Initiatiefwetsvoorstel houdende een regeling inzake administratieve detentie

25 september 2019, initiatiefwetsvoorstel - Personen die een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid, moeten kunnen worden vastgezet, vinden PVV'ers De Graaf, Fritsma en Markuszower. De Kamer bespreekt hun initiatiefwetsvoorstel over administratieve detentie.

Onder welke omstandigheden moet de overheid burgers hun fysieke vrijheid kunnen ontnemen? De initiatiefnemers willen dat mogelijk gevaarlijke personen, zoals jihadisten en sympathisanten, preventief vastgezet kunnen worden. Zo hopen zij terroristische aanslagen te kunnen voorkomen. De Raad van State, die adviseert over wetsvoorstellen, is echter kritisch over administratieve detentie en waarschuwt voor willekeur.

Als de nationale veiligheid in het geding is, zo stellen de initiatiefnemers, moet de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties administratieve detentie kunnen opleggen. Dat gebeurt dan op voorstel van inlichtingendienst AIVD. De maatregel geldt voor maximaal zes maanden, maar kan telkens worden verlengd.

PVV-woordvoerder Kops is positief over het initiatiefwetsvoorstel van zijn fractiegenoten. Er zijn volgens hem honderden jihadisten en duizenden sympathisanten, die de AIVD onmogelijk allemaal in de gaten kan houden. Zij vormen in zijn ogen een bedreiging voor de democratie, de rechtsstaat en de nationale veiligheid.

Kritiek andere fracties

Dapper, zo noemt Smeulders (GroenLinks) het indienen van het initiatiefwetsvoorstel, maar ook een vrij zinloze exercitie. Hij onderschrijft de kritiek van de Raad van State: administratieve detentie van onschuldige personen gaat de rechtsstaat ver te buiten.

Belangrijke fundamenten van de rechtsstaat worden buiten werking gesteld, zegt Van Wijngaarden (VVD) over het initiatiefwetsvoorstel. Mensen kunnen namelijk zonder strafproces door de overheid worden vastgezet. En in theorie is dat oneindig, omdat de administratieve detentie steeds kan worden verlengd.

We moeten niet de rechtsstaat dienen door die weg te gooien, zegt Van Dam (CDA). Hij is niet per se tegen een vorm van administratieve detentie. Maar als die wordt ingevoerd, moeten daarvoor volgens hem duidelijke criteria vastgesteld worden.

Het initiatiefwetsvoorstel ondermijnt de rechtsstaat, betoogt Sjoerdsma (D66). Het tast volgens hem het recht op een eerlijk proces aan, onder andere omdat AIVD-informatie niet openbaar is. Hij vindt ook dat de beslissing over het opsluiten van mensen altijd bij de rechter zou moeten liggen, en niet bij een minister.

Terrorismebestrijding is belangrijk om burgers te beschermen, zegt Azarkan (DENK), maar dat moet wel gebeuren binnen de kaders van de rechtsstaat. Het zonder enige vorm van proces in de cel gooien van mensen op basis van gedragingen, wat met het initiatiefwetsvoorstel mogelijk zou worden, hoort daar volgens hem niet bij.

Het debat gaat op een later moment verder met de reactie van de initiatiefnemers en minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) op de inbreng van de Kamer.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist