigen centrale bank.

Uittredingsprocedure

Een vertrek uit de EU blijft mogelijk, benadrukken Verhoeven en Jetten. Maar met hun initiatiefwetsvoorstel komt er daarvoor een heldere en zorgvuldige procedure. Het chaotische verloop van de brexit heeft volgens hen aangetoond hoe belangrijk dit is.

Het gevolg van het initiatiefwetsvoorstel zou zijn dat voor uittreding een wijziging van de Grondwet nodig is. Dit betekent dat een voorstel twee keer moet worden behandeld in het parlement en dat er de tweede keer een tweederdemeerderheid is vereist.

Bisschop (SGP) zou het vreemd vinden als voor overdracht van bevoegdheden naar de EU een normale meerderheid voldoende is, maar voor uittreding niet. Ook Van Gent (VVD) vindt dat de procedure voor uittreding door opname in de Grondwet te zwaar zou worden. Het doel is om een hoge drempel voor een nexit op te werpen, denkt Bosma (PVV).

Europawet

De betrokkenheid van het parlement bij Europese besluitvorming moet beter geregeld worden, vinden de initiatiefnemers. Dit principe willen ze opnemen in de Grondwet, maar het moet later in een gewone wet worden uitgewerkt.

Transparantie en goede informatievoorziening over Europese besluitvorming zijn belangrijk, zegt minister Ollongren (Binnenlandse Zaken), die de Kamer over het initiatiefwetsvoorstel adviseert. Maar volgens haar is het niet nodig om daarover een specifieke bepaling in de Grondwet te zetten.

De Kamer sprak eerder op 9 december over het initiatiefwetsvoorstel. Op 11 februari stemt zij erover.